Ιερομόναχος Ιουστίνος
Μ
|
ερικοί
εκφράζουν μεγάλο σκεπτικισμό: «Δεν είναι προτιμότερο να βγουν οι μοναχοί να
υπηρετήσουν ποικιλότροπα τον άνθρωπο, ακόμη και σαν νοσοκόμοι, ας πούμε; Τι
προσφέρει ο μοναχισμός στην κοινωνία»;
Το
πολυσυζητημένο και πολυθρύλητο δίλημμα: Η Μάρθα ή η Μαρία; (Λουκ. 10.38-42) Ο
«πρακτικός» προσανατολισμός ή ο «θεωρητικός»;
Ο
μοναχισμός δεν είναι φυγοπονία και απόδραση. Το γνωρίζουν όλοι που
φιλοξενήθηκαν έστω και ένα μόνο εικοσιτετράωρο σε μοναστήρι και έχουν
παρακολουθήσει το πρόγραμμά του. Πολύ προτού χαράξει, οπότε αρχίζει η προσευχή,
μέχρι τη νύχτα οι πατέρες βρίσκονται σε «εργασία» πνευματική ή σε εργασία
χειρωνακτική.
Και
να πούμε μιαν αλήθεια: Το εσωτερικό έργο, η αυτοεξέταση και αυτοκριτική, το
«ένδον σκάπτε» (που συνιστούσε ο φιλόσοφος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος), είναι
πολύ πιο κοπιαστικό και επίμοχθο από το σωματικό σκάψιμο. Προκρίνει κανείς να
σκάβει με αξίνα μέσα στον ήλιο λουσμένος στον ιδρώτα, παρά να σκάβει μέσα του,
κλεισμένος στο κελλί του, στο «χαλκείο» δηλαδή σιδηρουργείο (Μέγα Γεροντικό
Πανοράματος Α’ 378) μόνος με το «υποχθόνιο» αγρίμι, τον εαυτό του και «παλαιόν
άνθρωπον» (Εφ. 4.22), και να ξετρυπώνει φίδια και να θηριομαχεί.
Είναι
τρομακτική η μοναξιά, η μόνωση ορθότερα, το να μείνει κανείς μόνος με τον εαυτό
του. Έτσι ο άνθρωπος κοιτάζει πώς να διασκεδάσει. Διασκέδαση σημαίνει
διασκόρπισμα δηλαδή το αντίθετο από το μάζεμα στον εαυτό του προς επισκόπηση
και έλεγχο των σκοτεινών άντρων, όπου κρύβονται οι νοητοί ληστές και κακοποιοί.
Διασκέδασμα
ακριβώς είναι και η τρέχουσα νοοτροπία, το να θέλει το σύγχρονο καταναλωτικό
άτομο να βλέπει αισθητή, εξωτερική δραστηριότητα: «Τι έκανες σήμερα»; Ή, για να
εκφρασθούμε με την ωμή κυνική γλώσσα, «Πόσα έβγαλες σήμερα»;
Να
το κριτήριο που καταξιώνει τη δράση. Και το άγχος πληθαίνει, αφού πληθαίνει
αδηφάγα η όρεξη για περισσότερα χρήματα, οπότε ο ευρωλάτρης φιλάργυρος και
φίλαυτος σφιχταγκαλιάζει το άγχος, ώστε μετά ζητάει «διασκεδάσεις».
