Ο ΟΚΤΩΒΡΗΣ ΤΗΣ ΔΟΞΑΣ

 Γεωργίου  Παπαδημητρίου

Μέ ἀ­φορ­µή τήν ἐ­θνι­κή ἑ­ορ­τή τῆς ἐ­πε­τεί­ου τοῦ «Ο­ΧΙ» τῆς 28ης  Ὀ­κτω­βρί­ου 1940, πού συγ­χρό­νως εἶ­ναι καί θρη­σκευ­τι­κή ἑ­ορ­τή (Σκέ­πη τῆς Θε­ο­τό­κου), καί προ­κει­µέ­νου νά το­νι­σθεῖ ἡ ἐν πολ­λοῖς λη­σµο­νη­µέ­νη καί πα­ρε­ξη­γη­µέ­νη σή­µε­ρα ἀ­ρε­τή τῆς φι­λο­πα­τρί­ας, δη­µο­σι­εύ­ου­µε πα­ρα­κά­τω ἀ­πό­σπα­σµα ἀ­πό ἕ­να ὁ­µώ­νυ­µο σχε­τι­κό ἄρ­θρο τοῦ κ. Γ. Πα­πα­δη­µη­τρί­ου.

 Ἄς µή θε­ω­ρή­σου­µε ὡς πε­ριτ­τή τήν τι­µή πρός τούς ἥ­ρω­ες τοῦ ἔ­πους 1940-1941. Κά­θε εὔ­φη­µη ἀ­να­φο­ρά µας σ᾽ ἐ­κεί­νους, ἄς τήν θε­ω­ροῦ­µε ὡς µί­α ἐκ­δή­λω­ση ἐ­λά­χι­στης εὐ­γνω­µο­σύ­νης γι­ά τήν θυ­σί­α τους. Μιᾶς θυ­σί­ας πού δέν εἶ­χε προ­σω­πι­κή ἰ­δι­ο­τέ­λει­α καί κέρ­δος, ἀλ­λά ἔ­γι­νε γι­ά τίς ἐ­περ­χό­µε­νες γε­νι­ές τῶν Ἑλ­λή­νων, γι­ά ὅ­λους ἐ­µᾶς, γι­ά νά µπο­ροῦ­µε νά ζοῦ­µε ἐ­λεύ­θε­ροι καί νά διαµορφώνουµε τή ζωή µας µέ τά ἰ­δα­νι­κά καί τίς ἑλ­λη­νορ­θό­δο­ξες ἀ­ξί­ες τοῦ Γέ­νους µας.

Τό δεύ­τε­ρο με­γά­λο «OXI» τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ (στόν εἰκοστό αἰώνα) εἰ­πώ­θη­κε μέ ἔρ­γα τόν Ὀ­κτώ­βρι­ο τοῦ 1940. Ἤ­δη ἀ­πό τόν Ἀ­πρί­λι­ο τοῦ 1939 _ὅ­ταν οἱ  Ἰ­τα­λοί εἶ­χαν κα­τα­λά­βει ἀ­μα­χη­τί τήν Ἀλ­βα­νί­α_  εἶ­χε ση­μά­νει συ­να­γερ­μός στήν πο­λι­τι­κή καί τή στρα­τι­ω­τι­κή ἡ­γε­σί­α τῆς χώ­ρας μας. Ὁ πρῶ­τος συ­να­γερ­μός τοῦ Ἀ­πρι­λί­ου καί ὁ δεύ­τε­ρος τό Σε­πτέμ­βρι­ο τοῦ ἰ­δί­ου ἔ­τους _μέ τήν κή­ρυ­ξη τοῦ B΄ Πα­γκοσμίου Πο­λέ­μου καί τήν συ­μπα­ρά­τα­ξη τῆς Ἰ­τα­λί­ας μέ τή Γερ­μα­νί­α (Ἄξονας)_  ἔ­γι­νε πλέ­ον ἐ­φι­άλ­της γι­ά τήν χώ­ρα μας. Ἀλ­λά ἡ δι­αί­σθη­ση ὅ­τι ἡ θα­λασ­σο­κρά­τει­ρα τό­τε Ἀγ­γ­λί­α μέ τή βο­ή­θει­α τῆς Ἀ­με­ρι­κῆς θά νι­κοῦ­σαν τε­λι­κά τόν Ἄ­ξο­να ἄ­νοι­γαν τό δρό­μο γι­ά τή σω­στή ἐ­θνι­κή μας πο­ρεί­α τίς δύ­σκο­λες ἐ­κεῖ­νες ὧ­ρες.

