Σάββατο 26 Ιουλίου 2025

ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ & ΕΤΗΣΙΑ ΙΕΡΑ ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ

 Κυριακή 13 & Δευτέρα 14 Ἰουλίου 2025

Μέ πολύ μεγάλη συμμετοχή πιστῶν καί μέ τήν δέουσα μεγαλοπρέπεια τιμήθηκε ἡ μνήμη τοῦ σοφωτάτου διδασκάλου τῆς καθόλου Ἐκκλησίας ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου στό φερώνυμο Κοινόβιό του στό ὄρος Πάϊκο (μετόχιον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σίμωνος Πέτρας Ἁγίου Ὄρους) τήν παραμονή, Κυριακή 13 καί ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς του Δευτέρα 14 Ἰουλίου 2025 ἀντίστοιχα.

Οἱ πιστοί πού ἀγαποῦν τόν ἅγιο Νικόδημο καί τό ὁμώνυμο μοναστήρι του μέ πολλή ἀγάπη, σεβασμό καί εὐλάβεια ἀνῆλθαν εἰς τό ὄρος Πάικο γιά νά λάβουν χάρη καί ἔλεος ἀπό τόν ταπεινό Ὅσιο.

Φέτος, κατά τό ἑσπέρας τῆς Κυριακῆς 13 Ἰουλίου 2025, εἴχαμε τήν χαρά νά ἔχουμε κοντά μας τόν σεβαστό Καθηγούμενο τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Παντοκράτορος καί Ἁγίας Σκέπης Μελισσοχωρίου Λαγκαδᾶ Πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμανδρίτη Ἀντώνιο μετά τῆς συνοδίας του ὁ ὁποῖος, ἐλάμπρυνε, χοροστατώντας, τόν Μέγα Πανηγυρικό Ἑσπερινό. Στόν ὄμορφο λόγο του πρός τό ἐκκλησίασμα μετά τό πέρας τοῦ Ἑσπερινοῦ ὁ Καθηγούμενος Ἀντώνιος σκιαγράφησε μέ γλαφυρότητα τόν ὑπερφυσικό βίο καί τήν θαυμαστή πολιτεία τοῦ ἁγίου Νικοδήμου.





Συμπροσευχόμενοι ἦταν ὁ σεβαστός Καθηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεταμορφώσεως Σοχοῦ Λαγκαδᾶ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Εὐλόγιος, μετά συνοδίας, ὁ ὁσιολογιώτατος Μοναχός Ἀρσένιος  (Βλιαγκόφτης) ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκη στήν Ὀρμύλια Χαλκιδικῆς μετά συνοδίας, καί πολλοί φίλοι Ἱερεῖς.

Ἀκόμη, μαζί μέ τό πλῆθος τῶν εὐσεβῶν πιστῶν συμπροσευχήθηκαν ὁ Πρόεδρος τοῦ κινήματος «ΝΙΚΗ» κ.Δημήτριος Νατσιός, ὁ Δήμαρχος Παιονίας κ.Κωνσταντῖνος Σιωνίδης μέ συνεργάτες του, ὁ πρ. Ὑπουργός καί βουλευτής κ.Γεώργιος Καρασμάνης, ὁ ἀντιπεριφερειάρχης Κιλκίς κ.Ἀνδρέας Βεργίδης κ.ἄ.




Ἀνήμερα τό πρωί τῆς Δευτέρας 14 Ἰουλίου 2025 οἱ πολυπληθεῖς πιστοί, ἀψηφώντας τήν θερμότητα τοῦ θέρους καί ἐπιζητώντας τήν δρόσο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀνῆλθαν στό ὄρος Πάϊκο γιά νά συμμετάσχουν στίς ἱερές Ἀκολουθίες. Μετά τό Μεσονυκτικό καί τόν Ὄρθρο ἀκολούθησε Μικρός Ἁγιασμός στόν αὐλόγυρο τοῦ Ναοῦ στήν ἐξέδρα ἀπέναντι ἀπό τό Καθολικό, ὥστε οἱ πιστοί νά εἰσέλθουν ἁγιασμένοι εἰς τό μέγιστο μυστήριο τῆς θείας Λειτουργίας. Στή συνέχεια ἐτελέσθη πανηγυρικό ἱερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος τοῦ σεβαστοῦ Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Μολυβδοσκεπάστου Κονίτσης Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου Ἀρσενίου. Συλλειτούργησαν ὁ Καθηγουμένος τοῦ Ἱεροῦ Κοινοβίου Ἀρχιμανδρίτης Χρυσόστομος καί πολλοί ἱερομόναχοι καί ἱερεῖς.







Στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας ὁ σεβαστός Καθηγούμενος π.Ἀρσένιος ἀπηύθυνε ἐπίκαιρο λόγο πρός τό εὐσεβές ἐκκλησίασμα ὅπου μέ ἥπιο, πατερικό καί θεολογικό λόγο παρουσίασε τό ὕψος τῆς ἀρετῆς ἀλλά καί τῶν πνευματικῶν ἄθλων τοῦ ἁγίου Νικοδήμου.  (Ὁ λόγος παρατίθεται αὐτούσιος στό τέλος τοῦ παρόντος)





Στή συνέχεια ἅπαντες οἱ πιστοί κατευθύνθηκαν στό μεγάλο Ἀρχονταρίκι, ὅπου οἱ Πατέρες παρέθεσαν ὑπαίθρια ἀβραμιαία τράπεζα καθώς καί πλούσιο κέρασμα, πρός στήριξη καί παραμυθία τῶν εὐσεβῶν πανηγυριστῶν.

Ἐκτός ἀπό τούς ἑκατοντάδες πιστούς τίμησαν μέ τήν παρουσία τους τήν ἱερά Πανήγυρη ἀλλά καί τιμήθηκαν ἀπό τόν Ἅγιο ὁ Δήμαρχος Παιονίας κ.Κωνσταντῖνος Σιωνίδης μέ συνεργάτες του καί ὁ ἀστυνομικός Διευθυντής Κιλκίς κ.Δημήτριος Ντέντας.

Τήν ἱερά πανήγυρη, παραμονή καί ἀνήμερα τό πρωί, ἐκάλλυνε ἀντιπροσωπευτικό ἀπόσπασμα τῆς «Βυζαντινῆς Χορωδίας Ἀθηνῶν», ὑπό τή διεύθυνση τοῦ ἱδρυτοῦ της, Ἄρχοντα Ὑμνωδοῦ τῆς Μεγάλης του Χριστοῦ Ἐκκλησίας μουσικολογιωτάτου διδασκάλου κ.Γεωργίου Χατζηχρόνογλου. Ἡ Χορωδία μέ τήν εὐρρυθμία, τή μελωδικότητα καί τήν στέρεη ἀπόδοση τῶν μελισμάτων προκάλεσε κατάνυξη στό ἐκκλησίασμα. Μέσα ἀπό τήν εὐκρινή ἀπόδοση τῶν ὕμνων τῆς Ἐκκλησίας μας καί τοῦ Ψαλτηρίου ἔγιναν καί αὐτοί κήρυκες τῶν διδαγμάτων τοῦ Θεοῦ. Ἡ χορωδία δικαίως ἔχει ἀποσπάσει διακρίσεις καί εὔφημες μνεῖες γιά τό ὑψηλό μουσικό της ἐπίπεδο σέ Ἑλλάδα καί Ἐξωτερικό.



