Διαγνωστική ἀ(να)κρίβεια τῶν Τέστ γιά COVID-19

 Τοῦ κ. Κωνσταντίνου Βουγᾶ, Μοριακοῦ Βιολόγου

Αὐτὸ ποὺ ἀκοῦμε κάθε μέρα ἀπὸ τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἀποβλάκωσης εἶναι ὅτι ὁ ἐκτεταμένος ἔλεγχος τοῦ πληθυσμοῦ μιᾶς χώρας γιὰ τὸν κορωναϊὸ μέσῳ τῶν μοριακῶν τέστ εἶναι σημαντικὸς προκειμένου νὰ δώσει στοὺς ἰθύνοντες μία σαφῆ εἰκόνα σχετικὰ μὲ τὴν ἔκταση τῆς διάδοσης τοῦ ἰοῦ στὴ χώρα, στοιχεῖο τὸ ὁποῖο ἐν συνεχείᾳ θὰ τοὺς βοηθήσει νὰ λάβουν τὶς ἀποτελεσματικότερες ἀποφάσεις γιὰ τὸν περιορισμό του.

Ἂν μεταφέρουμε τὴν παραπάνω φράση στὴν πραγματικότητα θὰ διαπιστώσουμε ὅτι αὐτὰ τὰ στοιχεῖα χρησιμοποιοῦνται ἀπὸ τοὺς “εἰδικούς”, γιὰ νὰ πάρουν παράλογες ἀποφάσεις, ὅπως τὸ lock-down, τὴν ἀπόφαση γιὰ γενικευμένη χρήση μάσκας στοὺς κλειστοὺς χώρους ὅλης τῆς χώρας (θεσπίζοντας τὴ χρήση της ὡς ὑποχρεωτικὴ καὶ σὲ ἐξωτερικοὺς χώρους σὲ ἐπιλεγμένες περιοχὲς ποὺ ἔχουν “σηκώσει” ὑψηλὰ νούμερα) καὶ τέλος τὴν ἀπόφαση γιὰ χρήση μάσκας ἀπὸ τὰ παιδιά μας στὰ σχολεῖα ὅλης τῆς χώρας ἀπὸ τὸ νηπιαγωγεῖο!!!!

 Ὡστόσο, ὑπάρχει μιὰ δεύτερη πτυχὴ ὅσον ἀφορᾶ στὰ τέστ, ἡ ὁποία ἔχει, γιὰ λόγους σκοπιμότητος, ἀποσιωπηθεῖ ἀπὸ τὰ Μέσα καὶ τὴν Κυβέρνηση: Αὐτὴ τῆς ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ!

Πρὶν προχωρήσουμε στὶς λεπτομέρειες, ποὺ θὰ βοηθήσουν τοὺς ἀναγνῶστες νὰ κατανοήσουν τί ἀκριβῶς σημαίνει διαγνωστικὴ ἀκρίβεια, πῶς τὴ μετρᾶμε καὶ πῶς ἡ Κυβέρνηση τὴ χρησιμοποιεῖ, θὰ δώσουμε μερικὰ στοιχεῖα γιὰ τὰ διαφορετικὰ εἴδη τέστ ποὺ χρησιμοποιοῦνται γιὰ τὴν ἀνίχνευση τοῦ κορωναϊοῦ στὸν πληθυσμό.

Ὑπάρχουν δύο βασικοὶ τύποι τέστ ποὺ χρησιμοποιοῦνται.

 Τὸ πρῶτο εἶναι αὐτὸ ποὺ εἶναι γνωστὸ ὡς τέστ ἁλυσιδωτῆς ἀντίδρασης πολυμεράσης ἀντίστροφης μεταγραφῆς, ἢ RT-PCR. Αὐτὴ εἶναι ἡ πιὸ κοινὴ διαγνωστικὴ δοκιμασία ποὺ χρησιμοποιεῖται γιὰ τὸν ἐντοπισμὸ ἀτόμων ποὺ ἔχουν προσβληθεῖ ἀπὸ τὸ κορωναϊό. Λειτουργεῖ ἀνιχνεύοντας ἰικὸ RNA στὰ κύτταρα ἑνὸς ἀτόμου, ποὺ συλλέγεται ἀπὸ τὴν ἀναπνευστικὴ ὁδὸ μὲ τὴ χρήση μπατονέτας.

