Κυριακή 17 Μαΐου 2020

Ἀντί μιᾶς ἀμηχάνου «ἀπολογίας» ἐκ μέρους τῆς Διαρκοῦς Συνόδου – Ἅρμοζε περισσότερο ἡ σιωπή καί μία εἰλικρινής συγνώμη!

τοῦ κ. Δημ. Κ. Ἀναγνώστου, Θεολόγου


Δυστυχῶς, τά ὅσα δραματικά συνέβησαν κατά τήν τελευταία περίοδο τῆς ἐνσκηψάσης ἐπιδημίας τοῦ Κορωνοϊοῦ, ὅσον ἀφορᾶ στή (μή) ὑπεράσπιση τῆς ἐλευθέρας ἀσκήσεως τῆς Θείας Λατρείας καί τῆς δυνατότητος συμμετοχῆς σ’ αὐτήν τοῦ πιστοῦ λαοῦ ἐκ μέρους τῆς ποιμαινούσης Ἐκκλησίας, δέν μπορεῖ νά τά διασκεδάσει καί δή νά τά ἐξαλείψει ἡ ἀτυχής, κατά τό περιεχόμενο, Ἐγκύκλιος πρός τόν Ἑλληνικό λαό τήν ὁποία ἐξέδωσε ἡ Διαρκής Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἓλλάδος, μέ τίτλο «Συνοδικός εὐχαριστήριος λόγος» (Πρωτ. 2092, 15/5/2020, ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 3023) «πού θά ἀναγνωσθεῖ στούς Ἱερούς Ναούς κατά τήν προσεχή Κυριακή 17.5.2020 ἀντί ἄλλου κηρύγματος«.
Εὐθέως ἐκφράζουμε τήν ἐκτίμησή μας ὅτι θά ἦταν προτιμοτέρα αὐτοῦ τοῦ συγκεκριμένου κειμένου, ἡ σιωπή! Διότι, ἐάν ἤθελαν τά μέλη τῆς Διαρκοῦς Συνόδου εἰλικρινῶς νά ἀρθρώσουν λόγο ἀληθῶς παρηγορητικό καί ἐνισχυτικό πρός τούς πιστούς καί ὄχι ἁπλῶς ἀπολογητικό-καθησυχαστικό, θά ἐπέλεγαν τήν ἔκφραση μιᾶς συγνώμης, ἀφοῦ αὐτή, ἡ ἀκόμη σπουδαιοτέρα ἐπιλογή τῆς σιωπῆς, λόγῳ ἀδυναμίας ἀρθρώσεως λόγου ἀληθείας, εἶναι σέ αὐτούς, ὡς φαίνεται, ἀδιανόητος.
Ἴσως ἀκουσθεῖ προκλητικό, ἀλλά καλύτερο παράδειγμα καί κήρυγμα δέν θά ὑπῆρχε ἐάν οἱ Ποιμένες ἀναλάμβαναν μέ ταπείνωση τήν εὐθύνη των γιά ὅσα ἄτοπα συνέβησαν καί ἐάν ἔπρατταν αὐτό πού συνήθως ζητοῦν ἀπό τά λογικά πρόβατα τῆς Ἐκκλησίας νά πράττουν ὅταν αὐτά σφάλλουν καί ἁμαρτάνουν, εἴτε ἔναντι τοῦ Θεοῦ, εἴτε ἔναντι τῶν συνανθρώπων τους. Ἀλήθεια, οἱ Ποιμένες ποτέ δέν σφάλλουν ἤ ποτέ δέν ζητοῦν συγνώμη, ἀκόμη καί ὅταν δημοσίως σφάλλουν καί σκανδαλίζουν τό ποίμνιο;
Δέν θά χαράζαμε αὐτές τίς γραμμές, κάτι πού γίνεται εἰλικρινῶς μέ πόνο ψυχῆς καί ὀδύνη, ἐάν τήν προσεχή Κυριακή (17/5/2020) ἐπανερχόμασταν πραγματικά στήν κανονικότητα, γιά τήν ὁποία οἱ Ποιμένες θά εἶχαν ἀληθινά πασχίσει νά ἐξασφαλισθεῖ ἤ καί ἐάν ἔστω ἐδήλωναν ἀποφασισμένοι πλέον νά τό πράξουν στό ἑξῆς. Ἀντ’ αὐτοῦ, ὅπως διαβάσαμε στόν Τύπο ἡ ὡς ἄνω Συνοδική Ἐγκύκλιος, ἡ ὁποία ὄχι μόνον δέν μᾶς ἀναπαύει, ἀλλά ὑποδηλώνει τήν παρατεινόμενη ἀνεξήγητη καί ἀπαράδεκτη τακτική καί στάση τῆς μή ὀρθοτομήσεως τοῦ λόγου τῆς Ἀληθείας ἐκ μέρους τῶν Συνοδικῶν Ἱεραρχῶν καί ἐπί τῆς οὐσίας ἐγκαινιάζει τήν ἀπαράδεκτη «νέα κανονικότητα»!

