Περί ὀνείρων καί ὁραµάτων

ΑΓΙΟΣ  ΙΣΑΑΚ  Ο  ΣΥΡΟΣ

Ὅ

ποιος ἐπιχειρεῖ τοῦτο χωρίς ἀνάγκη, παρακαλώντας τόν Θεό καί ἐπιθυμώντας νά γίνουν γιά χάρι του θαύματα καί δυνάμεις, εὑρίσκεται θῦμα τῶν πειρασμῶν τοῦ ἀπατεῶνος δαίμονος στήν διάνοιά του, καυχησιάρης καί ἀσθενής στήν συνείδησι. Διότι εἶναι πρέπον νά ζητοῦμε τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ κατά τίς θλίψεις μας, ἀλλά τό νά πειράζωμε τόν Θεό χωρίς ἀνάγκη εἶναι ἐπικίνδυνο. Ὅποιος ἐπιθυμεῖ τοῦτο, δέν εἶναι πραγματικά δίκαιος. Ἐκεῖνο πού πράττει ὁ Κύριος χωρίς παράκλησι ἀναφέρεται σέ ὅλους τούς ἁγίους, ἐνῶ ὅποιος θέλει καί ἐπιθυμεῖ τοῦτο μέ τό θέλημά του, χωρίς νά ὑπάρχει ἀνάγκη, πέφτει ἀπό τήν παραφύλαξι καί ὀλισθαίνει ἀπό τήν γνῶσι τῆς ἀληθείας. Διότι, ἄν αὐτός πού ζητεῖ εἰσακουσθῆ, καθώς ἀποτολμᾶ ἀπέναντι στόν Θεό, ὁ Πονηρός εὑρίσκει τόπο μέσα του καί τόν ὁδηγεῖ σέ σοβαρώτερα ἄτοπα. Οἱ ἀληθινοί δίκαιοι ὄχι μόνο δέν ἐπιθυμοῦν τέτοια πράγματα, ἀλλά καί ὅταν τούς δίδωνται, τά ἀποστρέφονται. Καί ὄχι μόνο φανερά δέν τά θέλουν αὐτά, ἀλλά οὔτε κρυφά μέσα τους δέν τά ἐπιθυμοῦν.

Κάποιος ἀπό τούς ἁγίους πατέρες λόγῳ τῆς καθαρότητός του ἔλαβε ἀπό τήν θεία χάρι χάρισμα νά προγινώσκη ποιοί ἔρχονται πρός αὐτόν, καί ἐζήτησε ἀπό τόν Θεό, μέ τίς προσευχές καί ἄλλων ἁγίων πού τούς παρακάλεσε γι᾿ αὐτό ὁ γέρων, νά τοῦ ἀφαιρεθῆ τό χάρισμα. Ἄν μερικοί ἀπό αὐτούς ἐδέχθηκαν χαρίσματα, ἀπό ἀνάγκη τά ἐδέχθηκαν ἤ ἐξ αἰτίας τῆς ἁπλότητος. Στούς ἄλλους ὅμως δέν ἐνεργοῦσε τό θεῖο βούλημα, ἀλλά ὄχι ἐντελῶς τυχαῖα.