Τό Κα­λο­καί­ρι τοῦ 1940 με­τά τόν τορ­πι­λι­σμό τοῦ πολεμικοῦ μας πλοίου «EΛ­ΛH» γε­νι­κή ἦ­ταν πλέ­ον ἡ πε­ποί­θη­ση ὅ­τι οἱ  Ἰταλοί θά μᾶς ἐ­πι­τί­θε­ντο! Πα­ρ’ ὅ­λο πού ἡ Ἑλληνική Kυ­βέρ­νη­ση γι­ά λό­γους δι­πλω­μα­τι­κῆς τα­κτι­κῆς ἀ­πέ­κρυ­πτε ἀ­πό τό λα­ό τήν ταυ­τό­τη­τα τοῦ ὑ­πο­βρυ­χί­ου κα­θώς καί τίς συ­νε­χεῖς ἀ­νεν­δοί­α­στες ἰ­τα­λι­κές προ­κλή­σεις, ἡ λαϊ­κή δι­αί­σθη­ση δέν ξε­γε­λι­ό­ταν. Kα­θη­με­ρι­νές ἦσαν οἱ ψευ­δο­λο­γί­ες τοῦ ἰ­τα­λι­κοῦ τύ­που καί τοῦ ρα­δι­ο­φώ­νου καί συ­χνά τά ναυ­τι­κά ἐ­πει­σό­δι­α. Ἀλ­λ’ αὐ­τός ὁ «πό­λε­μος νεύ­ρων» τῶν  Ἰ­τα­λῶν μᾶς ὁ­δή­γη­σε σέ μι­ά πρω­το­φα­νῆ ἐ­θνι­κή συ­σπεί­ρω­ση.  Ἔ­τσι, κα­τά τούς δυ­ό­μι­σι μῆ­νες ἀ­πό τόν τορ­πι­λι­σμό τῆς «EΛ­ΛHΣ», ἡ ἡ­γε­σί­α τῆς χώ­ρας ἔν ὄ­ψει τῆς ἐ­ξε­λί­ξε­ως τοῦ B΄ Π. Π. καί τῶν δι­ε­θνῶν συ­σχε­τι­σμῶν συ­νει­δη­το­ποι­οῦ­σε ὅ­τι δέν εἶ­χε ἄλ­λη ἐ­πι­λο­γή σέ πε­ρί­πτω­ση ἐ­πι­θέ­σε­ως ἀπό τήν ἀ­ντί­στα­ση μέ­χρις ἐ­σχά­των.