Τὸ δεύτερο τέστ ποὺ χρησιμοποιεῖται, εἶναι αὐτὸ τῶν ἀντισωμάτων, τὸ ὁποῖο ἐξετάζει τὸ αἷμα ἑνὸς ἀτόμου προκειμένου νὰ ἀνιχνεύσει ἀντισώματα ἐναντίον τοῦ κορωναϊοῦ. Ἐὰν ἕνα τέτοιο τέστ βγεῖ θετικό, αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὸ ἄτομο μολύνθηκε ἀπὸ τὸν κορωναϊό, τὸ ἀνοσολογικὸ του σύστημα παρήγαγε ἀντισώματα καὶ τώρα ἔχει ἀνοσία.

Στὸ παρὸν ἄρθρο, ὡστόσο, θὰ ἐπικεντρωθοῦμε στὰ τέστ τοῦ πρώτου τύπου, γιατί αὐτὰ χρησιμοποιοῦνται κατὰ κόρον προκειμένου νὰ μετρήσουν τὴν ἐξάπλωση τοῦ ἰοῦ στὸν Ἑλληνικὸ πληθυσμὸ καὶ τὰ ἀποτελέσματα τῶν ὁποίων χρησιμοποιοῦνται στὴ διαμόρφωση τῆς στρατηγικῆς διαχείρισης τῆς ἐπιδημίας.

Πρὶν μιλήσουμε γιὰ διαγνωστικὴ ἀκρίβεια θὰ πρέπει νὰ παραθέσουμε τέσσερεις ὁρισμοὺς σὲ σχέση μὲ τὴ διαγνωστικὴ διαδικασία:

– Κροῦσμα ὁρίζεται ἕνα ἄτομο, τὸ ὁποῖο εἶναι φορέας τοῦ ἰοῦ.

-Ἐπιπολασμὸς ὁρίζεται ὡς ἡ διασπορὰ τοῦ ἰοῦ στὸν γενικὸ πληθυσμό. Αὐτὴ τὴ στιγμὴ στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες ὁ ἐπιπολασμὸς τοῦ κορωναϊοῦ ἐκτιμᾶται στὸ 5%, δηλαδὴ ἐκτιμοῦν ὅτι τὸ 5% τοῦ πληθυσμοῦ εἶναι φορεῖς τοῦ ἰοῦ. Στὴ χώρα μας δὲ ὁ ἐπιπολασμὸς τοῦ κορωναϊοῦ ἐκτιμᾶται σὲ πολὺ χαμηλότερα ποσοστά.

– Θετικὸ ὁρίζεται ἕνα περιστατικό, στὸ ὁποῖο τὸ τέστ ἀνιχνεύει τὸν ἰό.

– Ἀρνητικὸ ὁρίζεται ἕνα περιστατικό, στὸ ὁποῖο τὸ τέστ δὲν ἀνιχνεύει τὸν ἰό.

-Ἀληθῶς Θετικὸ ὁρίζεται ἕνα κροῦσμα, στὸ ὁποῖο τὸ τέστ ἀνιχνεύει τὸν ἰὸ ἐπιτυχῶς.

– Ἀληθῶς Ἀρνητικὸ ὁρίζεται ἕνα ὑγιὲς ἄτομο, στὸ ὁποῖο τὸ τέστ δὲν ἀνιχνεύει τὸν ἰό.

– Ψευδῶς Θετικὸ ὁρίζεται ἕνα ὑγιὲς ἄτομο, στὸ ὁποῖο τὸ τέστ λανθασμένα ἀνιχνεύει τὸν ἰό, χαρακτηρίζοντας τελικά τό ἄτομο ὡς κροῦσμα, ἐνῶ δὲν εἶναι.