Τό ἀπόγευμα ἡ ἱερά Πανήγυρις ὁλοκληρώθηκε μέ τήν Παράκληση εἰς τόν Ἅγιο, τό ἱερό Εὐχέλαιο καί τόν Κτητορικό Ἑσπερινό ὅπου εἴχαμε τήν εὐκαιρία νά προσκυνήσουμε τό ἅγιο χεράκι τοῦ παιδομάρτυρος Κηρύκου, υἱοῦ τῆς μάρτυρος Ἰουλίττης. Τέλος, τελέσθηκε τό Κτητορικό Μνημόσυνο, κατά τό ὁποῖο ἐμνήσθημεν ὅλους ὅσους προσέφεραν ἔστω καί ἕναν ὀβολό γιά τήν ἀνέγερση τοῦ μοναστηριοῦ, μέ πρῶτο τόν ἀείμνηστο καί ἀοίδιμο κτήτορα τοῦ Ἱεροῦ Κοινοβίου Γέροντα Χρυσόστομο Ἁγιονικοδημίτη, πρῶτο Καθηγούμενο αὐτοῦ καί πατέρα ἡμῶν.

Εἴμαστε βέβαιοι ὄτι ἡ ἀγάπη καί ἡ εὐλάβεια τῶν πιστῶν ἀνέβηκε αὐτές τίς δύο ἡμέρες ὡς εὐῶδες θυμίαμα στόν θρόνο τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπου δίπλα παραστέκει εὐφραινόμενος καί ὁ μέγας διδάσκαλος, ὁ ποιήσας καί διδάξας, ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ἀπό ἐκεῖ ψηλά εἴθε νά μᾶς εὐλογεῖ καί νά διαπορθμεύει, πρεσβείαις τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τήν ἄκτιστον σωστική, φωτιστική καί θεουργική χάρη τῆς Ἁγίας Τριάδος στίς καρδιές μας, ὅπως διαβεβαίωσε τό ἀψευδές στόμα τοῦ Κυρίου μας:  «ἰδοὺ γὰρ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν» (Λκ 17,21). Γένοιτο, ἀμήν.


***


Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου μνήμη

Γουμένισσα, 14 Ἰουλίου 2025

 

Σεβαστέ Γέροντα Χρυσόστομε, καθηγούμενε τῆς ἱερᾶς Μονῆς ταύτης,

Σεβαστοὶ πατέρες,

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

 

Ὁ Κύριός μας Ἰησοὺς Χριστός, ἡ Ἀλήθεια, τὸ Φῶς καὶ ἡ Ζωὴ ἦλθε στὸν κόσμο καὶ ἀποκάλυψε τὸν ἑαυτό Του. «…Ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας», θὰ γράψει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης.

Ἡ Ἀλήθεια ὅμως πολλὲς φορές, εὔκολα καὶ γρήγορα, λησμονεῖται. Οἱ βιοτικὲς μέριμνες, τὰ πάθη, ὁ ἀσθενὴς ἀνθρώπινος λογισμός, ποὺ ἀρέσκεται στὴν περιπλάνηση, καὶ φτάνει ὡς καὶ τὴν πλάνη, τὸ ἀνυπότακτο ἐγώ, ἡ ἀνία καὶ τόσα ἄλλα, ὁδηγοῦν σιγά-σιγὰ καὶ μεθοδικὰ τὸν ἄνθρωπο μακριὰ ἀπὸ τὴν Ἀλήθεια. Γι᾽ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν λόγο οἱ ἅγιοι πατέρες θεωροῦν τὴν λήθη, πάθος.

Καθὼς ὅμως ὁ ἄνθρωπος λησμονεῖ τὴν Ἀλήθεια, ἀπομακρύνεται ἀπ᾽ αὐτὴν καὶ ἡ ζωή του παύει νὰ ἀληθεύει, ἔστω κι ἂν ἀκόμη αὐτὸς θρησκεύει. Ὅταν ὁ χριστιανὸς ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὴν ζωντανή σχέση του μὲ τὸν Θεό, λησμονεῖ πῶς πρέπει ὁ ἄνθρωπος νὰ πολιτεύεται, γιὰ νὰ ἀρέσει στὸν Θεό. Ὅποιος ὅμως ἀγαπᾶ καὶ μένει ἐν τῷ Θεῷ, ξέρει καὶ τί θέλει ὁ Θεὸς ἀπ᾽ αὐτόν.