Ἐπειδή δέ, ὅσα ἀπαράδεκτα ἔλαβαν χώρα ἐν ὀνόματι τῆς ἀντιμετωπίσεως τῆς ἐπιδημίας τοῦ Κορωνοϊοῦ, ὅσον ἀφορᾶ στήν Ἐκκλησία καί τόν πιστό λαό, ὄχι μόνο δέν ἀπεκατεστάθησαν ἀλλά παραμένουν καί μάλιστα προβλέπεται νά συνεχισθοῦν ἤ ἐπαναληφθοῦν προσεχῶς, θεωροῦμε ὅτι ἐπιβάλλεται τά δημοσίως πραττόμενα (ἤ λεγόμενα) ἄτοπα, ἔστω καί ἄν προέρχονται ἀπό Ποιμένες, δημοσίως (καί) νά ἐπισημαίνονται.
Γίνετε, λοιπόν, λόγος, στήν ἐν λόγω Συνοδική Ἐγκύκλιο, γιά : «ἀκούσια σωματική ἀπουσία» τῶν πιστῶν ἀπό τή Θεία Λατρεία, γιά «σκληρή καί πικρή περίοδο«, γιά «μάτωμα» τῶν Ποιμένων ἐκ τῆς ἀπουσίας τῶν πιστῶν ἐκ τῶν Ναῶν, γιά «ἀβάστακτο πειρασμό» κλπ. Γεννᾶται, ὅμως, εὔλογα τό ἐρώτημα: Ἄραγε κανείς δέν εὐθύνεται γιά ὅλα αὐτά; Μήπως εὐθύνεται ἀποκλειστικῶς καί μόνον ὁ ἰός καί ἑπομένως ὅλα αὐτά ἦταν φυσικό καί ἑπόμενο νά συμβοῦν; Ἐάν ὅμως πιστεύουν κάτι τέτοιο οἱ ὑπογράφοντες τήν Ἐγκύκλιο Ἱεράρχες, τότε πρός τί αὐτό τό ἀπολογητικό ὕφος καί περιεχόμενο τῆς Ἐγκυκλίου; Οἱ ἴδιοι, ἄν ἰσχύει κάτι τέτοιο, δέν ἔχουν καμμία εὐθύνη, οὔτε καί τό Κράτος γιά τά μέτρα πού ἔλαβε (πάντοτε ἀναφερόμαστε σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στή ζωή τῆς Ἐκκησίας). Ἐάν, ὅμως, κάτι δέν πῆγε καλά στήν ὅλη ὑπόθεση, ποιό εἶναι αὐτό τό κάτι καί ποιός εὐθύνεται γι’ αὐτό καί πότε καί πῶς ἀνέλαβε ἤ θά ἀναλάβει τήν εὐθύνη;
Φοβοῦμαι πώς οἱ Συνοδικοί ἐπιβεβαίωσαν, ἐν προκειμένῳ, τόν ψυχολογικό κανόνα ὅτι ὁ ἀπολογούμενος αὐτο-κατηγορεῖται! Πῶς, ὅμως, γίνεται κάποιος νά ἀπολογεῖται καί νά μήν ἀναλαμβάνει συγχρόνως τήν εὐθύνη του; Δέν κατανοοῦν οἱ σεβαστοί ἱεράρχες ὅτι παραδεχόμενοι (σημ.: αὐτό φαίνεται νά προκύπτει) ὅτι γιά τά ὅσα ὀδυνηρά περιγράφουν εὐθύνεται ὁ ἰός, ἀποδέχονται κατά συνέπεια ὡς ὀρθά καί δικαιολογημένα τά ληφθέντα ὑπό τῶν Ἀρχῶν ἀντισυνταγματικά καί ἀντορθόδοξα μέτρα κλεισίματος τῶν Ναῶν καί ἀπαγορεύσεως τῆς Θείας Λατρείας μέ συμμετοχή τοῦ πιστοῦ λαοῦ; Καί, ἀσφαλῶς, οὔτε ἡ ὀρθολογιστική ἐφεύρεση τοῦ μονάκριβου ἐκπροσώπου των, Σεβ. Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου, περί ἀναγκαστικῆς συμμορφώσεως καί συναινέσεώς των διά νά μή ἐπωμισθοῦν τήν εὐθύνη ἁπώλειας ζωῶν ἤ μᾶλλον τήν «κατηγορία» γιά κάτι τέτοιο, μπορεῖ νά τούς διευκολύνει. [Σημ. ἡμ. : Περί ἐλέγχου τῆς αὐθαιρεσίας τοῦ Κράτους καί τῆς ἀθέσμου καταλύσεως τῆς αὐτοδιοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας, οὔτε ψιλός λογισμός!]
Εἶναι λυπηρό καί ἀπογοητευτικό, ἄν ὄχι καί προκλητικό, γιά πολλοστή πλέον φορά καί μετά τά ὅσα ἔχουν συμβεῖ καί τά ὅσα ὄφειλαν οἱ Ἱεράρχες νά ἔχουν διαπιστώσει καί συνειδητοποιήσει, νά κάνουν λόγο, κατ’ αὐτήν μάλιστα τή λειψή ἀποκατάσταση τῆς κανονικότητος καί τήν de facto ἄθεσμη καί ἀνίερη παρέμβαση τῆς Πολιτείας στά ἐνδότερα τῆς Ἐκκλησίας (μέ τά ἐντός, πλέον, τῶν Ἱ. Ναῶν καί τῆς Θ. Λατρείας μέτρα καί συστάσεις τῆς πρώτης) γιά: «μετάγγιση τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ στίς κατ’ οἶκον Ἐκκλησίες«, γιά «ἀπόκρουση τῶν πνευμάτων τῆς πλάνης» καί γιά «ἐμπιστοσύνη στήν Ἐκκλησία«!
Ἀλήθεια, τί ἐννοοῦν οἱ Συνοδικοί ἀναφερόμενοι σέ «πνεύματα πλάνης«; Ἔχουν, ἄραγε, τήν τόλμη νά τό διευκρινίσουν, ἀναφερόμενοι ὅμως καί στό τί ἐπ’ αὐτοῦ ἔπραξαν καί τί κατάφεραν οἱ ἴδιοι; Ὅταν δέ ἀναφέρονται, σέ ἐμπιστοσύνη στήν Ἐκκλησία, ἐνῶ ἀπευθύνονται στόν πιστό λαό, τί ἤ ποιούς ἐκλαμβάνουν ὡς Ἐκκλησία; Δέν γνωρίζουν ὅτι δέν εἶναι ἄλλο ἡ Ἐκκλησία καί ἄλλο οἱ πιστοί καί ὅτι αὐτά δέν διαχωρίζονται; Ἤ, μήπως ὡς Ἐκκλησία ἐννοοῦν τή Σύνοδο, δηλαδή τούς ἰδίους ἤ γενικῶς μόνον τούς Ποιμένες; Ἐάν αὐτό ἐννοοῦν (ἐσφαλμένως, ἀπό ὀρθοδόξου ἀπόψεως), γιατί δέν τολμοῦν νά τό ποῦν εὐθέως; Μήπως, διότι θά γελοῦν καί τά μικρά παιδιά ἄν ὑποστηριχθεῖ ὅτι αὐτή τήν περίοδο οἱ πιστοί ἔνοιωσαν ἐμπιστοσύνη πρός τούς Ποιμένες των;
Πῶς εἶναι δυνατόν μετά τά ὅσα δραματικά καί τραγικά συνέβησαν, ἰδιαιτέρως κατά τίς ἅγιες ἡμέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος καί τοῦ Ἀγίου Πάσχα, μέ τίς Ρωμαϊκές ἀπαγορεύσεις καί τή σφράγιση τῶν Ναῶν, μέ τίς κουστωδίες ἀστυνομικῶν ὀργάνων καί τίς διώξεις-προσαγωγές τῶν ἀληθινῶν ποιμένων πού τόλμησαν