Αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικὴ φιλία…

 Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Διάβασα κάπου τούτη τὴν ἔκκληση ἑνὸς νέου: «Μπορεῖ κάποιος νὰ μοῦ ἐξηγήσει τί σημαίνει ἡ λέξη φιλία; Οἱ περισσότεροι ἔχουμε ξεχάσει τί σημαίνει. Μπορεῖ κάποιος νὰ μᾶς τὸ ξαναθυμίσει;».

Κι ἀναρωτήθηκα. Πραγματικά, μήπως πρέπει ν’ ἀρχίσει κανεὶς κι ἀπ’ αὐτὸν ἀκόμη τὸν προσδιορισμὸ τῶν ἐννοιῶν; Γιατί στὴν ἐποχὴ τῆς σύγχυσης καὶ τοῦ ἀποπροσανατολισμοῦ ποὺ ζοῦμε, τίποτα δὲν εἶναι αὐτονόητο. Κι εἶναι διαπιστωμένο πὼς ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἀδυναμία ξεκινοῦν ὅλα τὰ προβλήματα τελικά. Λοιπόν, τί ἀπάντηση θὰ μπορούσαμε νὰ τοῦ δώσουμε; Νομίζω κάποια σὰν αὐτή…

* * *

Πολύτιμο κομμάτι τῆς ζωῆς μας εἶναι οἱ φίλοι. Τοὺς ἀγαπᾶμε. Τοὺς ἐμπιστευόμαστε. Τοὺς ἔχουμε δίπλα μας κάθε στιγμή. Ταυτιζόμαστε μαζί τους. Μᾶς στηρίζουν καὶ τοὺς στηρίζουμε. Εἶναι τὸ ἀποκούμπι μας. Λέμε τὸν πόνο, τοὺς πόθους, τὶς ἐπιθυμίες, τὰ ὄνειρά μας. Συζητᾶμε τὶς ἰδέες, τὶς σκέψεις, τὰ συναισθήματά μας. Στὸ πρόσωπό τους αἰσθανόμαστε ἀπέραντη ἐμπιστοσύνη, οἰκειότητα, ἐγκαρδιότητα. Τοὺς ἐμπιστευόμαστε ἀπολύτως. Μπροστά τους σκεφτόμαστε σαφῶς δυνατά. Φθάνουν νὰ εἶναι ὁ ἄλλος μας ἑαυτός. «Κοινὰ γὰρ τὰ τῶν φίλων», ἔλεγε ὁ Πλάτων.

Κατά τὸν Ὁράτιο «ὁ φίλος μου εἶναι τὸ μισὸ τῆς ψυχῆς μου» καὶ κατὰ τὴν παροιμία, «ὅποιος ἔχει καλοὺς φίλους, πλούσιος εἶναι»! Ἡ τυφλὴ καὶ κωφὴ Ἀμερικανίδα συγγραφέας Ἕλεν Κέλλερ ἔλεγε: «Τὸ νὰ περπατᾶς μ’ ἕνα φίλο στὸ σκοτάδι, εἶναι καλύτερο ἀπ’ τὸ νὰ περπατᾶς μόνος στὸ φῶς»! Κι ἕνα Ἰρλανδικὸ ρητὸ ἀναφέρει πὼς «τὸ μάτι τοῦ φίλου εἶναι καλὸς καθρέπτης». Ἔτσι εἶναι!