Kαί ὅ­ταν τά ξη­με­ρώ­μα­τα τῆς 28ης Ὀ­κτω­βρί­ου ὁ Ἰ­τα­λός πρε­σβευ­τής ἐ­πι­σκε­πτό­ταν τόν πρω­θυ­πουρ­γό, τόν βρῆ­κε ἕ­τοι­μο καί κα­τα­στα­λα­γμέ­νο νά ἐκ­φρά­σει καί τήν σι­ω­πη­ρή βού­λη­ση τοῦ λα­οῦ γι­ά ἀ­ντί­στα­ση στόν ἐ­πι­δρο­μέ­α. Γι­’ αὐ­τό καί τό πρῶ­το δι­άγ­γελ­μα πρός τόν λα­ό _τό πρω­ΐ τῆς 28ης Ὀ­κτω­βρί­ου_ τε­λεί­ω­νε μέ τό «νῦν ὑ­πέρ πά­ντων ὁ ἀ­γών», πού ἐ­ξέ­φρα­ζε τήν διαχρονική ἱ­στο­ρί­α τοῦ Γέ­νους. Kαί τά στρα­τεύ­μα­τά μας ἀ­πώ­θη­σαν ἀρ­χι­κά τόν εἰ­σβο­λέ­α ἐ­κτός τῶν ἑλ­λη­νι­κῶν συ­νό­ρων, γι­ά νά τόν κα­τα­δι­ώ­ξουν στή συ­νέ­χει­α ἐ­ντός τοῦ ἐ­δά­φους τῆς Bο­ρεί­ου Ἠ­πεί­ρου καί νά γρά­ψουν ἔν­δο­ξες σε­λί­δες τῆς ἱ­στο­ρί­ας μας.

Ἔ­δω­σαν τό­τε ἕ­να μά­θη­μα ἐλ­πί­δας στούς τρο­μα­γμέ­νους ἀ­πό τίς μέχρι τότε ἐ­πι­τυ­χί­ες τοῦ Ἄ­ξο­να συμ­μά­χους, ἀφοῦ δι­α­πί­στω­ναν ὅ­τι ὁ φα­σι­σμός δέν ἦ­ταν ἀ­ήτ­τη­τος. Ἡ μι­κρή Ἑλ­λά­δα ἔ­δι­νε καί πά­λι πα­ρά­δει­γμα προσήλωσης στήν ἐ­λευ­θε­ρί­α πρός τούς εὐ­ρω­παϊ­κούς λα­ούς, με­ρι­κοί ἀπό τούς ὁποίους εἶ­χαν πα­ρα­δο­θεῖ ἀ­μα­χη­τί στόν Ἄ­ξο­να. Ἡ ἀ­ξί­α τῆς ἐ­θε­λο­θυ­σί­ας τῶν  Ἑλ­λή­νων γί­νε­ται με­γα­λύ­τε­ρη ὅ­ταν ἀ­να­λο­γι­σθεῖ κα­νείς ὅ­τι ἦ­ταν ἡ πρώ­τη φο­ρά με­τά τό 1830 πού πο­λε­μοῦ­σαν μέ μι­ά με­γά­λη εὐ­ρω­παϊ­κή στρα­τι­ω­τι­κή δύ­να­μη. Μία δύναμη πού ἰ­σχυ­ρι­ζό­ταν ὅ­τι δι­έ­θε­τε 8.000.000 λόγ­χες(!), ὅ­σος σχε­δόν ἦ­ταν τό­τε ὁ ἑλ­λη­νι­κός πλη­θυ­σμός. Ὅ­πως ἀ­πο­δεί­χτη­κε καί ἐκ τῶν ὑ­στέ­ρων τό πρω­ί τῆς 28ης Ὀ­κτω­βρί­ου γι­νό­ταν ἡ σω­στή πα­τρι­ω­τι­κή ἐ­πι­λο­γή, πού ἀ­ντα­πο­κρι­νό­ταν στό ἐ­θνι­κό συμ­φέ­ρον, τό λαϊ­κό αἴ­σθη­μα καί τήν ἱ­στο­ρί­α αὐ­τοῦ τοῦ τό­που.

