Η κατάργηση των… μύθων

 Αλκιβιάδης Κ. Κεφαλάς*

Προσφάτως, χιλιάδες διαδηλωτές στο Βερολίνο διαδήλωσαν κατά των περιορισμών της ατομικής ελευθερίας, καθώς και της επιβολής της μάσκας στον δημόσιο χώρο λόγω της πανδημίας. Ο σκοπός, το πνεύμα και η ουσία της ογκώδους διαδήλωσης ήταν μάλλον φιλοσοφικό απτόμενο του δικαιώματος της «ελεύθερης επιλογής».

Πράγματι, οι προβληματισμοί που θέτουν οι προηγμένες ευρωπαϊκές κοινωνίες συνοψίζονται στην υπαρξιακή επιλογή μεταξύ «ασφάλειας» και «ελευθερίας», επειδή η υπακοή συνεπάγεται όχι μόνο τον περιορισμό των δημοκρατικών ελευθεριών, αλλά και την απεχθή πρακτική του να αποφασίζει κάποιος άλλος για τη ζωή των ατόμων. Σε μία ουτοπική κοινωνία δεν θα υφίσταντο υπαρξιακά προβλήματα επιλογής, επειδή οι διοικούμενοι θα μεριμνούσαν για να προστατεύσουν πρώτα τους άλλους και μετά τον εαυτό τους. Οι διοικούντες επίσης δεν θα χρησιμοποιούσαν τα μέσα ηλεκτρονικής επικοινωνίας για να διασπείρουν τον ιό της φοβίας, επειδή φοβισμένοι λαοί και άνθρωποι εξαφανίζονται βιολογικά.

Μέσα στο πλαίσιο των γεγονότων και της πανδημίας ο ελληνικός λαός δεν φαίνεται να διακατέχεται από τέτοιου είδους υπαρξιακές ανησυχίες. Ουδεμία αντίδραση, δικαιολογημένη ή αδικαιολόγητη, υπήρξε στην Ελλάδα. Αυτή η κοινωνική συμπεριφορά ήταν και η αναμενόμενη επειδή ομοίως οι Έλληνες δεν αντέδρασαν ούτε όταν τους επιβλήθηκαν τα Μνημόνια ή ακόμα όταν η συγκυβέρνηση Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ δήμευσε την περιουσία τους μέσω του ΕΝΦΙΑ, μετατρέποντάς τους εν μια νυκτί από ιδιοκτήτες σε ενοικιαστές, ή όταν εξαΰλωσε τις συντάξεις τους μέσω του καταστροφικού PSI.

Επίσης, o ελληνικός λαός όχι μόνο «εποίησε τη νήσσα» όταν ο Τσίπρας μετέτρεψε το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος σε ΝΑΙ, τουναντίον μέσω της εκλογικής διαδικασίας τον επανέφερε στην εξουσία. Ουδεμία πολιτική αντίδραση υπήρξε επίσης κατά τον δίμηνο εγκλεισμό των πολιτών στα σπίτια τους από την κυβέρνηση της Ν.Δ., αλλά ούτε και οι θρησκευόμενοι πολίτες ή η Εκκλησία διαμαρτυρήθηκαν επειδή πρώτη φορά στην ελληνική Ιστορία δεν έγινε η Ανάσταση.

Η υπακοή στην εξουσία και ο φόβος του προστίμου των 150 ευρώ ήταν οι κυρίαρχες δυνάμεις. Μετακινούμενος πολίτης από την Αθήνα στη Μαλακάσα το βράδυ της Αναστάσεως δήλωσε χαρακτηριστικά ότι δεν συνάντησε ούτε ένα αυτοκίνητο στον δρόμο. Σήμερα, τέσσερις μήνες μετά τον εγκλεισμό, η ίδια κοινωνία συμπεριφέρεται εκ νέου ακραία επειδή οι πολίτες είτε θα είναι υπερβολικά φοβισμένοι είτε θα είναι παγερά αδιάφοροι εάν θα προκαλέσουν κοινωνικά προβλήματα με την ανεύθυνη συμπεριφορά τους.

Είναι αξιοπερίεργη και μη ερμηνεύσιμη διά της λογικής η εικόνα μεμονωμένων πολιτών που μετακινούνται στον δρόμο ή στα αυτοκίνητά τους φορώντας μάσκες, ενώ ανάγονται στον χώρο της Ψυχιατρικής οι ολονύκτιες συγκεντρώσεις σε βίλες ή σε κέντρα διασκεδάσεως πολυπληθών ομάδων.

Οι τελευταίοι μάλλον δεν μιμούνται τους διαδηλωτές του Βερολίνου επειδή δεν έχουν υπαρξιακές και φιλοσοφικές ανησυχίες περί «ελεύθερης βούλησης και καταναγκασμού», αλλά μάλλον επειδή θέλουν να ικανοποιήσουν τα πλέον χυδαία ένστικτά τους, μαζί με το αίσθημα του ατομισμού και της αντικοινωνικότητας που χαρακτηρίζει τη νεοελληνική κοινωνία.

Μέσω των ολονύκτιων πάρτι αυτήν την εποχή δηλώνουν «αντίσταση» στο σύστημα επειδή χρησιμοποιούν τετραφωνικά ηλεκτρονικά συστήματα, με τη μουσική να εκπέμπεται στο μέγιστο της έντασής της, με άυπνους γείτονες σε απόσταση χιλιομέτρων και βεβαίως χωρίς την επέμβαση της Αστυνομίας, αν οι διασκεδάζοντες κανίβαλοι είναι «επώνυμοι». Από τη μια, λοιπόν, έχουμε μία άκρως φοβική και ατομικιστική κοινωνία που τρέμει τα πρόστιμα που θα της επιβάλει η πολιτική εξουσία και, από την άλλη, η ίδια κοινωνία συμπεριφέρεται άκρως χυδαία όταν ο φόβος του προστίμου εκλείπει.

Τα γεγονότα των δέκα τελευταίων ετών διέλυσαν πολλούς μύθους που σχετίζονται με την ελληνική κοινωνία. Ο πρώτος μύθος σχετίζεται με την «προοδευτική και δημοκρατική» συνείδηση του Έλληνα. Το δημοψήφισμα του Τσίπρα όμως απέδειξε ότι τέτοια συλλογική συμπεριφορά δεν υπάρχει.

Ο δεύτερος μύθος αναφέρεται στην αναρχική και ατίθαση φύση του Έλληνα. Ο φοβικός εγκλεισμός στο σπίτι και η καθολική αφωνία στη δήμευση της περιουσίας και την οικονομική λεηλασία μάλλον αποδεικνύουν ότι οι Έλληνες είναι από τους πλέον υπάκουους και φοβικούς λαούς στον κόσμο.

Ο τρίτος μύθος σχετίζεται με τη θρησκευτική ευλάβεια των Ελλήνων. Η καθολική αφωνία στη μεθοδευμένη κατάργηση του θρησκευτικού συναισθήματος αποδεικνύει μία γενικευμένη δεισιδαιμονία και όχι μία καθολική θεοσέβεια.

Ο τέταρτος μύθος σχετίζεται με την αγάπη προς την πατρίδα και την ευφυΐα. Ποια φιλοπατρία και ποια ευφυΐα όμως μπορεί να διαθέτει αυτή η κοινωνία, όταν 850.000 Έλληνες επισκέφτηκαν την Τουρκία το 2019, προσφέροντάς της περίπου 1 δισ. ευρώ για να τα μετατρέψει σε σφαίρες, βόμβες ή αεροπλάνα και να σκοτώσει τα ίδια τα παιδιά της;

*Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Manchester, UK, δ/ντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

ΠΗΓΗ