Σκέψεις σχετικά μέ τήν Εὐαγγελική περικοπή πού ἀναφέρεται στή συνάντηση τοῦ Χριστοῦ μέ τόν Ζακχαῖο.

 

Μιά συγκινητική σκηνή περιγράφει τό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα πού μιλάει γιά τήν ἱστορία τοῦ Ζακχαίου. Ἔχει σχέση μέ τό σημαντικότερο καί πολύ προσωπικό γεγονός στή ζωή ἑνός ἀνθρώπου, τή σωτηρία του ἀπό τόν Θεό. Ἀληθινά, δέν ὑπάρχει πιό θαυμαστό γεγονός γιά ἕναν ἄνθρωπο ἀπό ἐκεῖνο τῆς «συνάντησής» του, κάποια στιγμή, μέ τόν Θεό.

Ἡ ἱστορία τοῦ Ζακχαίου εἶναι ἡ ἱστορία ἑνός ἀνθρώπου πού ἦταν πολύ κοντός στό ἀνάστημα καί δέν μποροῦσε νά δεῖ τόν Ἰησοῦ, ὅταν Ἐκεῖνος μέ τούς μαθητές Του περνοῦσε ἀπό τήν Ἰεριχώ. Ὅμως εἶχε τόσο διακαή ἐπιθυμία νά Τόν δεῖ, πού σκαρφάλωσε σέ ἕνα δένδρο. Ὁ Ἰησοῦς τόν πρόσεξε, ἀνταποκρίθηκε στήν ἐπιθυμία του καί πῆγε στό σπίτι του.

Ὁ Ζακχαῖος, ἦταν ἀρχιτελώνης, μιά θέση πού τοῦ παρεῖχε κοινωνική ἀναγνώριση καί ἀξία. Ἦταν ἀκόμη, ὅπως σημειώνει ὁ Εὐαγγελιστής, καί πλούσιος. Εἶχε πολλά πλούτη. Εἶχε τά πάντα. Δέν εἶχε ὅμως εὐτυχία. Δέν εἶχε χαρά! Ἦταν ἀνικανοποίητος ἀπ᾿ ὅλα ὅσα εἶχε. Μέσα του πάλευε μέ τήν συνείδησή του. Τόν ἤλεγχε, διότι ὅλα τά εἶχε ἀποκτήσει μέ παρανομίες καί ἀδικίες. Ἀπό καιρό εἶχε κουραστεῖ μέ τά πλούτη καί μέ τά ἀγαθά του. Ζητοῦσε ἐπίμονα κάτι ἄλλο ἡ ψυχή του. [Ξέρετε, ἐπειδή ἡ ψυχή εἶναι πλασμένη ἀπό τόν Θεό, ζητάει Ἐκεῖνον. Τίποτε δέν μπορεῖ νά ὑποκαταστήσει τήν δίψα τοῦ ἀνθρώπου γιά τόν Θεό. Τίποτα δέν μπορεῖ νά ἀντικαταστήσει τή θέση τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά καί στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτό ἀκριβῶς ἐπισημαίνει καί ὁ ἅγιος Αὐγουστίνος ὅταν λέει: «Ὦ Κύριε, εἶναι ἀνήσυχη ἡ ψυχή μας, ἕως ὅτου βρεῖ ἀνάπαυση κοντά Σου»].

Ὁ Ζακχαῖος εἶχε μάθει γιά τόν Ἰησοῦ καί ἡ καρδιά του φλεγόταν νά Τόν δεῖ, νά Τόν συναντήσει, νά Τόν ἀκούσει. «Ἐζήτει ἰδεῖν τόν Ἰησοῦν», γράφει τό Εὐαγγέλιο.

Ὅποιος ἀναζητᾶ, ὅποιος ποθεῖ νά γνωρίσει κάποιον, ἐπιδιώκει νά τόν συναντήσει. Αὐτό, λοιπόν, συνέβη καί στήν περίπτωση τοῦ Ζακχαίου. Σάν ἄκουσε πώς ὁ Ἰησοῦς ἦλθε στήν Ἰεριχώ ἔτρεξε νά Τόν βρεῖ. Μά ἦταν πολύ τό πλῆθος καί αὐτός ἦταν κοντός στό ἀνάστημα. Ὅμως ἡ πνευματική δίψα νά δεῖ τό πρόσωπο τοῦ Μεσσία, θά τόν κάνει νά σκαρφαλώσει «ἐπί συκομορέαν». Καί το κάνει «ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι».

Ὁ Ζακχαῖος ζητάει ἀπεγνωσμένα νά δεῖ τόν Χριστό. Γιά νά δεῖ τόν Κύριο, ἐπειδή εἶναι κοντός, σκαρφαλώνει πάνω σ᾿ ἕνα δένδρο, χωρίς νά σκεφτεῖ τίς κοροϊδίες, τά σχόλια, τήν ἀπόρριψη τοῦ κόσμου. Στό πρόσωπο τοῦ Κυρίου ἀναγνωρίζει τόν Λυτρωτή τοῦ κόσμου, τόν Μεσσία. Ἀγνοώντας ὅλες τίς κοινωνικές προκαταλήψεις εἶναι ἀποφασισμένος νά συναντήσει τόν Χριστό καί αὐτή ἡ ἀπόφαση τόν βοηθάει νά ζήσει τήν ἀνακάλυψη τοῦ ζωντανοῦ Θεοῦ (τοῦ «Ζῶντος Θεοῦ»). Ὁ Θεός, πού ὁ Ζακχαῖος ἀντίκρισε στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ «Ζῶν Θεός», ὁ Ζωντανός Θεός, πού κάθε ἀνθρώπινη ψυχή ψάχνει νά βρεῖ μέσα στούς αἰῶνες.

Ὁ Ζακχαῖος ἤθελε τόσο πολύ νά συναντήσει τόν Χριστό, πού δέν τόν ἐνδιέφερε γιά τό τί σκέφτονταν ἐκεῖνοι πού δέν εἶχαν τόν ἴδιο πόθο μέ αὐτόν. Καί ὁ Χριστός εἶδε ἐκεῖνον μόνο μέσα στό πλῆθος, διότι ἐκεῖνος ἦταν ὁ μόνος πού εἶχε νικήσει τή ματαιοδοξία καί τήν ὑπερηφάνεια του στήν προσπάθειά του νά Τόν συναντήσει.

Αὐτό πού ὀφείλουμε νά προσέξουμε στήν περίπτωση τοῦ Ζακχαίου εἶναι ὅτι πολλές φορές οἱ χλευασμοί καί ἡ κοροϊδία, ὁ φόβος τῆς κριτικῆς καί τῆς γνώμης τῶν ἄλλων, ὁ φόβος τῆς γελοιοποιήσεως, δηλαδή ἡ ματαιοδοξία, πού δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ ὑποδούλωσή μας, ἡ ὑποταγή μας στήν κρίση τῶν ἄλλων, εἶναι αὐτά πού περισσότερο ἀπό κάθε τι ἄλλο μᾶς ἐμποδίζουν στήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Ἡ ματαιοδοξία σκοτίζει τόν ἄνθρωπο καί αὐτός δέν μπορεῖ, ὄχι μόνο νά ἀνέβει σ᾿ ἕνα δένδρο γιά νά δεῖ τόν Θεό, ἀλλά δέν μπορεῖ κάν νά γνωρίσει τόν Θεό.

Ὅπως ὁ Ζακχαῖος τόλμησε καί ἀνέβηκε στή συκομορέα, ἔτσι καί ἐμεῖς ὀφείλουμε νά ὑπερνικήσουμε τή φιλαυτία μας, τή γνώμη καί τά σχόλια τοῦ κοινωνικοῦ μας περίγυρου, ὁ ὁποῖος συχνά καί γιά πολλούς ἀπό μᾶς γίνεται ἀξεπέραστος φραγμός, πού μᾶς ἐμποδίζει νά πλησιάσουμε τόν Χριστό καί τόν Τόν ἀκολουθήσουμε. Τό νά γίνουμε ἀντικείμενο αὐστηρῆς κριτικῆς ἤ νά μήν συμφωνοῦν κάποιοι μαζί μας, εἶναι κάτι πού ἡ ὑπερηφάνειά μας καί ἡ ἐπιθυμία μας νά ἐπιβληθοῦμε, θά τό ἀντέξουν! Ἀλλά εἶναι τρομερά δύσκολο νά ὑποφέρουμε τήν κοροϊδία καί τό γέλιο. Γιά νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τόν φόβο τῆς κοινῆς γνώμης, ἀπό τή δουλοπρέπεια πού ματαιώνει τήν προσπάθεια νά βροῦμε τό θάρρος καί τήν εὐκαιρία νά ἀνακαλύψουμε τό ἀληθινό νόημα τῆς ζωῆς, πρέπει νά κοιτάξουμε τόν Χριστό, τόν Χριστό τῶν Εὐαγγελίων, τόν Χριστό τοῦ ὄρους τῶν Ἐλαιῶν, τόν Χριστό ἐπάνω στόν Σταυρό, τόν Ἀναστημένο Χριστό καί τόν «Υἱόν τοῦ Ἀνθρώπου καθήμενον ἐν δεξιᾷ τῆς δόξης τοῦ Πατρός». Κριτήριό μας πρέπει νά εἶναι ἡ κρίση τοῦ Θεοῦ. Τότε μόνο μποροῦμε νά ἀκούσουμε τή φωνή τοῦ Θεοῦ καί νά ἀρχίσουμε νά ζοῦμε ἐλεύθεροι.

Μόνο ὁ Χριστός μᾶς δίνει τήν ἀληθινή χαρά. Ὅταν δέν ἔχουμε τόν Χριστό, ὅλα νά τά ἔχουμε, τίποτα δέν ἔχουμε! Τά εἶχε ὅλα καί ὁ Ζακχαῖος, ἀλλά ἔνοιωθε πώς δέν εἶχε τίποτα. Μόλις ὅμως συνάντησε τόν Χριστό, γέμισε ἡ ψυχή του μέ τήν παρουσία Του καί ἄλλαξε ὅλη ἡ ζωή του. Ὁ Ζακχαῖος περιφρόνησε τό παρελθόν του γιατί συνάντησε τόν Θεό. Ἡ συνάντηση αὐτή ἔφερε μέσα του τήν ἀληθινή χαρά. Καί ἡ ἀνάπηρη ψυχή του ἀνορθώθηκε τόσο πολύ ὥστε ὁ ἴδιος νά γίνει ἀληθινά ἄνθρωπος. Ἔτσι ἦταν ἕτοιμος νά διορθώσει ὅλα τά λάθη του. Χρειάζεται λοιπόν τόλμη καί ἀποφασιστικότητα. Σάν ἐκείνη πού ἐπέδειξε ὁ Ζακχαῖος ἀψηφώντας τούς πάντες καί τά πάντα καί ἀνεβαίνοντας πάνω στή συκομουριά!

Στή θέλησή μας νά συναντήσουμε τόν Θεό εἶναι βέβαιο πώς καί Ἐκεῖνος θά ἀνταποκριθεῖ. Θά σπεύσει νά μᾶς συναντήσει. Ὅταν ἐμεῖς κάνουμε ἕνα βῆμα, ὁ Θεός κάνει δέκα. Ὁ λόγος τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως δέν ἐπιτρέπει τήν παραμικρή ἀμφιβολία: «Ἰδού, ἔστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω̇ ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καί ἀνοίξῃ τήν θύραν, καί εἰσελεύσομαι πρός αὐτόν καί δειπνήσω μετ᾿ αὐτοῦ καί αὐτός μετ᾿ ἐμοῦ» (Ἀποκ. 3, 20).

Ἡ συνάντηση τοῦ Ζακχαίου μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό εἶχε ἕνα θαυμαστό ἀποτέλεσμα: τή μετάνοια καί τήν πλήρη μεταστροφή τοῦ ἀρχιτελώνη. Αὐτό ἀποδεικνύουν τά λόγια τοῦ Ζακχαίου μέ τά ὁποῖα δημοσίως ὁμολογεῖ τά λάθη του καί ἐξαγγέλει τήν ἐπανόρθωσή τους. Αὐτό ὑπογραμμίζει καί ἡ διακήρυξη τοῦ Κυρίου πρός τόν ἴδιο: «Σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο».

Ὁ Ζακχαῖος εἶναι ἕνα σύμβολο μετάνοιας, διότι ἡ μετάνοια ἀρχίζει σάν μιά ἀνακάλυψη τῆς ἐπιθυμίας μέσα μας γιά τόν Θεό καί τήν δικαιοσύνη Του, ἐπιθυμία γιά τήν ἀληθινή ζωή! Δική μας ὑπόθεση εἶναι τό νά  ἐπιθυμήσουμε αὐτό πού εἶναι βαθύτερο καί πιό ἀληθινό μέσα στόν ἑαυτό μας̇ νά ἀναγνωρίσουμε τήν πείνα καί τή δίψα γιά τήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ, πού δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά μιά ὀδυνηρή ἀναζήτηση τῆς αἰωνιότητας.

Ὁ Ζακχαῖος ὑποσχέθηκε νά διορθώσει ὁλόκληρη τή ζωή του. Ἐμεῖς εἴμαστε διατεθειμένοι νά βάλουμε τή ζωή μας κάτω ἀπό τήν κρίση τοῦ Θεοῦ, νά τή διορθώσουμε, νά δεχτοῦμε τόν ἐξευτελισμό ὁ ὁποῖος θά μᾶς ὁδηγήσει στήν ταπείνωση, νά ἀναγνωρίσουμε πόσο «κοντοί» εἴμαστε πνευματικά καί νά ἐκμεταλλευθοῦμε τή βοήθεια πού μᾶς προσφέρει Ἐκεῖνος, πού ἔχει ὁδηγήσει ἑκατομμύρια ἀνθρώπων στή Βασιλεία Του; Ἀν τό ἐπιθυμοῦμε βαθιά καί εἰλικρινά, τότε ὁ Χριστός θά ἀνταποκριθεῖ.