Ἡ φιλία εἶναι πάντοτε ἀνθηρὴ καὶ κατάκαρπη. Εἶπαν ὑπέροχα: «Ἡ γῆ δίνει τοὺς καρπούς της κάθε χρονιά, ἐνῷ οἱ καρποὶ τῆς φιλίας μαζεύονται κάθε στιγμή». Γι’ αὐτὸ καὶ «ὁ ἀληθινὸς φίλος εἶναι τὸ μεγαλύτερο ἀπ’ ὅλα τὰ ἀγαθά». Κι ὅποιος ἔχει πραγματικὸ φίλο, κατέχει θησαυρό. Κι αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει; Τότε συμβαίνει αὐτὸ ποὺ ἔλεγε ὁ Κικέρων: «Ζωή χωρὶς φιλία εἶναι κόσμος δίχως ἥλιο»! Ἤ καὶ αὐτὸ ποὺ εἶπαν ἄλλοι: «Ἄνθρωπος ἄνευ φίλων, εἶναι ἄνθος ἄνευ φύλλων».

Ἡ Ἁγία Γραφὴ τονίζει πὼς «ὁ γνήσιος φίλος εἶναι στὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς μας, ὅ,τι καὶ τὸ φάρμακο στὶς ἀρρώστιες μας» (Σοφ. Σειρ. 6, 16) καὶ πὼς «ὁ ἀφοσιωμένος φίλος εἶναι προστασία ἰσχυρὴ» (Σοφ. Σειρ. 6,14) Γι’ αὐτὸ κι ἕνας τέτοιος φίλος «δὲν ἔχει ἀντάλλαγμα» (Σοφ. Σειρ. 6,15). Μάλιστα μᾶς συνιστᾶ «νὰ μὴ ἀλλάζουμε φίλο γιὰ ἀσήμαντο πρᾶγμα» (Σοφ. Σειρ. 7,18),«νὰ μὴ βγάλουμε τὸν φίλο μας ἀπ’ τὴν καρδιά μας» (Σοφ. Σειρ. 37, 6) καὶ «σὲ κάθε περίσταση νὰ ἔχουμε κάποιο φίλο». (Παροιμ. 17, 9.17)

Πολὺ ἐγκωμιαστικὰ μιλοῦν γιὰ τὴν φιλία καὶ οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας.[1]

Λένε πὼς δὲν μᾶς (ἐξ)ἀσφαλίζει τόσο πολὺ ἡ ἀπόκτηση τῶν χρημάτων, τὰ ὅπλα καὶ τὰ τείχη, ὅσο ἡ φιλία! Αὐτὴ εἶναι τεῖχος, αὐτὴ ἀσφάλεια, αὐτὴ περιουσία, αὐτὴ ἀπόλαυση, αὐτὴ θὰ μᾶς βοηθήσει καὶ τὴν ἐδῶ ζωή μὲ χαρὰ νὰ περάσουμε, καὶ θὰ μᾶς χαρίσει καὶ τὴ μέλλουσα! Τονίζουν πὼς δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρχει σ’ ἐμᾶς κανένα καλὸ χωρὶς τὴ φιλία! Πὼς δὲν ὑπάρχει κανένα ἀπόκτημα καλύτερο ἀπ’ αὐτὴν καὶ στὰ βιοτικὰ πράγματα, ὅπως ἀκριβῶς βέβαια δὲν ὑπάρχει καὶ τίποτε χειρότερο ἀπ’ τοὺς ἐχθρούς!

Ὑποστηρίζουν ἀκόμη πὼς ὁ φίλος εἶναι ἔμψυχος θησαυρὸς καὶ λιμάνι ἀναψυχῆς! Πὼς δὲν ὑπάρχει κανένα ἀντάλλαγμα τοῦ φίλου, οὔτε καὶ κάποιο ἀντιστάθμισμα τῆς ὀμορφιᾶς του! Πὼς δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ περιπέσει σὲ κινδύνους ἐκεῖνος ποὺ ἔχει ἀποκτήσει τέτοιους φίλους! Καὶ πὼς οἱ φίλοι εἶναι κι ἀπ’ τὸ φῶς πιὸ ποθητοί!

Ἀναφέρει, γιὰ παράδειγμα, ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ὁ φίλος, ὅταν βλέπει τὸν πιστό του φίλο, λάμπει ἀπὸ χαρὰ καὶ γίνεται διαχυτικὸς καὶ συνδέεται μαζί του μὲ τέτοια ψυχικὴ ἐπαφή, ἡ ὁποία τοῦ δημιουργεῖ ἀνείπωτη χαρά».

Ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος ἔχει αὐτὴ τὴν ἄποψη: «Δὲν ὑπάρχει κανένα ἀντάλλαγμα τοῦ πιστοῦ φίλου, οὔτε καὶ κανένα ἀντιστάθμισμα τῆς ὀμορφιᾶς του. Ὁ πιστὸς φίλος εἶναι ἰσχυρὴ προστασία καὶ ὀχυρωμένο βασίλειο. Ὁ πιστὸς φίλος εἶναι ἔμψυχος θησαυρός. Ὁ πιστὸς φίλος εἶναι κῆπος κλειστός, πηγὴ σφραγισμένη, ποὺ ἀνοίγουν ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρὸν καὶ μπορεῖ κανεὶς νὰ τὰ ἀπολαύσει. Ὁ πιστὸς φίλος, εἶναι λιμάνι ἀναψυχῆς».

Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε ἡ φιλία εἶναι σαφῶς ὑπέροχη, γιατί δὲν παύει νὰ εἶναι ἡ προέκταση τῆς ἀγάπης. Μία ἄλλη ἔκφραση τῆς ἀγάπης στὴ ζωή μας. Καὶ ποιὸς μπορεῖ νὰ ζήσει στ’ ἀλήθεια χωρὶς τὴν ἀγάπη; Κι ὅποιος ζεῖ μὲς τὴν ἀγάπη, τί εὐτυχισμένος καὶ μακάριος ποὺ εἶναι!

* * *

Τὴν πραγματικὴ φιλία τὴν διακρίνει ἀσφαλῶς ἡ ἀνιδιοτέλεια. Τὸ δόσιμο κι ὄχι ἡ προσφορά. Γνώρισμά της ἡ ἀμοιβαιότητα. Εἶναι σαφῶς μοίρασμα ζωῆς. Μοίρασμα τῆς χαρᾶς, γιὰ νὰ γίνει διπλή. Μοίρασμα τῆς λύπης, γιὰ νὰ γίνει μισή! Ἐδῶ ἀκριβῶς κρίνεται καὶ ἡ γνήσια φιλία.

Ὁ κίβδηλος φίλος ὄχι μόνο κατὰ τὴν ὥρα τῆς δυστυχίας, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ὥρα τῆς χαρᾶς, δὲν ἐγκαταλείπει ἁπλῶς τὸν ἄλλο, ἀλλὰ μεταβάλλεται ἀκόμη καὶ σ’ ἐπικίνδυνο ἐχθρό! Ἀναφέρει ἡ Ἁγία Γραφή: «Ὁ ψεύτικος φίλος δὲν συμμετέχει στὴ χαρὰ τοῦ φίλου του, καὶ σὲ περίοδο δοκιμασίας θὰ βρίσκεται ἀπέναντί του»! (Σοφ. Σειρ. 37, 4)

Ἀλλὰ ποιὸ εἶναι τὸ κατ’ ἐξοχὴν γνώρισμα τῆς γνήσιας φιλίας; Ἡ ἀπάντηση τὴν ὁποία θὰ μποροῦσε νὰ δώσει κανεὶς νὰ δώσει εἶναι τούτη ἀκριβῶς: Ἡ πρόοδος τῶν φίλων στὴν ἀρετή! Γι’ αὐτὸ καὶ οἰκοδομεῖται σ’ ὅ,τι πραγματικὰ ὀρθὸ καὶ μεγάλο. Καὶ γιατί αὐτό; Ἐπειδὴ ἀποβλέπει στὸ μεγαλεῖο!