Μόνον ὁ πόθος τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἱκανὸς νὰ ἐκμηδενίσει τὴ λήθη τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸς μόνον ὁ πόθος μπορεῖ νὰ πολεμήσει καὶ νὰ νικήσει τὸ ἀνθρώπινο πάθος. Κι αὐτὸς ὁ πόθος εἶναι τὸ βασικώτερο χαρακτηριστικὸ τῶν ἁγίων. Αὐτὸς ὁ πόθος τοὺς κρατᾶ σὲ ἐγρήγορση, γι᾽ αὐτὸ καὶ εἶναι σὲ θέση νὰ «μαρτυρήσουν περὶ τῆς Ἀληθείας». Ἐξαιτίας αὐτοῦ τοῦ πόθου «ἐν τῷ νόμῳ Κυρίου τὸ θέλημα αὐτῶν, καὶ ἐν τῷ νόμῳ Αὐτοῦ μελετοῦν ἡμέρας καὶ νυκτός». Οἱ ἅγιοι προσεύχονται νυχθημερόν. Νύχτα καὶ ἡμέρα παραδίδονται ἄνευ ὅρων στὸ θέλημα τοῦ Κυρίου, φιλοσοφοῦν ἐν Θεῷ, καὶ σὲ κάθε περίπτωση οἱ ἅγιοι εἶναι οἱ πρωτεργάτες καὶ τὰ πρότυπα τῆς πνευματικῆς ζωῆς.

Ἔτσι ἐνῶ ὁ μέσος πιστὸς χριστιανὸς εὔκολα παραδίδεται στὴ λήθη τῶν ἀληθειῶν τοῦ Θεοῦ, καὶ ἡ ἀλήθεια παραθεωρεῖται καὶ περιθωριοποιεῖται, κι εὔκολα εἰσέρχονται ἀκόμα καὶ στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, συνήθειες, ἀντιλήψεις, καὶ πρακτικὲς ἄσχετες μὲ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ, ἀκόμα καὶ ἐπιβλαβεῖς· ὁ ἅγιος ὅμως βρίσκεται σὲ ἑτοιμότητα καὶ μπορεῖ λόγῳ τῆς ζωντανῆς σχέσης του μὲ τὴν κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, τὸν Κύριο, μπορεῖ νὰ μιλήσει βιωματικὰ καὶ ἐμπειρικὰ περὶ Θεοῦ, καὶ νὰ ἐπιστρέψει τὸν πεπλανημένο νοῦ ἀπὸ σκοτάδι στὸ φῶς· ἀκόμα καὶ ὁλόκληρο δῆμο ἀνθρώπων δύναται ἀνασκευᾶσαι, ὅπως λέει χαρακτηριστικὰ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Μὲ πιὸ ἁπλᾶ λόγια, ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι ἑνωμένος μαζί του καὶ ἔχει μυστηριακή ζωή, πρῶτα μὲ τὸ φωτεινό παράδειγμά του καὶ μετά μὲ τὸν λόγο του μπορεῖ νὰ ἀλλάξει, μπορεῖ νὰ μεταποιήσει ὁλόκληρη κοινωνία.

Ἕνας τέτοιος γίγαντας τοῦ Πνεύματος, ἕνας τέτοιος ἐκκλησιαστικὸς ἀδάμαντας ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης, τὸν ὁποῖο σήμερα τιμοῦμε καὶ ἑορτάζουμε. Ἔζησε σὲ ἐποχὲς δύσκολες γιὰ τὸ Γένος καὶ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ ἐξαθλίωση τῆς Ῥωμηοσύνης, ἡ πτωχεῖα καὶ ἡ ἀπαιδευσία τοῦ λαοῦ ἀλλά καὶ τοῦ κλήρου, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν δυτικὴ περὶ πίστεως προπαγάνδα, δημιουργοῦσαν ἐξαιρετικὰ δύσκολες συνθῆκες, ὑλικά, ἀλλὰ κυρίως πνευματικά.