***

Καί ὅταν φθάσης σ᾿ αὐτό τό σημεῖο, σήκωνε διαρκῶς τό βλέμμα σου στόν Θεό, διότι ἡ σκέπη καί ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἐπεκτείνονται πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους. Καί δέν φαίνεται, παρά μόνο ἀπό ἐκείνους πού καθάρισαν τούς ἑαυτούς των ἀπό τήν ἁμαρτία καί μόνο στόν Θεό ἔχουν ἀκαταπαύστως τήν μελέτη τους. Ἐξαιρετικά δέ φανερώνεται ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ σ᾿ αὐτούς, ὅταν εἰσέλθουν σέ μεγάλο πειρασμό ὑπέρ τοῦ Θεοῦ. Διότι τότε αἰσθάνονται τήν πρόνοια σάν νά τήν βλέπουν μέ τούς σωματικούς ὀφθαλμούς, ὁ καθένας κατά τήν ἀναλογία καί αἰτία τοῦ πειρασμοῦ πού τόν εὑρῆκε. Φανερώνεται γιά νά προετοιμάση τούς ἀγωνιστάς μέ ἄλειμμα γιά τόν ἀνδρεῖο ἀγῶνα, ὅπως στήν περίπτωσι τοῦ Ἰακώβ, τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, τῶν τριῶν Παίδων, τοῦ Πέτρου καί τῶν ἄλλων ἁγίων, στούς ὁποίους ἡ πρόνοια παρουσιαζόταν κατά καιρούς μέ ἀνθρώπινο σχῆμα, ἐνθαρρύνοντας καί στηρίζοντάς τους στήν εὐσέβεια.

Ἐάν ὅμως ἰσχυρίζεσαι ὅτι αὐτά παραχωρήθηκαν ἀπό τόν Θεό στούς ἁγίους κατ᾿ οἰκονομίαν καί ὅτι αὐτοί κατ᾿ ἐξαίρεσι ἀξιώθηκαν τέτοιων ὀπτασιῶν, ἄς σοῦ εἶναι ὑποδείγματα ἀνδρείας οἱ ἅγιοι μάρτυρες, οἱ ὁποῖοι πολλές φορές πολλοί μαζί, μερικές ὅμως φορές ἕνας ἕνας, καί σέ πολλούς καί σέ διάφορους τόπους ἀγωνίσθηκαν γιά τόν Χριστό καί μέ τήν δύναμι πού ἐδόθηκε σ᾿ αὐτούς ὑπέμειναν ἀνδρείως σέ πήλινα σώματα τά ξυσίματα τοῦ σιδήρου καί τίς παντοειδεῖς τιμωρίες, πρᾶγμα πού ἦταν ἐπάνω ἀπό τή φύσι τους. Σέ τέτοιους ἀνθρώπους παρουσιάζονταν φανερά οἱ ἅγιοι Ἄγγελοι, γιά νά μάθη ὁ καθένας, ὅτι ἡ θεία πρόνοια ἐπέρχεται πλούσια σ᾿ ἐκείνους πού μέ κάθε τρόπο ὑποφέρουν γι᾿ αὐτόν κάθε πειρασμό καί κάθε θλῖψι, γιά νά ἐπιδείξουν τήν ἀνδραγαθία των καί καταισχύνουν τούς ἐχθρούς των. Διότι, ὅσο οἱ ἅγιοι μέ τέτοιες ὀπτασίες ἐγίνονταν ἀνδρεῖοι, τόσο οἱ ἀντίθετοι ὠργίζονταν καί ἐμαίνονταν γιά τήν καρτερία τους.

Ποιά ἀνάγκη ὑπάρχει νά εἰποῦμε γιά τούς ἀσκητάς, τούς ξένους πρός τόν κόσμο, καί τούς ἀναχωρητάς, πού ἔκαμαν τήν ἔρημο πόλι καί κατοικία τῶν Ἀγγέλων, οἱ ὁποῖοι τούς ἐπισκέπτονταν διαρκῶς λόγῳ τῆς ἀξίας διαγωγῆς των, καί ὡς ὑπασπισταί ἑνός Κυρίου ἔγιναν μέ τόν καιρό συνασπισταί μεταξύ τους; Αὐτοί οἱ ἄνδρες ὅλες τίς ἡμέρες τῆς ζωῆς των ἔμεναν στήν ἐρημία καί εἶχαν τήν κατοικία τους στά ὄρη καί τά σπήλαια καί τίς ὀπές τῆς γῆς ἐξ αἰτίας τῆς ἀγάπης τους πρός τόν Θεό. Καί ἐπειδή, ἐγκαταλείποντας τά γήϊνα, ἀγάπησαν τά οὐράνια καί ἔγιναν Ἀγγέλων μιμηταί, γι᾿ αὐτό δικαίως καί οἱ ἴδιοι οἱ Ἄγγελοι δέν ἀπέκρυψαν ἀπ᾿ αὐτούς τήν ὄψι τους κι ἐξεπλήρωσαν κάθε θέλησί τους.

