Χρόνος και αιωνιότητα

παπα-Ηλίας Υφαντής

O αρχαίος φιλόσοφος Παρμενίδης λέει ότι χρόνος δεν υπάρχει. Δεδομένου ότι συναρτά το χρόνο με την κίνηση, την οποία θεωρεί ως ψευδαίσθηση. Και, σε αντίθεση με τον Ηράκλειτο, που μιλάει για την αδιάκοπη κίνηση, ο Παρμενίδης υποστηρίζει ότι τίποτε δεν κινείται.

Στα νεότερα χρόνια ο Αϊνστάιν μας μιλάει για τη σχετικότητα του χρόνου. Και, για να μας δώσει να το καταλάβουμε, χρησιμοποιεί ένα απλό παράδειγμα: Αν, μας λέει, είμαστε με μια δυσάρεστη συντροφιά και ο ελάχιστος χρόνος θα μας φανεί πολύς, ενώ, αν έχουμε μια καλή παρέα και ο πολύς θα μας φανεί ελάχιστος.

Το ίδιο περίπου μας λέει και ο Ντοστογιέφσκι: Είχε καταδικαστεί σε θάνατο. Και, όταν τον μετέφεραν στο χώρο της εκτέλεσης, καθώς του έμεναν μόνο τρία λεπτά ζωής, αφιέρωσε ένα λεπτό, στο παρελθόν του, άλλο ένα στα αγαπημένα του πρόσωπα και το τελευταίο, προκειμένου να ρίξει μια τελευταία ματιά στον γύρω του κόσμο . Και, πάνω στην ώρα, που θα εκπυρσοκροτούσαν τα όπλα ήρθε -μεγάλη η χάρη του -  η χάρη από τον Τσάρο. Οπότε και αναλογίστηκε πόσο μεγάλος είναι ο χρόνος της ζωής μας, όσο μικρός κι αν μας φαίνεται.

Μία απ’ τις πτυχές της σχετικότητας του χρόνου είναι και η πάλη μεταξύ των γενεών. Δεδομένου ότι η παλιά γενιά κατηγορεί τους νέους για επιπολαιότητα, ενώ οι νέοι τους γέροντες για πεπαλαιωμένες αντιλήψεις. Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, υπάρχουν νέοι, που έχουν μεγαλύτερη ωριμότητα από πολλούς μεγάλους και μεγάλοι με πνευματικό σφρίγος ανώτερο πολλών νέων.

Μια άλλη πτυχή της σχετικότητας του χρόνου είναι η κάθετη τομή ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Που κάνει  τους ζωντανούς να αισθάνονται υπεροχή έναντι των νεκρών, τους οποίους θρηνούν όχι μόνο γιατί τους αποχωρίζονται αλλά και γιατί παύουν να χαίρονται τη ζωή. Και όμως η χριστιανική μας πίστη αναποδογυρίζει την αντίληψη αυτή. Και μας μιλάει αφενός για κάποιους, που μπορεί βιολογικά να είναι ζωντανοί αλλά στην πραγματικότητα είναι νεκροί, ενώ υπάρχουν νεκροί, που είναι ζωντανοί. Παρότι μπορεί να φύγανε απ’ τη ζωή, ακόμη και πριν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τους αγίους, οι οποίοι σε πάμπολλες περιπτώσεις προσφέρουν στους συνανθρώπους μας τη βοήθειά τους πολύ περισσότερο απ’ όσο  οι ζωντανοί.

Το πιο μεγάλο όμως γεγονός της Ιστορίας είναι η είσοδος στη σχετικότητα της ζωή μας του αιώνιου Θεού. Προκειμένου να κονταροχτυπηθεί με τα βίαια πάθη των ανθρώπων, με σκοπό να μας οδηγήσει κι εμάς στην αιωνιότητα. Ένας απ’ τους σταθμούς της επίγειας βιοτής του είναι και η βάφτισή του, οχτώ μέρες μετά τη Γέννησή του. Κατά την οποία, σύμφωνα με τα εβραϊκά θέσμια, έγινε η περιτομή του, για να του δοθεί το όνομα Ιησούς. Η οποία βάφτιση είναι, όπως γνωρίζουμε, διαφορετική από την άλλη Βάφτιση, που γιορτάζουμε στις έξι του Γενάρη και η οποία έχει σχέση με την έναρξη της δημόσιας δράσης του. Δράση η οποία τον έφερε αντιμέτωπο με τα κατεστημένα συμφέροντα των Εβραίων. Με αποτέλεσμα τη σταύρωσή του. Η οποία εντούτοις άνοιξε το δρόμο, εκατομμυρίων ανθρώπων για την αιωνιότητα.