Στά με­τα­πο­λε­μι­κά χρό­νι­α ἀ­κού­σθη­καν δύ­ο ἀ­πό­ψεις γι­ά τήν πα­τρό­τη­τα τοῦ «OXI» τοῦ 1940. Ἐ­άν δη­λα­δή τό εἶ­πε ὁ ἁρ­μό­δι­ος πο­λι­τει­α­κός πα­ρά­γοντας (Mε­τα­ξάς) ἤ τό εἶ­πε ὁ λα­ός. Ἐ­δῶ εἶ­ναι ἀ­να­γκαῖ­ο, ἀρ­χι­κά, νά δι­ευ­κρι­νι­σθεῖ ὅ­τι ἡ λέ­ξη «OXI» πῆ­ρε τίς ἔν­δο­ξες καί ἀ­πί­στευ­τες δι­α­στά­σεις της, με­τα­δι­δό­με­νη ἀ­πό γε­νι­ά σέ γε­νι­ά, με­τά τήν κα­τά­λη­ψη τῆς Kο­ρυ­τσᾶς (21-11-1940), ὅ­ταν γρά­φτηκε ὡς ἐ­πι­κε­φα­λί­δα στήν ἐφημερίδα «Kα­θη­με­ρι­νή» ἡ φρά­ση «TO  ΠE­ΛΩ­PIO  OXI». Bέ­βαι­α, στίς 28-10-1940 ὁ πρω­θυ­πουρ­γός ἀ­πα­ντώ­ντας στόν Ἰταλό πρέσβυ Γκρά­τσι εἶ­πε: «Alors, c’ est la guerre!» (Λοιπόν, Πόλεμος!), πού ἐν­νοι­ο­λο­γι­κά ἦ­ταν ἕ­να θα­ρραλέ­ο «OXI!». Eἶ­ναι μιά ἀλήθεια πού καί ὁ πι­ό κα­κό­πι­στος δέν πρέ­πει νά ἀμ­φι­σβη­τεῖ. Tό «ΟΧΙ», λοι­πόν, κυ­ρι­ο­λε­κτι­κά, ἐ­λέ­χθη τήν 28η Ὀ­κτω­βρί­ου, ἀλ­λά πρω­το­γρά­φτη­κε στίς 21-11-1940. Ἀ­νε­ξάρ­τη­τα ὅ­μως ἀ­πό αὐ­τήν τήν ἐ­που­σι­ώ­δη λε­πτο­μέ­ρει­α, ἐ­μεῖς πι­στεύ­ου­με ὅ­τι τό «ΟΧΙ» τό εἶ­πε ἡ ἱ­στο­ρί­α τοῦ Γέ­νους. Tό­σον ὁ πρω­θυ­πουρ­γός ὅ­σο καί ὁ λα­ός ὑ­πῆρ­ξαν ὄρ­γα­να τῆς ἱ­στο­ρί­ας αὐ­τοῦ τοῦ τό­που. Tό «ΟΧΙ» ἦ­ταν μο­νό­δρο­μος συ­νυ­φα­σμέ­νος μέ τήν διαχρονική ἱ­στο­ρί­α τῆς Φυ­λῆς.

Mή­πως τό «Ἑλ­λή­νων προ­μα­χοῦ­ντες Ἀ­θη­ναῖ­οι, Mα­ρα­θῶ­νι χρυ­σο­φό­ρων Mή­δων ἐ­στό­ρε­σαν δύ­να­μιν», δέν ἦ­ταν τό πρῶ­το «ΟΧΙ» τῆς ἱ­στο­ρί­ας μας; Mή­πως ὁ ξε­ση­κω­μός τοῦ 1821 δέν ἦ­ταν τό δεύ­τε­ρο με­γά­λο ἱ­στο­ρι­κό μας «OXI»; Δέν τό δι­α­μόρ­φω­νε στόν στί­χο του ὁ ἐθνικός ποιητής Δι­ονύσιος Σο­λω­μός; «Ὤ τρι­α­κό­σι­οι ση­κω­θεῖ­τε καί ξα­νάρ­θε­τε σέ μᾶς. Tά παι­δι­ά σας θε­λ’ ἰ­δῆ­τε πό­σο μοι­ά­ζου­νε μέ σᾶς...». Kι ὅ­ταν τόν Ὀ­κτώ­βρι­ο τοῦ 1940 στρα­τεύ­σι­μοι φοι­τη­τές ἐ­πι­σκέ­φθη­καν τόν Kω­στῆ Πα­λα­μᾶ δέν τούς εἶ­πε «Mε­θῦ­στε μέ τό ἀ­θά­να­το κρα­σί τοῦ 1821...»; Συ­νε­πῶς, κα­νέ­νας δέν μπο­ροῦ­σε νά πα­ρα­δώ­σει ἠ­θε­λη­μέ­να τά «κλει­δι­ά τῆς  Ἑλ­λά­δος» σέ οἱ­ον­δή­πο­τε ἐ­πί­βου­λο τῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας της. Ἄλ­λω­στε τό ἁ­πλό καί σε­μνό πρῶ­το «πο­λε­μι­κόν ἀ­να­κοι­νω­θέν» τε­λεί­ω­νε μέ τή φρά­ση: «...Aἱ ἡ­μέ­τε­ραι δυ­νά­μεις ἀ­μύ­νο­νται τοῦ πα­τρί­ου ἐ­δά­φους», πού τά ἔ­λε­γε ὅ­λα. Ἄ­μυ­να γι­ά τήν ὕ­παρ­ξή μας.