– Ψευδῶς Ἀρνητικὸ ὁρίζεται ἕνα κροῦσμα, ὅπου τό τέστ δὲν καταφέρνει νὰ ἀνιχνεύσει τὸν ἰό, χαρακτηρίζοντας, τελικά, τό ἄτομο ὡς ὑγιὲς, ἐνῶ δὲν εἶναι.

Ἐπιστρέφοντας στὸ θέμα τῆς διαγνωστικῆς ἀκρίβειας τῶν τέστ, αὐτὴ καθορίζεται ἀπὸ δύο χαρακτηριστικά, τὴν Εὐαισθησία καὶ τὴν Εἰδικότητα.

Εὐαισθησία ἑνὸς τέστ ὁρίζεται σὰν τὸ ποσοστὸ ἐπὶ τοῖς ἑκατὸ τῶν Ἀληθῶς Θετικῶν ἐπὶ τοῦ συνόλου τῶν Κρουσμάτων. Ἕνα τέστ ὑψηλῆς εὐαισθησίας θὰ ἐντοπίζει ἐπιτυχῶς χωρὶς ἀπώλειες, τὰ ἄτομα ποὺ εἶναι φορεῖς τοῦ ἰοῦ. Ἐὰν ἕνα τέστ ἔχει 90% εὐαισθησία, θὰ ἐντοπίσει σωστά τό 90% τῶν κρουσμάτων (Ἀληθῶς Θετικά). Ὡστόσο, τὸ 10% κρουσμάτων θὰ εἶναι Ψευδῶς Ἀρνητικὰ καὶ θὰ χαρακτηριστοῦν λανθασμένα ὡς ὑγιεῖς.

Εἰδικότητα ἑνὸς τέστ ὁρίζεται τὸ ποσοστὸ ἐπὶ τοῖς ἑκατὸ τῶν Ἀληθῶς Ἀρνητικῶν ἐπὶ τοῦ συνόλου τῶν ὑπὸ δοκιμὴ ὑγιῶν ἀτόμων. Ἕνα τέστ ὑψηλῆς εἰδικότητας θὰ ἐντοπίζει ἐπιτυχῶς, χωρὶς λάθη, τὰ ὑγιῆ ἄτομα. Ἐὰν ἕνα τέστ ἔχει 90% εἰδικότητα, θὰ ἐντοπίσει σωστά τό 90% τῶν ὑγιῶν ἀτόμων (Ἀληθῶς Ἀρνητικά). Ὡστόσο, τὸ ὑπόλοιπο 10% τῶν ὑγιῶν θὰ χαρακτηριστοῦν λανθασμένα ὡς κρούσματα (Ψευδῶς Θετικά).

Τέστ RT-PCR

Τέστ τὰ ὁποῖα βασίζονται στὴν RT-PCR, ὅπως προαναφέραμε, θεωροῦνται τὸ βασικὸ ἐργαλεῖο γιὰ νὰ τὴν ἀνίχνευση τοῦ κορωναϊοῦ καὶ ὡς ἐκ τούτου πολλὲς ἑταιρεῖες ἀνὰ τὸν κόσμο ἔχουν παράξει ἐσπευσμένα τὰ δικά τους τέστ, τὰ ὁποῖα ἤδη κυκλοφοροῦν στὸ ἐμπόριο. Ἐρευνητὲς στὸ Ἵδρυμα FIND (Foundation for Innovative New Diagnostics)(finddx.org/), ἕνα μὴ κερδοσκοπικὸ ἐρευνητικὸ κέντρο στὴ Γενεύη, δοκίμασαν τὰ 73 ἐμπορικὰ διαθέσιμα RT-PCR τέστ γιὰ κορωναϊὸ (inddx.org), πέντε ἐκ τῶν ὁποίων πέτυχαν 100% εὐαισθησία σὲ θετικὰ δείγματα καὶ τουλάχιστον 96% εἰδικότητα σὲ πλήρως ἐλεγχόμενες ἐργαστηριακὲς συν­θῆκες (theconversation.com).