Ὁ ἅγιος Νικόδημος λόγῳ τῆς μεγάλης καὶ μοναδικῆς θεολογικῆς του κατάρτισης, ἀναδείχτηκε σὲ «θεολόγο» καὶ κύριο ἐκπρόσωπο τοῦ κινήματος τῶν Κολλυβάδων. Ἀνάστημα πατερικό, μιὰ μεγάλη μορφὴ τοῦ νεώτερου ἡσυχασμοῦ, καὶ δοκιμώτατος συγγραφέας, ὁ ὁποῖος μᾶς ἄφησε πολλά συγγράματα. Ἕνα ἀπό τὰ σπουδαιότερα ἔργα του εἶναι τὸ Πηδάλιον. Ὁ Ἅγιος κατόρθωσε νὰ συγκεντρώσει, νὰ κωδικοποιήσει, ἀλλά καὶ νὰ ἐρμηνεύσει ὅλους τοὺς ἱερούς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας. Πρόκειται γιὰ πραγματικό ἄθλο, γιὰ τὰ μέσα καὶ τὶς συνθήκες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Ἡ σπουδαιότητα τοῦ Πηδαλίου, ἀποδεικνύεται ἀπό τὸ ὅτι παραμένει τὸ μοναδικό ἐγχειρίδιο τοῦ Κανονικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ δὲ ἐρμηνεία του στοὺς ἱερούς κανόνες, ἀποτελεῖ ἀξεπέραστη αὐθεντία. Ἄλλα ἔργα του εἶναι ὁ «Ἀόρατος Πόλεμος», τὰ «Πνευματικά γυμνάσματα», «Συμβουλευτικόν ἐγχειρίδιον», καὶ ἄλλα, συνολικά περὶπου ἑκατὸ συγγράμματα, τὰ ὁποῖα χαρακτηρίζονται ὡς ἐφάμιλλα τῶν συγγραμμάτων τῶν ἀρχαῖων μεγάλων Πατέρων καὶ ἀσκητῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, στὰ ὁποῖα ἀναχωνεύεται ὁλόκληρη ἡ σοφία τῶν ἁγίων πατέρων, ὥστε νὰ μποροῦμε ἀνεπιφύλακτα, νὰ ποῦμε ὅτι ὅποιος διαβάζει τὰ πονήματα τοῦ ἁγίου Νικοδήμου, μελετᾶ ὅλη τὴν παράδοση τῶν ἁγίων πατέρων.

Ἀντίθετα, μεγάλο μέρος τοῦ μοναχισμοῦ καὶ τοῦ κλήρου τῆς ἐποχῆς του εἶχε υἱοθετήσει διαφορετικές ἀπόψεις καὶ πρακτικὲς τῆς ὀρθοδόξου θεωρίας καὶ πράξεως. Ὁ ἄθεος διαφωτισμὸς εἶχε εἰσχωρήσει βαθιὰ στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο καὶ εἶχε σὲ μεγάλο βαθμὸ ἐξοβελίσει τὴ μυστικὴ νηπτικὴ ἐμπειρία τῆς ὀρθόδοξης παράδοσης. Ἡ ἀραιὴ συμμετοχὴ τῶν πιστῶν στὴ θεία κοινωνία ἔφτασε νὰ θεωρεῖται ὀρθόδοξη καὶ ἐνδεδειγμένη πρακτική. Ἡ πιστὴ τήρηση τοῦ τυπικοῦ τῶν ἀκολουθιῶν εἶχε ἐγκαταλειφθεῖ ὡς τυπολατρία καὶ λόγῳ χαλαρώσεως τῶν λειτουργικῶν ἠθῶν. Τὰ πατερικὰ συγγράμματα εἶχαν σχεδὸν λησμονηθεῖ ἀπὸ τοὺς πολλούς. Ἡ Κυριακὴ εἶχε χάσει τὰ προνόμιά της ὡς ἡμέρα ἀφιερωμένη στὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Ἀκόμη καὶ τὰ μνημόσυνα εἶχαν πάψει νὰ τελοῦνται ἀποκλειστικὰ τὴν καθωρισμένη γι᾽ αυτὰ ἡμέρα, τὸ Σάββατο δηλαδὴ καὶ εἶχαν ἀρχίσει νὰ τελοῦνται καὶ τὶς Κυριακές. Σὲ κάθε περίπτωση τὸ ὀρθόδοξο φρόνημα εῖχε καταπέσει καὶ βρισκόταν σὲ ὕφεση.