Παρουσιάζονταν σ᾿ αὐτούς κατά καιρούς, διδάσκοντάς τους πῶς πρέπει νά ζοῦν. Ἄλλοτε τούς διασαφήνιζαν δύσκολα θέματα, κι ἄλλοτε ἀπαντοῦσαν σ᾿ ἐρωτήσεις τῶν ἁγίων γιά ὅ,τι χρειάζεται. Ἄλλοτε τούς ὡδηγοῦσαν στόν δρόμο πού εἶχαν χάσει, κι ἄλλοτε τούς ἐλύτρωναν ἀπό πειρασμούς στούς ὁποίους εἶχαν περιπέσει. Ἄλλοτε, πού ἐτύχαινε νά ἐπέλθη ξαφνικό κακό καί κάποιος κίνδυνος ἀπό φίδι, πέσιμο ἀπό βράχο ἤ δένδρο ἤ πετροβόλημα, τούς ἅρπαζαν ἀπό τήν μέση, καί ἄλλοτε, ὅταν ὁ ἐχθρός ἐπολεμοῦσε φανερά τούς ἁγίους, ἐμφανίζονταν σ᾿ αὐτούς ὀφθαλμοφανῶς, τούς ἔλεγαν ὅτι εἶχαν ἀποσταλῆ γιά βοήθειά τους καί τούς ἐνέπνεαν θάρρος καί τόλμη καί εὐψυχία. Ἄλλοτε ἐπιτελοῦσαν δι᾿ αὐτῶν ἰάσεις, ἐνῶ ἄλλοτε ἐθεράπευαν τούς ἴδιους τούς ἁγίους πού εἶχαν πέσει σέ ἀρρώστιες. Ἄλλοτε μέ τήν ἀφή τοῦ χεριοῦ ἤ μέ τά λόγια ἔδιναν ὑπερφυσική δύναμι στά ἐξασθενημένα ἀπό τήν ἀσιτία σώματα καί τά ἐνίσχυαν, καί ἄλλοτε πάλι τούς ἔφεραν τροφή, ψωμί, μερικές φορές ὄσπρια καί ἄλλα εἴδη προσφαγίων. Ἀκόμη σέ μερικούς ἀπ᾿ αὐτούς ἐδήλωναν ἀπό πρίν τήν μετάστασι, ἐνῶ σέ μερικούς καί τόν τρόπο τῆς μεταστάσεως.

Τί χρειάζεται ν᾿ ἀναφέρωμε πολλά δείγματα πού παριστάνουν τήν ἀγάπη τῶν ἁγίων Ἀγγέλων πρός ἐμᾶς καί ὅλη τήν φροντίδα τους πρός τούς δικαίους; Πράγματι προνοοῦν γιά μᾶς ὅπως προνοοῦν οἱ μεγαλύτεροι ἀδελφοί πρός τούς μικροτέρους. Ἔχουν λεχθῆ τά παραπάνω, γιά νά μάθη ὁ καθένας «ὅτι ὁ Κύριος εἶναι κοντά σέ ὅλους ὅσοι τόν ἐπικαλοῦνται ἀληθινά», καί ὅτι πολλή πρόνοια δείχνει σ᾿ αὐτούς πού παρέδωσαν τόν ἑαυτό τους στήν εὐαρέσκειά του καί τόν ἀκολουθοῦν μέ ὅλη τήν καρδιά τους.

 

(᾿Από τό βιβλίο «ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ περί ὀνείρων καί ὁραµάτων», ἔκδ. Ἱεροῦ Κοινοβίου Ὁσίου Νικοδήµου, Γ´ἔκδοση,  σελ. 194-197).