Νὰ γιατί τονίζει ἡ Ἁγία Γραφή: «Οἱ δίκαιοι ἄνδρες νὰ εἶναι συνδαιτυμόνες σου» (Σοφ. Σειρ. 9,16). Ἐπειδὴ «μὲ τὸν ὅσιο, ὅσιος θὰ γίνεις» (Ψαλμ. 17,26)

Ἀλλὰ συναντᾶ κανεὶς στὴ ζωή καὶ φιλίες ποὺ τὶς ἑνώνει τὸ κακό. Ὑπάρχουν φίλοι γιὰ τὶς ἀσωτίες, τὶς κλοπές, τὰ ἐγκλήματα, τὶς ἀπάτες, τὶς ἁμαρτωλὲς διασκεδάσεις … Δηλαδὴ φιλίες ποὺ τὶς δημιουργεῖ τὸ συμφέρον καὶ μάλιστα τῶν ποταπῶν σκοπῶν. Ἑπόμενο εἶναι νὰ διαρκοῦν ὅσο κι αὐτοί. Ἐξάλλου στὸ κακὸ ζητοῦνται πάντοτε συνένοχοι. Κι αὐτὸ ἐπειδὴ ἀποβλέπουν σὲ ἁμαρτωλὰ πράγματα καὶ καταστάσεις, δηλαδὴ στὸ χειρότερο!

Ἀπὸ τέτοιους φίλους ἡ Ἁγ. Γραφὴ μᾶς συνιστᾶ: «Ἀπομακρυνθεῖτε ἀπὸ ἀνάμεσά τους καὶ ἀποχωριστεῖτε ἀπ’ αὐτοὺς» (Ἡσ. 52,11) καὶ «νὰ μὴ καθίσεις σὲ κάθισμα διεφθαρμένων» (Ψαλμ. 1,1).

Ὁ Χριστὸς μᾶς εἶπε: «Ἂν ἕνα πρόσωπο πολύτιμο καὶ ἀγαπητό, ὅπως τὸ δεξιὸ μάτι σου, σὲ ἐρεθίζει καὶ σὲ σπρώχνει στὴν ἁμαρτία, χωρίσου ὁριστικὰ ἀπ’ αὐτὸ καὶ κόψε κάθε ἐπικοινωνία μαζί του» (Ματθ. 5,29).

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν μιλοῦν τόσο θερμὰ γιὰ τὴν φιλία, ὅπως πιὸ πάνω εἴδαμε, αὐτὸ δὲν τὸ κάνουν γιὰ τὴν ὅποια φιλία καὶ τοὺς ὁποιουσδήποτε φίλους! Ἀπορρίπτουν τοὺς φίλους τῶν περιστάσεων, τῶν συμφερόντων, τῶν ἀπολαύσεων καὶ τῶν διασκεδάσεων! Ἀναφέρονται μονάχα στοὺς γνήσιους, ὅπως τοὺς ἀποκαλοῦν, τοὺς ὁμόψυχους, αὐτοὺς ποὺ ἀγαποῦν θερμὰ καὶ εἰλικρινά! Τοὺς ἔντιμους, τοὺς ἠθικοὺς καὶ τοὺς ἐνάρετους! Ἀναφέρονται καθαρὰ στὴν πνευματικὴ φιλία!

Ἀναφέρει, γιὰ παράδειγμα, ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Ὅταν ἡ ψυχὴ βρεῖ κάποιον ποὺ ἔχει τὰ ἴδια μ’ αὐτὴ πνευματικὰ ἐνδιαφέροντα, ἀναπαύεται καὶ ἀναπνέει».