Ὁ Ἅγιος Νικόδημος καὶ γενικά οἱ Κολλυβάδες, ὅπως ὀνομάστηκαν περιφρονητικὰ ἀπὸ τοὺς ἀντιπάλους τους, ἐμφανίστηκαν ὡς κίνημα στὸν ἁγιορειτικὸ ἀλλὰ καὶ εὐρύτερα στὸν ἑλλαδικὸ χῶρο τὸν 18ο αἰῶνα. Ἡ ἐμφάνισή τους σηματοδοτεῖ μιὰ δυναμικὴ ἐπιστροφὴ στὶς ῥίζες τῆς ὀρθοδόξου παραδόσεως καὶ πνευματικότητος. Τὸ κίνημά τους, ἦταν ἀναγεννητικό, ἦταν πατερικό καὶ σὲ κάθε περίπτωση γνήσια ὀρθόδοξο. Ζῶντας οἱ Κολλυβάδες πατέρες τὴν ἀποστολικὴ καὶ πατερικὴ παράδοση τῆς νοερᾶς προσευχῆς, καὶ βιώνοντας τὴν μυστικὴ θεολογία καὶ ἐμπειρία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, τῆς μόνης ποὺ δύναται «ἀφιέναι ἁμαρτίας» καὶ σώζειν, λαμβάνοντας ἀφορμὴ ἀπὸ τὴν τέλεση μνημοσύνων στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ κατὰ τὶς Κυριακές, ἐπιδόθηκαν σὲ μιὰ προπάθεια νὰ φωτίσουν τὴν ὁδὸ, τὸν δρόμο καὶ τὴν πορεία τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε αὐτὴ νὰ πορεύεται ὀρθοδοξοῦσα, «μὴ ἔχουσα σπῖλον ἢ ῥυτίδα ἢ τι τῶν τοιούτων, ἀλλ᾽ ἵνα ἦ ἁγία καὶ ἄμωμος», ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος.

Ὁ χῶρος στὸν ὁποῖο περισσότερο ἐντοπίστηκε ὁ ἀγῶνας αὐτῶν τῶν Πατέρων, ἦταν ὁ ζωτικὸς χῶρος τῆς θεῖας λατρείας. Οἱ Κολλυβάδες συνιστοῦσαν τὴ συχνὴ συμμετοχὴ τῶν πιστῶν, ἐννοεῖται ἔπειτα ἀπὸ τὴν κατάλληλη προετοιμασία, στὸ μυστήριο τῆς θείας εὐχαριστίας, συνιστοῦσαν τὴν αὐστηρὴ τήρηση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ τυπικοῦ, ποὺ ἐξασφαλίζει ἐκκλησιαστικὴ συνέχεια καὶ πνευματικὴ ἰσοῤῥοπία, συνιστοῦσαν τὴ μελέτη τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῶν πατερικῶν ἔργων, μὲ τὴν ὁποία διασφαλίζεται ἡ συνέχεια καὶ ἡ διάδοση τοῦ πατερικοῦ φρονήματος κ.ἄ. Ὁ πολυσέβαστος καθηγητὴς τῆς λειτουργικῆς, μακαριστὸς Ἰωάννης Φουντούλης ἐπισημαίνει χαρακτηριστικά: «Στὸ σκότος τῆς τουρκοκρατίας ἔλαμψε τὸ καθαρὰ παραδοσιακὸ πνευματικὸ κίνημα τῶν Κολλυβάδων. Τὸ τί πρόσφερε αὐτὸ στὴ λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἀρνούμενο τὴ στατικότητα τῆς ἐποχῆς καὶ τὴν ἁπλοϊκὴ ἀντίληψη περὶ παραδόσεως, καὶ δυναμικὰ ἀναμοχλεύοντας τὴ λειτουργικὴ πατερικὴ παράδοση, εἶναι σ᾽ ὅλους γνωστό. Στοὺς Κολλυβάδες ὀφείλεται ἡ προβολὴ τοῦ λησμονημένου αἰτήματος τῆς συχνῆς προσελεύσεως στὴ θεία κοινωνία, ἡ ἔξαρση τοῦ νοήματος τοῦ ἑβδομαδιαίου Πάσχα, ἡ συναφὴς προσπάθεια ἀπαλλαγῆς τῆς ἀναστάσιμης Κυριακῆς ἀπὸ τὰ νεκρώσιμα στοιχεῖα...».