Ὡστόσο, οἱ πραγματικὲς συνθῆκες κάτω ἀπὸ τὶς ὁποῖες διενεργεῖται ἕνα τέστ, ἀπέχουν ἄρδην ἀπὸ τὶς συνθῆκες κάτω ἀπὸ τὶς ὁποῖες μετρῶνται ἡ εὐαισθησία καὶ ἡ εἰδικότητα τῶν τέστ! Οἱ ἐρευνητὲς ἐξακολουθοῦν νὰ μὴ γνωρίζουν ποιὰ εἶναι ἡ πραγματικὴ εἰδικότητα αὐτῶν τῶν τέστ (πάντα εἶναι χαμηλότερη ἀπὸ τὴν μετρούμενη σὲ ἰδανικὲς συνθῆκες), ἐνῶ ἐκτιμοῦν ὅτι ἡ εὐαισθησία τους κυμαίνεται ἀπὸ 66% ἕως 80%.

Τὸ ἐνδιαφέρον ὅλων ἔχει στραφεῖ στὴν εὐαισθησία τῶν τέστ προκειμένου νὰ μὴ χάνονται κρούσματα, τὰ ὁ­ποῖα θὰ χαρακτηρίζονται ὡς θετικὰ καὶ κανένας λόγος δὲ γίνεται γιὰ τὴν εἰδικότητα, ἡ ὁποία ἐκτιμᾶται ὅτι κυμαίνεται στὸ 96%. Ὁ λόγος γιὰ τὸ τελευταῖο εἶναι, ἀφενὸς διότι τὸ 96% θεωρεῖται ἕνα ἀρκετὰ μεγάλο ποσοστὸ εἰδικότητας καὶ, ἀφετέρου, ἐπειδὴ οἱ “εἰδικοὶ” δὲν θεωροῦν τόσο σημαντικὸ λάθος τὴν ὑπερεκτίμηση τῶν κρουσμάτων.

 Σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο θὰ θέλαμε νὰ σταθοῦμε καὶ νὰ ἀναδείξουμε τὴν πλάνη, διότι ἡ πλασματικὴ αὔξηση τῶν κρουσμάτων δίνει τὴν ἀφορμὴ στοὺς κρατοῦντες νὰ λαμβάνουν ἀποφάσεις καὶ νὰ διαμορφώνουν πολιτικὲς, οἱ ὁποῖες ἀκυρώνουν τὶς προσωπικές μας ἐλευθερίες καὶ προσβάλλουν τὴν Πίστη μας στὸ βωμὸ τῆς τἄχα δημόσιας ὑγείας, μὲ ὑποκριτικό πρόσχημα τὴν προστασία τῆς ζωῆς μας!

Ὅπως εἴπαμε προηγουμένως οἱ “εἰδικοὶ” μᾶς λένε ὅτι τὰ τέστ ἀπὸ πλευρᾶς εἰδικότητας εἶναι ἐξαιρετικὰ ἀξιόπιστα, ὡστόσο αὐτὸ ποὺ …“ξεχνοῦν” νὰ ἀναφέρουν στοὺς πολίτες εἶναι ὅτι ἡ βαρύτητα τῆς εἰδικότητας ἑνὸς τέστ πρέπει πάντα νὰ ἐκτιμᾶται δεδομένου τοῦ ἐπιπολασμοῦ τοῦ ἰοῦ στὸν πληθυσμό. Ἡ οὐσία τῆς παραπάνω πρότασης δὲν γίνεται εὔκολα ἀντιληπτή, γι’ αὐτὸ καὶ οἱ κρατοῦντες …“ξεχνοῦν” νὰ τὴν ἀναφέρουν πρὸς ὄφελος τῆς ἀτζέντας ποὺ ἐξυπηρετοῦν. Ἐμεῖς ὡστόσο θὰ τὴν ἐξηγήσουμε στοὺς ἀναγνῶστες μας μὲ ἕνα ἁπλὸ παράδειγμα:

Ἔχουμε ἕνα τέστ γιὰ κορωναϊὸ μὲ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ 100% (ἀνιχνεύει ὅλα τά κρούσματα) καὶ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 96% (στοὺς 100 ὑγιεῖς, τοὺς 96 θὰ χαρακτηρίσει ὡς ὑγιεῖς καὶ τοὺς 4 ὡς κρούσματα). Αὐτὸ τὸ τέστ τὸ χρησιμοποιοῦμε, γιὰ νὰ ἐλέγξουμε γιὰ κορωναϊὸ ὅλο τὸν πληθυσμὸ τῆς Ἑλλάδος ποὺ εἶναι 10 ἑκατομμύρια. Ἄς ὑποθέσουμε ὅτι ὁ συνολικὸς ἐπιπολασμὸς στὸν πληθυσμὸ μας κυμαίνεται στὰ ἐπίπεδα τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν, δηλαδὴ 5% (στὴν πραγματικότητα τὸ ποσοστὸ αὐτὸ εἶναι πολὺ λιγότερο), αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἰὸς ἔχει προσβάλει τὸ 5% τοῦ πληθυσμοῦ δηλαδὴ 500.000 ἄτομα. Τὰ ὑπόλοιπα 9.5 ἑκατομμύρια εἶναι ὑγιεῖς. Τὸ τέστ ποὺ ἔχει 100% εὐαισθησία θὰ ἀνιχνεύσει καὶ τοὺς 500.000 φορεῖς τοῦ ἰοῦ. Τί θὰ συμβεῖ ὅμως μὲ τὴν εἰδικότητα; Τὸ 4% τῶν 9.5 ἑκατομμυρίων ὑγιῶν πολιτῶν, δηλαδὴ 380.000 ὑγιεῖς πολίτες θὰ χαρακτηριστοῦν λανθασμένα ὡς θετικοί. Τὸ συνολικὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ὅτι ἡ φαινομενικὰ μικρὴ ἀπώλεια εἰδικότητας, λόγω τοῦ μεγάλου μεγέθους τῶν ὑγιῶν, πρακτικὰ σχεδὸν διπλασιάζει τὰ κρούσματα, τὰ ὁποῖα ἀναφέρονται ὡς ἀληθῆ, ἐνῶ δηλαδὴ τὰ ἀληθινὰ κρούσματα εἶναι 500.000 ἡ πολιτεία θὰ ἀνέφερε 880.000!

Ἄς μεταφέρουμε τώρα τὸν ὑπολογισμὸ αὐτό σέ πραγματικὲς συνθῆκες. Γνωρίζουμε ὅτι ὁ ΕΟΔΥ κάνει τὸ τέστ σὲ ὕποπτα κρούσματα (ἄτομα ποὺ παρουσιάζουν πυρετό, βήχα κτλ) καὶ ὡς ἐκ τούτου ὀφείλουμε νὰ αὐξήσουμε τὸν ἐκτιμώμενο ἐπιπολασμὸ στὴν συγκεκριμένη ὁμάδα, γιατί δεδομένων τῶν ὕποπτων συμπτωμάτων, αὐξάνεται ἡ πιθανότητα νὰ ὑπάρχει ὁ ἰὸς σὲ σχέση μὲ τὸν συν­ολικὸ πληθυσμό. Ἔτσι, ὑπολογίζουμε μιὰ σχετικὰ μεγάλη πιθανότητα νὰ ὑπάρχει ὁ ἰὸς σὲ αὐτὴ τὴν ὁμάδα τῆς τάξεως τοῦ 80% (τὸ παραπάνω ἀποτελεῖ ἐκτίμηση ποὺ χρησιμοποιεῖται σὲ ἐπίσημες δημοσιεύσεις ὅπως Watson et al, BMJ 2020).

