Τα πνευματικά σύνορα του Ελληνισμού

Μανώλης Κοττάκης

Ο πρόεδρος Ερντογάν ένιωσε την ανάγκη να απευθυνθεί στην ελληνική πολιτική ηγεσία και στον ελληνικό λαό στα ελληνικά την περασμένη Παρασκευή.

Με ένα tweet στο διαδίκτυο στη γλώσσα μας μάς απείλησε ότι θα το μετανιώσουμε όπως πριν από έναν αιώνα. Απ’ όσο θυμάμαι, δεν είναι η πρώτη φορά που κορυφαίος Τούρκος αξιωματούχος κάνει αυτή την επιλογή, να μας απευθυνθεί στα ελληνικά. Έχει συμβεί κι άλλες φορές στο παρελθόν.

Τα ελληνικά γράμματα και ο πολιτισμός ασκούν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, γοητεία σε κορυφαίους ξένους αξιωματούχους. Στα ελληνικά μάς έχουν απευθυνθεί γραπτώς ο πρόεδρος Μπάιντεν και ο πρόεδρος Μακρόν. Για τους σωστούς λόγους.

Ο Μπάιντεν μάλιστα, όπως εξομολογήθηκε στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως κατά την τελευταία τους συνάντηση στον Λευκό Οίκο, στο περιθώριο της δεξίωσης για την ημέρα της εθνικής μας ανεξαρτησίας, διδάχτηκε τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά στα μαθητικά του χρόνια.

Στα ελληνικά μάς απευθύνεται τώρα ο πρόεδρος Ερντογάν για τους λάθος λόγους. Στο πλαίσιο ενός ψυχολογικού πολέμου. Ο θρύλος λέει ότι ο πρόεδρος Ερντογάν γνωρίζει και να μιλά την ελληνική γλώσσα. Οχι μόνο να τη γράφει. Στη Θράκη υπάρχουν μαρτυρίες ανθρώπων που τον συνάντησαν όταν ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, οι οποίες αναφέρουν πως, όταν εκείνος πληροφορείτο την καταγωγή τους, τους μιλούσε απευθείας στην ελληνική γλώσσα.

Είτε ο ηγέτης της Τουρκικής Δημοκρατίας γνωρίζει τη γλώσσα μας επειδή έχει κάποια ρίζα ελληνική είτε τη γνωρίζει -το πιθανότερο- λόγω της συνύπαρξης με μέλη της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη. Για εμάς η επιλογή του να μας απευθυνθεί -γραπτώς έστω- στην ελληνική είναι έμπρακτη αναγνώριση της ανωτερότητας του πολιτισμού μας.

Πόσο μάλλον όταν ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος, σε μια έξαρση πολιτικών υπερβολών, ζήτησε από τους γλωσσολόγους της πατρίδας του να επινοήσουν μια νέα λέξη για να αντικαταστήσει την ελληνικότατη «αστροναύτης», που είναι ενσωματωμένη και στο τουρκικό λεξιλόγιο.

Ένιωσε την ανάγκη αυτή όταν εξήγγειλε το διαστημικό πρόγραμμα της Τουρκίας. Πόσο μάλλον, επίσης, όταν απαίτησε από τους γεωλόγους και τους χαρτογράφους της πατρίδας του να αντικαταστήσουν την ελληνική λέξη «Αιγαίο» με τη φράση «η θάλασσα των νησιών».

Όταν λοιπόν ο πρόεδρος Ερντογάν επιλέγει να μας απευθυνθεί στα ελληνικά για να μας απειλήσει ότι θα το μετανιώσουμε όπως πριν από έναν αιώνα, αυτό δεν θα πρέπει να είναι αιτία εκνευρισμού για εμάς, αλλά αιτία πανηγυρισμού. Να μιλά ο Τούρκος πρόεδρος στα ελληνικά είναι νίκη. Και, για να μιλήσουμε με όρους Διεθνούς Δικαίου, αυτό δείχνει ότι τα πνευματικά σύνορα του πολιτισμού μας είναι πολύ ευρύτερα από τα φυσικά μας σύνορα.
Οταν ο Μπάιντεν γράφει στα ελληνικά, τα πνευματικά μας σύνορα φτάνουν μέχρι την Ουάσινγκτον. Οταν ο Μακρόν γράφει στα ελληνικά, τα πνευματικά μας σύνορα φτάνουν μέχρι το Παρίσι.

