Φταίει ο Θεός για τις καταστροφές που προέρχονται από τη φύση;

 

Έχουμε το ηθικό κακό και το φυσικό κακό. Το ηθικό κακό είναι λάθος στάση προς τον εαυτό μας (καταχρήσεις, οκνηρία, εγωισμός…), προς τον συνάνθρωπο (μίσος, εκμετάλλεσυση, πόλεμοι, φόνοι) προς τη φύση (καταστροφή όζοντος, κάψιμο δασών, μόλυνση περιβάλλοντος, ανθυγιεινές τροφές,…) και προς τον Θεό (βρίσιμο, απιστία, ανυπακοή…).

Το φυσικό κακό είναι οι φυσικές καταστροφές, που δεν εξαρτώνται άμεσα από τη θέληση του ανθρώπου (ανομβρίες, σεισμοί, πλημμύρες, αρρώστιες, φωτιές…). Έμμεσα το φυσικό κακό επηρεάζεται από την ανθρώπινη ελευθερία. Το ηθικό κακό επέφερε το φυσικό κακό.

Τη σχέση του ηθικού κακού με το φυσικό κακό τη βρίσκουμε στη δημιουργία του ανθρώπου στην Παλαιά Διαθήκη. Συνέπεια της ανυπακοής του πρώτου ζευγαριού ήταν η δυσκολία της εξασφάλισης της τροφής και της γέννησης απογόνων (Γεν. 3,16-19). Η φύση πριν την πτώση βρισκόταν σε ανώτερο επίπεδο όχι μόνο ως προς τις δυνατότητες του σώματος και της ψυχής του ανθρώπου, αλλά και ως προς τις δυνατότητες των έμψυχων όντων και των άψυχων στοιχείων της φύσης.

Έφυγε ο Θεός από τη ζωή των ανθρώπων και ξέπεσαν τα πάντα. Αυτό ακριβώς εκφράζει ο απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του: «όλη η κτίση μαζί με τον άνθρωπο στενάζει και πονά μέχρι τώρα» (Ρωμ. 8,22)

Την πτώση των Πρωτοπλάστων και τις συνέπειές της στη φύση μπορούμε να την καταλάβουμε σε κάποιο βαθμό με τα εξής παραδείγματα: Όταν ένα παιδί εγκαταλείψει το σπίτι του, πρώτα χαλάει ο χαρακτήρας του, γιατί δεν καθοδηγείται από τους γονείς του, μετά φθείρεται και το σώμα του, γιατί δεν τρέφεται σωστά. Τελικό αποτέλεσμα επέρχεται η αυτοκαταστροφή.

Η απληστία κάποιων βιομηχάνων τους ωθεί να μην παίρνουν στο εργοστάσιό τους μέτρα κατά της μόλυνσης με αποτέλεσμα να καταστρέφεται η φύση. Έτσι έχουμε το φαινόμενο του θερμοκηπίου με τις ποικίλες συνέπειές του: ανομβρίες, πλημμύρες, τυφώνες και τις συνακόλουθες ανθρώπινες απώλειες. Με τη μόλυνση του περιβάλλοντος σήμερα ο άνθρωπος επαυξάνει το φυσικό κακό (τεράστιες καταστροφικές πλημμύρες) και προξενεί νέες μορφές του (νέες ασθένειες).

Στο σχέδιο του Θεού για τη ζωή δεν υπήρχε το φυσικό κακό. Αυτό επήλθε με την ανοχή του Θεού ως συνέπεια του ηθικού κακού. Η φύση δε λειτουργεί αυτόνομα, χωρίς τη θέληση του Θεού. Ο Θεός π.χ. μπορεί να αποτρέψει τις κινήσεις των πλακών, που δημιουργούν τους σεισμούς. Το ίδιο μπορεί να κάνει και με τα άλλα επικίνδυνα φυσικά φαινόμενα. Ο Θεός ανέχεται το κακό στη φύση για παιδαγωγία των ανθρώπων. Συνήθως στις καλοσύνες ξεχνάμε τον Θεό και τον θυμόμαστε στις δυσκολίες και στους κινδύνους.

Οι εντολές του Χριστού μάς βοηθούν να ξεπεράσουμε το ηθικό κακό. Το ηθικό κακό το αποφεύγουμε όχι από φόβο τιμωρίας ή από ανάγκη διατήρησης καλής εικόνας στο κοινωνικό περιβάλλον μας, αλλά από αγάπη στον Θεό. Η ανάστασή Του μας άνοιξε το δρόμο να ξεπεράσουμε το φυσικό κακό.

Για το φυσικό κακό η θρησκεία μας έχει κάποια άλλη εξήγηση: ο Θεός ανέχεται το φυσικό κακό, γιατί, εάν δεν υπήρχε το φυσικό κακό, υπήρχε ο κίνδυνος πολλοί να θεοποιήσουν την κτίση. Επίσης το φυσικό κακό παίζει κάποιο θετικό ρόλο, που κάποτε δεν το βλέπουμε άμεσα. Πολλοί, όταν αρρώστησαν, άλλαξαν κι από κακοί έγιναν καλοί. Πολλοί, που γεννήθηκαν ανάπηροι, ανέπτυξαν ψυχικά χαρίσματα και αρετές, που αναπλήρωσαν τη σωματική έλλειψη. Άλλοι ασθενείς βοήθησαν το οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον να ζει προσεκτικά.

Για τα καταστροφικά φυσικά φαινόμενα, που τα επιτρέπει ο Θεός, η επιστήμη έχει και τον καλό το λόγο. Οι φωτιές από κεραυνούς βοηθούν στην αναγέννηση των δασών. Οι τρικυμίες των θαλασσών στην οξυγόνωση των υδάτων και στην ανάπτυξη της ζωής στη θάλασσα.

 

Από το βιβλίο «Νεανικές Αναζητήσεις - Α’ Τόμος: Ζητήματα πίστεως» (σελ.74-75), Αρχ. Μαξίμου Παναγιώτου, Ιερά Μονή Παναγίας Παραμυθίας Ρόδου

ΠΗΓΗ makkavaios