Γνωρίζουμε ἀπό τόν ΕΟΔΥ ὅτι ἀπὸ 1/1/2020 μέχρι 16/8/2020 ἔγιναν 719.311 τέστ (ethnos.gr). Ἂν ὑποθέσουμε ὅτι μόνο τὸ 20% ὅσων ἔκαναν τὸ τέστ, δηλαδὴ 143.862 πολίτες ἦταν ὑγιεῖς, δεδομένης τῆς εἰδικότητας τοῦ τέστ (96%) τὰ Ψευδῶς Θετικὰ περιστατικὰ (ὑγιεῖς ποὺ λανθασμένα χαρακτηρίζονται ὡς κρούσματα) θὰ εἶναι 143.862 Χ 4% = 5.755!

Αὐτὸ εἶναι συγκλονιστικὸ, γιατί σύμφωνα μὲ ἐπίσημα στοιχεῖα, ὅπως συγκεντρώνονται ἀπὸ τὸ Worldometers (worl-dometers.info/coronavirus/country/greece) (δεῖτε τόν ἀνωτέρω Πίνακα), τὰ συνολικὰ κρούσματα τοῦ κορωναϊοῦ στὴν Ἑλλάδα τὴν 16η Αὐγούστου ἦσαν 7.075, ἐκ τῶν ὁποίων (σύμφωνα μὲ τὸν παραπάνω ὑπολογισμὸ), τὰ 5.755 εἶναι ΨΕΥΔΩΣ ΘΕΤΙΚΑ!!!

Ὅσο ὁ ΕΟΔΥ αὐξάνει τὸν ἀριθμὸ τῶν τέστ, τόσο θὰ αὐξάνουν καὶ τὰ “κρούσματα” (!), ὄχι ὅμως ἐπειδὴ εἶναι ἀληθινὰ, ἀλλὰ ἐπειδὴ τὰ τέστ ποὺ χρησιμοποιοῦνται ἔχουν τὴν εἰδικότητα ποὺ προαναφέραμε. Καὶ ὅσο αὐξάνονται τὰ κρούσματα, τόσο θὰ βρίσκουν ἀφορμὲς νὰ θεσπίζουν ΚΥΑ (Κοινές Ὑπουργικές Ἀποφάσεις), ποὺ σὲ πρώτη φάση, ὅπως δημόσια λέγεται, θὰ μᾶς στερήσουν τὴν ἐλευθερία μας καὶ ἐν συνεχείᾳ θὰ καταστρέψουν τὴν ὑγεία μας, ἐξασθενῶντας τὸ ἀνοσοποιητικό μας σύστημα μέσῳ τῆς ἀπομόνωσης καὶ τῆς μάσκας καὶ κατόπιν ἐμβολιάζοντάς μας μὲ ἐμβόλια, τῶν ὁποίων ἡ προέλευση εἶναι ἀβέβαιη καὶ ἡ ἀσφάλεια ἀμφίβολη.

Χρέος μας εἶναι νὰ καταγγείλλουμε τὴν ἀπάτη μιᾶς “πανδημίας” ποὺ κατασκευάζεται καὶ στηρίζεται τεχνηέντως ἐκ τοῦ μὴ ὄντος μὲ χίλιους δυὸ τρόπους καὶ νὰ καλέσουμε τοὺς πολίτες (Κληρικούς καί Λαϊκούς) νὰ πάψουν νὰ πιστεύουν μὲ τυφλὴ ἐμπιστοσύνη ὅ,τι μᾶς σερβίρουν σχεδὸν ἕνα χρόνο τώρα!!!

Ἀμφισβητῆστε, μελετῆστε, σκεφτεῖτε, ἀντιδράστε!!!

Παραπομπή:

Watson J, Whiting PF, Brush JE. Interpreting a covid-19 test result. BMJ. 2020;369:m1808. Published 2020 May 12. doi:10.1136/bmj.m1808

Πηγή:«Ἐνοριακή Εὐλογία». Ἀρ. τ. 216 – 217

orthodoxostypos