Και, όταν ο πρόεδρος Ερντογάν γράφει ή και μιλά στα ελληνικά, τα πνευματικά μας σύνορα φτάνουν μέχρι την Αγκυρα. Ο ελληνικός πολιτισμός, όμως, δεν είναι ιμπεριαλιστικός. Δεν επιβάλλεται με σίριαλ και σαπουνόπερες με το ζόρι. Ο ίδιος ο τουρκικός ΕΟΤ πέταξε στα σκουπίδια τον όρο «θάλασσα των νησιών» για το Αιγαίο και προσκαλεί τους πολίτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης να ταξιδεύουν στην… Turk Aegean Sea. Αλλιώς δεν θα καταλάβαιναν.

Οι κάτοικοι της Σμύρνης μιλούν τουρκικά, αλλά με ελληνική προφορά και χρώμα. Μας πετάξατε στη θάλασσα, αλλά δεν φύγαμε ποτέ – το πνεύμα μας είναι ακόμα εκεί, στα χείλη των πολιτών σας.

Η συνειδητοποίηση του εύρους του πολιτισμού μας και της απήχησής του στη Δύση και την Ανατολή καθιστά αστεία και γελοία την προσπάθεια των γειτόνων να αμφισβητήσουν τα σύνορα και την κυριαρχία σε γη την οποία έχουν καθορίσει όχι μόνο με τη φυσική τους παρουσία, αλλά και με την πνευματική τους παρουσία οι Ελληνες επί αιώνες. Οταν οι Οινούσσες αναφέρονται στον Τρωικό Πόλεμο και στην «Ιλιάδα» του Ομήρου, είναι αστείο να έρχεται κάποιος αιώνες μετά και να μας λέει ότι παραχωρήθηκαν υπό όρους.

Όπως αστείο είναι να μας λένε ότι ο Ομηρος είναι δικός τους, όταν δεν τον διδάσκουν στα σχολεία τους.

Όταν η Λέσβος είναι συνδεδεμένη με την αρχαία ποίηση της Σαπφούς και η Κως με τον όρκο του Ιπποκράτη, είναι γελοίο να έρχεται κάποιος και να ψάχνει τις γραμμούλες στις συνθήκες για να μας πει ότι δεν είναι δική μας.

Αυτό που δεν κατάλαβε λοιπόν ο πρόεδρος Ερντογάν μιλώντας στην ελληνική γλώσσα είναι ότι η ελληνική επικράτεια αποτελείται από τόπους προαιώνια ελληνικούς και ότι τα φυσικά σύνορα της επικράτειάς μας ταυτίζονται με τα πνευματικά, τα οποία εκτείνονται πολύ πέραν αυτής.

Και αν ο πρόεδρος Ερντογάν αμφιβάλλει για αυτό, ας ρωτήσει τον εαυτό του γιατί και ο ίδιος ακόμα ονομάζει τη μεγάλη του Χριστού εκκλησία «Αγία Σοφία», που είναι ελληνικότατος όρος, και όχι «Γενί τζαμί». Διότι απλούστατα αναγνωρίζει ότι το κατασκεύασαν Ελληνες. Οτι είναι δημιούργημα ελληνικό.

Αυταπάτες

Παντού υπάρχει ελληνικό αποτύπωμα αιώνων στη σκέψη, για να λέμε σήμερα ότι τα νησιά μας στο Αιγαίο είναι ελληνικά. Οι συνθήκες απλώς είδαν την αδικία και μας τα επέστρεψαν. Ό,τι μας αφαιρείται παρανόμως έρχεται μια μέρα μέσα στους αιώνες και μας επιστρέφεται, γιατί είναι πνευματικά δικό μας – κάποτε θα συμβεί και με την Κύπρο μας αυτό. Ας μην υπάρχουν αυταπάτες.

Η ελληνική επικράτεια δεν αποτελείται από τόπους τους οποίους κατακτήσαμε με τη βία. Με τα όπλα. Με εισβολές. Πάντοτε εκεί ήμασταν. Τούτων δοθέντων, λοιπόν, δεν μας μένει παρά να ευχαριστήσουμε τον Τούρκο πρόεδρο που ανέδειξε και εκείνος μαζί με άλλους την ανωτερότητα της ελληνικής σκέψης. Του ελληνικού πολιτισμού. Να τον ευχαριστήσουμε που χρησιμοποίησε το ρήμα «συνετίσουμε». Πού προέρχεται από τη λέξη «σύνεσις».

Προτρέπουμε τον αγαπητό πρόεδρο, την επόμενη φορά που θα θελήσει να επικοινωνήσει με τον ελληνικό λαό, να μας μιλήσει και στα ελληνικά, εφόσον γνωρίζει τη γλώσσα μας, όπως οι θρύλοι στη Θράκη υποστηρίζουν.

 ΠΗΓΗ newsbreak