Ἂς προσέξουμε κι αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ ἰδίου: «Ὁ ζῆλος τῶν ἄλλων γίνεται κίνητρο προθυμίας ἀκόμη καὶ σ’ ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ὑπερβολικὰ ὀκνηρὸς καὶ τελείως ἀδιάφορος. Γιατί, ἂν ἕνας λίθος ποὺ τρίβεται πάνω σ’ ἕνα ἄλλο λίθο, μπορεῖ πολλὲς φορὲς νὰ βγάλει σπινθῆρες (ἂν καὶ δὲν ὑπάρχει τίποτε ψυχρότερο ἀπὸ τὸ λίθο καὶ τίποτε θερμότερο ἀπὸ τὴ φωτιά, ἀλλ’ ὅμως ἡ διαρκὴς τριβὴ νίκησε τὴ φύση), ἂν λοιπὸν αὐτὸ συμβαίνει στὴν ψυχρὴ πέτρα, πολὺ περισσότερο μπορεῖ νὰ συμβεῖ στὶς ψυχὲς ποὺ ἔχουν συχνὴ ἐπαφὴ μεταξύ τους καὶ φλέγονται ἀπὸ τὴ φλόγα τοῦ Πνεύματος».

Ἔ, λοιπόν, ναί, αὐτὴν ἀκριβῶς τὴ φιλία μᾶς ζητοῦν νὰ ἐπιδιώκουμε, ποὺ προέρχεται ἀπ’ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, γιατί εἶναι ἰσχυρὴ καὶ δὲν διαλύεται εὔκολα! Αὐτὴν ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς θρέψει τὴν ψυχή! Ἐκείνη τὴ φιλία ποὺ εἶναι σύμφωνη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ!

Αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικὴ φιλία…

Τώρα ἀξίζει νὰ ποῦμε δυὸ λόγια καὶ γιὰ τοὺς φίλους τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ὅπως εἴπαμε, ἔχει καὶ ὁ Θεὸς φίλους ἀνάμεσα σ’ ἐμᾶς τοὺς ἀνθρώπους. Ναί! Δέστε …

* * *

Εἶναι ὁπωσδήποτε ἐξαιρετικὰ σημαντικὸ καὶ σαφῶς πρωτότυπο αὐτὸ ποὺ ἀναφέρουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ γιὰ τοὺς ἀποκαλούμενους «φίλους τοῦ Θεοῦ».

Τονίζουν, λοιπόν, πὼς καὶ ὁ Θεὸς ἔχει φίλους μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. Κι ἐνῷ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους βεβαίως τοὺς ἀγαπᾶ, ὅμως κάποιους τοὺς ἀποκαλεῖ φίλους Του, ὅπως ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἀποκαλοῦσε τοὺς μαθητές Του γιὰ παράδειγμα.

Μάλιστα οἱ Εὐαγγελιστὲς μᾶς παρουσιάζουν τρεῖς βασικὲς ὁμιλίες τοῦ Χριστοῦ. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλία Του, στὴν ὁποία ἐκεῖνο, ποὺ ἐπαναλαμβάνεται, εἶναι τὸ «μακάριοι», ἡ δεύτερη εἶναι ἐπὶ τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν, στὴν ὁποία ἐκεῖνο ποὺ ἐπαναλαμβάνεται, εἶναι τὸ «Ἀγρυπνεῖτε» καὶ ἡ τρίτη εἶναι αὐτὴ ποὺ ἔγινε στὸ ἀνώγειο κατὰ τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο, στὴν ὁποία ἀκούγεται ἐπαναλαμβανόμενο τὸ «φίλοι μου».

Ὁ Ἀδελφόθεος Ἰάκωβος μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Ἀβραὰμ ὀνομάστηκε φίλος τοῦ Θεοῦ (βλ.Ἰακ.β,23).

Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὁ Πρόδρομος ἀπεκλήθη «φίλος τοῦ Νυμφίου» (Ἰω.α,29), ὅπως καὶ ὁ Λάζαρος (Ἰω. ια, 11)

Ἄρα ποιοὶ εἶναι οἱ φίλοι τοῦ Θεοῦ; Μὰ οἱ ἅγιοι καὶ οἱ δίκαιοι. Συνεπῶς ὅποιος ἁγιάζεται φθάνει νὰ γίνεται καὶ φίλος τοῦ Θεοῦ. Τὸ εἶπε αὐτὸ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἐκεῖ στὴν ὁμιλία του στὸ Ἀνώγειο (Μυστικὸ Δεῖπνο): «Ὑμεῖς φίλοι μού ἐστε, ἐὰν ποιῆτε ὅσα ἐγὼ ἐντέλλομαι ὑμῖν» (Ἰω. ιε,14) Δηλαδή, ἐσεῖς εἶστε φίλοι μου, ἂν κάνετε αὐτὰ ποὺ ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω.

* * *

Τί προκύπτει ἀπ’ αὐτά; Ὅτι ἔχουμε πλέον καὶ μία ἄλλη φιλία, τὴν πνευματική, τὴν ἐνάρετη, τὴν ἀνώτερη, τὴν κατὰ Θεό, ποὺ μᾶς συνιστοῦν ὁλόθερμα οἱ Πατέρες! Γιατί, ὅπως μᾶς λένε οἱ ἴδιοι, ὁ Θεὸς συνηθίζει νὰ ἐγκρίνει καὶ νὰ διαλέγει γιὰ φίλους Του ὄχι ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἔχουν ἀξιώματα, ἀλλὰ ἐκείνους ποὺ ἔχουν ἀρετὴ …

Ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὁ Μ. Βασίλειος: «Ὅταν λέγω φίλους, ἐννοῶ τοὺς ἔντιμους καὶ ἠθικοὺς καὶ ποὺ εἶναι δεμένοι μὲ τὴν ἀρετή, ἐπειδὴ κι ἐμεῖς διεκδικοῦμε κάποιο μερίδιο ἀπ’ αὐτήν».

Ὡς ὑποδείγματα φιλίας δέ, ὁ Μ. Βασίλειος θεωροῦσε τοὺς Ἁγίους. Λέγει πολὺ παραστατικά: «Ὅπως οἱ ζωγράφοι, ὅταν ἀντιγράφουν εἰκόνες ἀπὸ ἄλλες εἰκόνες, βλέπουν συχνὰ πρὸς τὰ πρότυπα, προσπαθώντας νὰ μεταφέρουν τὰ χαρακτηριστικὰ τῶν εἰκόνων ἐκείνων στὸ δικό τους τὸ ἔργο, ἔτσι πρέπει νὰ κάνει κι αὐτὸς ποὺ προσπαθεῖ νὰ κάνει τὸν ἑαυτό του τέλειο ἀπ’ ὅλες τὶς πλευρὲς τῆς ἀρετῆς, πρέπει νὰ προσέχει τοὺς βίους τῶν ἁγίων, σὰν νὰ εἶναι ἀγάλματα κινούμενα καὶ ἀληθινά, καὶ νὰ κάνει δικό του τὸ ἀγαθὸ ἐκείνων μὲ τὴ μίμηση».

Τονίζει ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Γι’ αὐτὸ τὸν σκοπὸ καὶ ὁ Θεὸς ἔκανε τὶς φιλίες, ὄχι γιὰ τὸ κακὸ τῶν ἀγαπημένων καὶ τῶν ἀγαπόντων, ἀλλὰ μὲ σκοπὸ τὸ καλὸ καὶ τὸ χρήσιμο»

Τονίζει καὶ ὁ Ἅγ. Γρηγόριος Θεολόγος: «Ὅταν λέω φίλους, ἐννοῶ τοὺς καλοὺς καὶ ἀγαθούς, οἱ ὁποῖοι συνδέονται μαζί μας σύμφωνα μὲ τὴν ἀρετή».

Κατὰ τὸν Ἀσκητὴ Εὐάγριο «Εὐχάριστος φίλος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ τρέφει τὴν ψυχή. Ἀληθινὸς φίλος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μοιράζεται τὶς δυσκολίες. Ὁ φίλος ὁ σταθερὸς εἶναι πάρα πολὺ μεγάλο ἀπόκτημα. Ὁ σύμφωνος μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ φίλος ἀναβλύζει γάλα καὶ μέλι μὲ τὰ ἀληθινὰ λόγια του».