Οἱ Κολλυβάδες, μαζὶ καὶ ὁ ἅγιος Νικόδημος κατηγορήθηκαν ὡς καινοτόμοι, ἀλλὰ ἡ καινοτομία τους δὲν ἦταν παρὰ μιὰ προσπάθεια ἐπιστροφῆς στὴ γνησιότητα, καὶ ἀποκάθαρσης τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς ἀπὸ κάθε ξένο στοιχεῖο, ποὺ νόθευε καὶ παραποιοῦσε τὴν ἀλήθειά της. Ὁ ἀγῶνας τους βέβαια κάθε ἄλλο παρὰ εὔκολος ἦταν. Οἱ ἀντίπαλοί τους τοὺς καταδίωξαν σκληρά, θεωρῶντας τους ἐπικίνδυνους καὶ προοδευτικοὺς μὲ τὴν κακῶς νοουμένη ἔννοια τῆς λέξης. Βιβλία τους καταδικάστηκαν καὶ κατακρίθηκαν ἀκόμα καὶ ἀπὸ αὐτό τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Πολλοὶ ἱερομόναχοι καθαιρέθηκαν ἀδίκως ἀπὸ τὸ μεγάλο καὶ ὑψηλὸ ὑπούργημα τῆς ἱερωσύνης. Ὡστόσο, ὁ ἀγῶνας τους ἀναδείχτηκε νικηφόρος. Καὶ τὸ Πατριαρχεῖο ἀργότερα τοὺς δικαίωσε καὶ τοὺς ἀποκατέστησε· καὶ στὸ ἐκκλησιαστικὸ πεδίο φανερώθηκε περίτρανα ἡ γνησιότητα τῶν ἀπόψεων καὶ τῶν κινήτρων τους, καὶ ἡ ἀλήθειά τους ἔλαμψε στὸ ἐκκλησιαστικὸ στερέωμα, φωτίζοντας τὴν πορεία τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐπηρεάζοντας καθοριστικὰ ὅλες τὶς ἑπόμενες γενιὲς πατέρων, θεολόγων καὶ μορφῶν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Γένους.

Ἀξίζει νὰ τονίσουμε τὴν θετική ἐπίδραση τοῦ Κολλυβαδικοῦ κινήματος στὸν νέο Ἑλληνισμό, διότι αὐτός κυρίως συνετέλεσε στὴν πνευματική ἀναγέννηση τοῦ λαοῦ μας στὸ νεοσύστατο Ἑλληνικό κράτος. Μεγάλες μορφές τῆς ἐκκλησιαστικῆς καὶ πνευματικῆς ζωῆς εἶχαν ἐπηρεαστεῖ βαθύτατα ἀπό αὐτούς τοὺς Πατέρες, ὅπως ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, ὁ Ἅγιος Νικόλαος Πλανᾶς, ὁ Παππουλάκος, ὁ Μωραϊτίδης (Ἀνδρόνικος Μοναχός) καὶ ἄλλοι. Ἀλλά καὶ ὁ σύγχρονος μοναχισμός ἀκολουθεῖ / διέπεται ἀπό τὶς ἀρχές αὐτῶν Ἁγίων Κολλυβάδων Πατέρων.