Ένας απ’ αυτούς, που επάξια ακολούθησαν το δρόμο της αιωνιότητας ήταν και ο Άγιος Βασίλειος, του οποίου η μνήμη γιορτάζεται την Πρωτοχρονιά μαζί με την περιτομή του Χριστού. Και ο οποίος επάξια επονομάστηκε Μέγας. Δεδομένου ότι υπηρέτησε πολύπλευρα το έργο της αιωνιότητας. Αφού υπήρξε μία απ’ τις μεγαλύτερες πνευματικές προσωπικότητες όλων των εποχών. Και όχι μόνο από χριστιανικής αλλά και από κοσμικής πλευράς.

Δεδομένου ότι σπούδασε στη φιλοσοφική σχολή της Αθήνας και ήταν κάτοχος, όχι μόνο της φιλοσοφικής, αλλά και της γενικότερης επιστημοσύνης της εποχής του. Και συνετέλεσε τα μέγιστα-μαζί και με τους άλλους μεγάλους Πατέρες της εποχής του-στη διαμόρφωση αλλά και υποστήριξη της δογματικής διδασκαλίας της Εκκλησίας. Γεγονός, που δείχνει το πόσο λάθος κάνουν όσοι καταπιάνονται με δογματικά ζητήματα, έχοντας παντελή άγνοια των φιλοσοφικών δεδομένων της εποχής κατά την οποία διαμορφώθηκαν τα δόγματα.

Πέραν όμως της τεράστιας συνεισφοράς του στη διαμόρφωση και υποστήριξη της δογματικής διδασκαλίας, απαράμιλλη υπήρξε και η φιλανθρωπική του προσφορά. Δεδομένου ότι πούλησε τη μεγάλη πατρική του περιουσία και μαζί και με άλλες προσόδους κατόρθωσε να δημιουργήσει το μεγάλο φιλανθρωπικό ίδρυμα, που απ’ τους μεταγενεστέρους του ονομάστηκε «Βασιλειάδα». Και στο οποίο-είναι χαρακτηριστικό-ότι έβρισκαν περίθαλψη, όχι μόνο ορθόδοξοι, αλλά και αιρετικοί και Εβραίοι και ειδωλολάτρες. Και βέβαια δεν παρέλειψε να προσφέρει πνευματική τροφή, όχι μόνο στους συγκαιρινούς του, αλλά και στους μεταγενέστερους με τα υπέροχα συγγράμματά του. Και όλα αυτά τα κατόρθωσε, παρότι έζησε μόλις 49 χρόνια.

Ενώ όμως ήταν τόσο στοργικός προς τους ανθρώπους της ανάγκης ήταν άκαμπτος απέναντι στους ισχυρούς του κόσμου. Κι είναι γνωστό το περιστατικό με τον έπαρχο Μόδεστο, ο οποίος τον απείλησε με πολλά και δεινά, αν δεν σταματούσε να πολεμάει τις αιρέσεις. Για να του απαντήσει ο Άγιος ότι δεν φοβάται τίποτε. Γιατί περιουσία δεν είχε, για να τη δημεύσουν κι αν τον εξορίσουν, ο Θεός υπάρχει παντού, ενώ ο θάνατος θα τον οδηγούσε συντομότερα στο Θεό.

Αφήνοντας, έτσι, άριστο παράδειγμα, όχι μόνο στους επισκόπους αλλά και τους χριστιανούς όλων των εποχών, για το τι σημαίνει χριστιανική συμπεριφορά και πίστη στην αιωνιότητα. Ιδιαίτερα μάλιστα σ’ εκείνους, οι οποίοι φέρονται με τυραννική ιταμότητα απέναντι στους αδύνατους και γλείφουν το χώμα μπροστά στους λήσταρχους και τυράννους.…

 ΠΗΓΗ papailiasyfantis