* * *

Ἀκριβῶς σ’ αὐτὴν τὴν πνευματικὴ φιλία στραμμένος ὁ ἱ. Χρυσόστομος, τὴν ὄντως γνήσια καὶ πραγματική, τονίζει τοῦτα τὰ ὑπέροχα:

«Πρέπει νὰ κάνεις φίλους; Νὰ τοὺς κάνεις γιὰ τὸν Θεό!

Πρέπει νὰ κάνεις ἐχθρούς; Νὰ τοὺς κάνεις γιὰ τὸν Θεό!

Καὶ πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ κάνεις φίλους καὶ ἐχθροὺς χάριν τοῦ Θεοῦ;

Ἐὰν δὲν ἐπιδιώκουμε τὶς φιλίες ἐκεῖνες ἀπ’ τὶς ὁποῖες εἶναι δυνατὸ νὰ κερδίσουμε χρήματα, ἢ νὰ παρακαθήσουμε σὲ πλούσια τραπέζια, ἢ νὰ ἐπιτύχουμε ἀνθρώπινη ὑποστήριξη, ἀλλὰ ἂν ψάχνουμε καὶ κάνουμε φίλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι μποροῦν νὰ κατευθύνουν τὴν ψυχή μας, νὰ μᾶς συμβουλεύσουν τὰ πρέποντα, νὰ μᾶς ἐπιπλήξουν, ὅταν ἁμαρτάνουμε, νὰ μᾶς στηρίξουν, ὅταν καταπατούμαστε, κι αὐτοὺς οἱ ὁποῖοι μὲ τὶς συμβουλές τους καὶ τὶς προσευχὲς τους μᾶς βοηθοῦν νὰ πλησιάσουμε τὸν Θεό.

Εἶναι δυνατὸν πάλι νὰ κάνεις ἐχθροὺς χάρη τοῦ Θεοῦ!

Ἂν δεῖς κάποιον ἀκόλαστο, μολυσμένο, γεμάτο πονηρία, φορτωμένο μὲ ἀκάθαρτες δοξασίες, ποὺ σὲ καταπατεῖ καὶ σὲ ζημιώνει, ἀπομακρύνσου ἀπ’ αὐτὸν καὶ ἀπόφυγέ τον, ὅπως εἶπε καὶ ὁ Χριστός: «Ἐὰν ὁ δεξιός σου ὀφθαλμὸς σὲ σκανδαλίζει, βγάλε τον καὶ πέταξέ τον μακριὰ ἀπὸ σένα» (Ματθ. 5, 29). Μ’ αὐτὸ διέταξε νὰ ἀπομακρύνουμε καὶ νὰ διώχνουμε τοὺς φίλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐνῷ εἶναι σὰν τὰ μάτια μας ἀγαπητοὶ καὶ ἀναγκαῖοι στὰ ζητήματα τῆς ζωῆς, ὡστόσο μᾶς ζημιώνουν στὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς».

* * *

Κι ἐμεῖς τελικὰ πῶς ἐνεργοῦμε ἐπ’ αὐτῶν; Συνήθως γινόμαστε φίλοι μ’ αὐτοὺς ποὺ μᾶς κάνουν νὰ νοιώθουμε εὐχάριστα κι ὄχι μὲ ἐκείνους πού, πέραν ἀπ’ αὐτό, θὰ μποροῦσαν νὰ μᾶς ἀνεβάσουν καὶ τὸ (πνευματικό) μας ἐπίπεδο! Ἔτσι δὲν εἶναι;

[1] Βλέπετε τὸ βιβλίο «Η ΦΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ ΘΗΣΑΥΡΟΣ Κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας».

ΠΗΓΗ orthodoxostypos