 Μὲ ἄλλα λόγια οἱ Κολλυβάδες πολέμησαν καὶ νίκησαν τὸ πάθος τῆς λήθης, ποὺ ἀναφέραμε ἀρχικά, καὶ ἀποκάλυψαν σὲ ὅλους ἑμᾶς τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ, ὅπως αὐτὴ βιώνεται μέσα στὴν παρεμβολὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Σεβαστέ Ἅγιε καθηγούμενε καὶ ἁγαπητοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί, ἀνέκαθεν ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ ἦταν ἐνοχλητικὴ γιὰ τὸν κόσμο, ἦταν ἐνοχλητικὴ στὸν κοσμοκράτορα τοῦ αἰῶνος τοῦτου, ἀλλά ἐνοχλητικὴ καὶ γιὰ ὅσους στοιχοῦνται στὸ φρόνημά του, ἑκουσίως ἢ ἀκουσίως. Ὅπως πάντοτε ἔτσι καὶ σήμερα ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολικὴ Καθολικὴ Ἐκκλησία ἀντιμετωπίζει τὶς δικές της προκλήσεις καὶ ταυτόχρονα προσκλήσεις, γιὰ νὰ βρεῖ τὸν ὀρθὸ βηματισμὸ μέσα σ᾽ ἕναν κόσμο ποὺ κλονίζεται ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὰ λάθη του, ἀπὸ τὴν ἐξαπάτηση τοῦ ἀρχαίου ὄφεως.

Ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ βάλλεται καὶ προσβάλλεται, πλὴν οὐδέποτε καταβάλλεται. Ἡ σύγχυση ἀργὰ ἢ γρήγορα διαλύεται χάρις στὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ζοῦνε τὴν ἐν Χριστῷ κάθαρση καὶ τὸν ἐν Χριστῷ φωτισμό. Τὸ φῶς αὐτὸ τοῦ Χριστοῦ περνάει μέσα ἀπὸ τὴν διαυγῆ καρδιὰ καὶ θέλησή τους, στὸν σκοτισμένο κόσμο καὶ προσφέρει ἁπλόχερα ἀλήθεια, ἐλπίδα, θάῤῥος, ἀνδρεία, πνευματική λεβεντιά.

Ὅπως ὁ ἅγιός μας, ὁ Ἅγιος Νικόδημος καὶ οἱ ὅσιοι Κολλυβάδες πατέρες ἐπανέφεραν τὸ σκάφος τῆς Ἐκκλησίας στὸν ὀρθὸ πλοῦ, ἔτσι καὶ σήμερα τὰ μοναστήρια, ὅπως καὶ αὐτὸ ποὺ μᾶς φιλοξενεῖ καὶ πανηγυρίζει σήμερα τὸν μέγα Ἅγιο Νικόδημο, ἀποτελοῦν, δύνανται νὰ ἀποτελοῦν συνεχιστὲς καὶ ἐκφραστὲς τοῦ πατερικοῦ πνεύματος, τὸ ὁποῖο ἀξιοποιεῖ στὸ ἔπακρο τὴ σάρκωση, τὸ κήρυγμα καὶ τὴ θυσία τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Εἴθε ἡ ἀλήθεια τοῦ Κυρίου, μέσα σὲ αὐτήν τὴν σύγχυση ποὺ ἐπικρατεῖ καὶ σήμερα, μέσα σ᾿ αὐτές τὶς πονηρές καὶ ἀποκαλυπτικές ἡμέρες ποὺ ζοῦμε, νὰ διέπει καὶ νὰ ἐμπνέει τὶς ζωὲς ὅλων μας καὶ οἱ πρεσβεῖες τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ ἁγιορείτου, ὁ ὁποῖος ἀγάπησε τόσο πολὺ τὴν Ἀλήθεια, νὰ μᾶς στηρίζουν στὸν ἀγῶνα μας γιὰ ἀναζήτηση καὶ ἐπικράτηση τῆς Ἀλήθειας στὸν κόσμο. Ἀμήν.

 

 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου