Περί θανάτου τῶν συγγενικῶν προσώπων

Ὁσίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου

Ἐπιστολή στὸν ὕπατο Λύκαστον

Ὁ ἴδιος ὁ γραμματοκομιστὴς ποὺ φέρνει στὴν τιμιότητά σου τὸ γράμμα, μᾶς ἀνήγγειλε τὴ συμφορὰ ποὺ σὲ βρῆκε, καὶ πραγματικὰ ἡ λύπη σου μὲ ἄγγιξε καὶ ἐμένα. Γιατί ὁ ἴδιος εἶμαι καὶ στενὸς συγγενής σου, καὶ συγχρόνως παλιὸς φίλος καὶ συνομήλικος, καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν ὁ γνήσιος φίλος νὰ μὴ συμπάσχει μαζὶ μὲ αὐτὸν ποὺ ἀγαπᾶ ὅπως καὶ ἀντίθετα στὴ χαρά.

Ἀλλὰ ἡ ἀγγελία ποὺ δὲν τὴν εὔχεται κανείς! Μᾶς ἐγκατέλειψε ἡ κυρία ὑπάτισσα, ὅπως λέγεται, γυναίκα ἀπὸ τὶς παινεμένες, ὅπως ἀκούσαμε καὶ ἀπὸ ἄλλους, καὶ ἐγὼ ὁ ἴδιος μὲ τὰ μάτια μου ἀπόλαυσα. Πρῶτον βέβαια, ὅτι ἀγαποῦσε τὸν ἄνδρα της, πράγμα ποὺ ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο χαρακτηρίζεται ὡς τὸ καλύτερο στὸν γάμο.

Φρόνιμη, οἰκοδέσποινα εὐπλησίαστη, εὐπροσήγορη, εὐσεβής, φίλη τῶν πτωχῶν, καὶ τὸ μεγαλύτερο, στολισμένη μὲ σωφροσύνη καὶ ἐπαργυρωμένη μὲ ὀρθοδοξία, οἱ καρποὶ τῆς ὁποίας, τὰ παιδιὰ ἀποτελοῦν ἀπόδειξη τῆς καλῆς ζωῆς καὶ τῶν δυό σας. Γιατί, ὅπως τὸ δένδρο ἀναγνωρίζεται ἀπὸ τὸν καρπό του, ἔτσι καὶ ἀπὸ τὰ παιδιὰ φαίνονται ποιοὶ καὶ πόσο σπουδαῖοι εἶναι οἱ γονεῖς τους.

Καὶ ἐπειδὴ δὲν ἔχω βαθειὰ γνώση ἐκείνης τῆς μακαρίτισσας, πῶς θὰ μποροῦσα νὰ ἐκθειάσω τὶς ἀρετές της; Ἂν καὶ μόνο δυὸ φορὲς συναντήθηκα καὶ μίλησα μαζί της, κατάλαβα ὅτι ὁ Θεός σου χάρισε γυναίκα πραγματικὰ βοηθόν, ὄχι σὰν τὴν παλιὰ προμήτορα, αἰτία ἀπάτης, ἀλλὰ γυναίκα ποὺ ἔγινε γιὰ σένα αἰτία καὶ στήριγμα σωτηρίας γιὰ ὅλη τη ζωή σου.

Ὤ, τί συμφορά! Αὐτὴ ἔφυγε, πέταξε ἀπὸ τὸ μάτια σας, σᾶς ἐγκατέλειψε μισοπεθαμένους, ἀποκομμένους ἀπὸ τὴν καλὴ σύζυγό σου. Δὲν μποροῦμε μὲ τὰ μάτια νὰ βλέπουμε τὴν παρηγοριὰ ποὺ ξεπερνᾶ κάθε παροδικὴ χαρά, οὔτε τὴν ἐνίσχυση στὶς θλίψεις, οὔτε τὴν παρηγοριὰ στὶς συμφορές, οὔτε τὴν ὑπόμνηση καὶ βοηθὸ καὶ σύμπραξη σὲ ὅλα τὰ ἀπαιτούμενα.

Ὁ ἥλιος τοῦ σπιτιοῦ ἔδυσε. Ποιὸς θὰ μᾶς προϋπαντήσει, ποιὸς θὰ τῆς χαριστεῖ, ποιὸς θὰ μᾶς παρηγορήσει; Ἤδη γίναμε σὰν πόλη ποὺ σκότωσε ὄλον τῆς τὸν κόσμο. «Σὰν σπουργίτι μόνο πάνω στὴ στέγη», γιὰ νὰ μιλήσω σὰν τὸν Δαβίδ.

Τί λοιπόν; Θὰ λυπηθοῦμε πάνω ἀπὸ τὸ μέτρο καὶ θὰ περιβληθοῦμε ἀπαρηγόρητο πένθος; Καθόλου βέβαια, καθόλου, ναὶ καθόλου, πολυπόθητε, ἀλλά, γνωρίζοντας ὅτι ὁ Θεὸς πού μας ἔδωσε αὐτὴν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ νὰ εἶναι κοινωνὸς στὴ ζωή, αὐτὸς τώρα εἶναι ποὺ τὴν παίρνει, ἂς ὑπομείνουμε αὐτὸ ποὺ συνέβη μὲ εὐχαρίστηση, μιμούμενοι ἐκεῖνα τὰ μακάρια λόγια ποὺ εἶπε ἐκεῖνος, ὄχι γιὰ τὴν ἀπώλεια γυναίκας, ἀλλὰ γιὰ τὸν θάνατο συγχρόνως τῶν δέκα παιδιῶν του, μαζὶ μὲ τὴν ἀπώλεια τὶς προηγούμενες μέρες ὅλων τῶν ὑπαρχόντων του, καὶ ἐκείνη τὴν τελευταία πληγή τοῦ σώματος, κατὰ τὴν ὁποία ὁ πρώην βασιλιάς, καθισμένος πάνω στὴν κοπριὰ καὶ ξύνοντας τὸ πύο τῶν πληγῶν τοῦ σώματός του μὲ σβώλους ἀπὸ χῶμα, εἶπε τὰ ἑξῆς. «Ὁ Κύριός μου τὰ ἔδωσε, ὁ Κύριος τὰ ἀφήρεσε. Ὅπως φάνηκε καλὸ στὸν Κύριο, ἔτσι καὶ ἔγινε».

Ἐὰν λοιπόν, φίλε, τὰ ἐφαρμόσουμε αὐτὰ στὸν ἑαυτό μας καὶ τὰ ποῦμε, δὲν θὰ βρεθοῦμε μακριὰ ἀπὸ τὴ μερίδα ἐκείνων, ἀλλὰ καὶ στὴ μακάρια ἐκείνη θὰ τὸ κάνουμε αὐτὸ καλὸ ἐπιτάφιο, καὶ σ’ αὐτὰ τὰ βλαστάρια πού μας δόθηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ θὰ ἀποτυπώσουμε μέσω τοῦ ἑαυτοῦ μας εἰκόνα ζωῆς τέτοιας ποὺ εὐχαριστεῖ τὸν Θεό.

Γιατί αὐτὰ ποὺ ὁ αἰώνιος Θεός, ὁ Δεσπότης τῶν ὅλων, κάμνει σέ μας, ἂν δεῖ ὅτι τὰ δεχόμαστε μὲ εὐχαρίστηση, πὼς δὲν θὰ ρυθμίσει καὶ τὰ παρόντα σέ μας καλῶς μὲ τὴν παράκληση τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ δὲν θὰ κάνει ἀπολαυστικὰ τὰ μελλοντικὰ στοὺς ἄπειρους αἰῶνες; Αὐτὰ ἐγώ, ἂν καὶ μὲ συντομία, ὅμως, σὰν δικός σου, τὰ ἔγραψα μὲ ἀγάπη καὶ σὲ παρηγόρησα. Καὶ σύ, δέσποτα, δέξου νὰ χαιρετήσεις ἐκ μέρους μου τὰ ἐξαίρετα τέκνα σου.

(ὁσίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου Ἔργα, ἔκδ. ΕΠΕ, Φιλοκαλία τόμος 18Δ σέλ. 243-245 καὶ 259-263)

ΠΗΓΗ orthopraxia