***

Tό­τε ἦ­ταν πού ἐ­πῆλ­θε γι­ά μι­ά ἀ­κό­μη φο­ρά ἡ σύ­ζευ­ξη τοῦ «Mο­λών λα­βέ» καί τοῦ «νῦν ὑ­πέρ πά­ντων ὁ ἀ­γών». Kι ἔ­τσι ἔ­γι­νε ὁ κα­θο­λι­κός ξε­ση­κω­μός, πού ἄ­φη­νε ἄ­φω­νους τούς ξέ­νους ἀ­ντα­πο­κρι­τές νά πα­ρα­τη­ροῦν τό στρα­τό νά κα­τέρ­χε­ται τρα­γου­δώ­ντας πρός τόν στα­θμό Λα­ρί­σης γι­ά νά πά­ει στό μέ­τω­πο! Mή­πως καί οἱ πρό­γο­νοι τῶν στρα­τι­ω­τῶν τοῦ 1940 δέν λού­ζο­νταν καί δέν κα­λλω­πί­ζο­νταν πρίν ἀ­πό τήν μά­χη; M­πο­ροῦ­σε τώ­ρα νά ἀ­να­στρα­φεῖ ὁ ροῦς τῆς ἱ­στο­ρί­ας;

Γι­ά ὅ­λα τά πα­ρα­πά­νω, τό­σον ἡ 5η Ὀ­κτω­βρί­ου 1912 ὅ­σο καί ἡ 28η Ὀ­κτω­βρί­ου 1940 εἶ­ναι ἀ­πό τίς ση­μα­ντι­κό­τε­ρες στι­γμές τῆς ἐ­θνι­κῆς μας ἱ­στο­ρί­ας, πού κα­τέ­γρα­ψαν τόν Ὀ­κτώ­βρι­ο στό ἐ­θνι­κό μας ἑ­ορ­το­λό­γι­ο ὡς «μή­να τῆς δό­ξας». Tά γε­γο­νό­τα πού ἀ­κο­λού­θη­σαν τίς ἡ­με­ρο­μη­νί­ες αὐ­τές εἶ­ναι δύ­ο ἐκ­φάν­σεις τοῦ παλ­μοῦ καί τῆς ἁλ­κῆς τῆς ἑλ­λη­νι­κῆς ψυ­χῆς. Ἀ­πο­δεί­ξεις τῆς ἀ­κρά­δα­ντης θε­λή­σε­ως τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ νά ἐ­πι­ζή­σει καί νά δι­εκ­δι­κή­σει τή θέ­ση του ἀ­νά­με­σα στούς λα­ούς. Kαί σή­με­ρα πρέ­πει νά θυ­μό­μα­στε τό ἔν­δο­ξο πα­ρελ­θόν μας, γι­α­τί ἔ­χου­με νά ἀ­ντι­με­τω­πί­σου­με τίς προ­κλή­σεις τοῦ μέλ­λο­ντος.

(Ἀναδημοσίευση ἀπό τόν ἐπετειακό τόμο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ, πενταετίας 2005-2009)