νά πράξουν τό αὐτονόητο καθῆκον των καί ἄλλα φοβερά καί φρικτά, νά τολμοῦν νά ἀναφέρονται μέ λόγους ὅπως: «Σᾶς διαβεβαιώνουμε ὅτι, χάριτι Θεοῦ, παραμένουμε ἄγρυπνοι φύλακες τῶν ὁρίων πού ἔθεσε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, διά τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων καί τῶν Ἁγίων Συνόδων. Κόκκινες γραμμές οὔτε ξεπεράσθηκαν οὔτε θά ξεπερασθοῦν.«!!! Οἱ πιστοί δέν εἶναι λωτοφάγοι, οὔτε εὐήθεις!
Καί σά να μήν φθάνουν τά ἀνωτέρω ἄκρως προκλητικά λόγια των, συνεχίζουν τήν προπαγάνδα κακόφωνα καί στόν ἴδιο ἦχο, λέγοντας: «….ἡ προσέλευσή μας στίς κοινές λατρευτικές συναντήσεις μας γίνονται ὑπό τάς προϋποθέσεις πού ἔθεσε ἡ εἰδική ἐπιστημονική ἐπιτροπή γιά τήν πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ, μέ σκοπό τήν διασφάλιση τῆς δημόσιας ὑγείας…..ὡς ἐκκλησιαστικό σῶμα, ὀφείλουμε νά ἐφαρμόσουμε ἐπ’ ἀκριβῶς καί αὐτές τίς συστάσεις. Συνεργασθήκαμε καί συνεργαζόμαστε μέ τήν Ἑλληνική πολιτεία καί μέ τήν εἰδική ἐπιστημονική Ἐπιτροπή, πρός ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας. Αὐτό θά συνεχίσουμε νά κάνουμε. Γι’ αὐτό καί πάλι σᾶς προτρέπουμε σέ πιστή ἐφαρμογή ὅλων τῶν συστάσεων τῆς εἰδικῆς ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς. Θέλουμε, ὅμως, νά γνωρίζετε ὅτι ἡ συνεργασία μας αὐτή σέ καμία περίπτωση, δέν ξεπέρασε ὅρια, τά ὁποῖα ἡ Ὀρθόδοξος πίστη καί ζωή μας, ἀλλά καί ἡ παράδοσή μας ἔχουν θέσει.«!!!
Εἶναι μάλιστα τόσο προφανής ἡ ἀποκρυπτομένη σκοπιμότητα αὐτοῦ τοῦ «Συνοδικοῦ Εὐχαριστηρίου λόγου» νά δικαιολογήσει τά ἀδικαιολόγητα καί τόσο ἔκδηλος ὁ συγχρόνως ἀπολογητικός καί συνάμα προκλητικός χαρακτήρας του, ὥστε παραλείπεται παντελῶς καί σκανδαλωδῶς τό πρῶτο καί τό ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ στοιχεῖο μιᾶς ὑποτίθεται Ποιμαντικῆς ἀπευθύνσεως στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας ἐν μέσω «ἐπικινδύνου παγκοσμίου πανδημίας» (ὅπως σχεδόν «τρομοκρατικῶς» ἐπαναλαμβανόταν καί συνεχίζεται νά λέγεται ἀπό τά ἀναξιόπιστα ΜΜΕ ἐπί σειρά ἑβδομάδων). Ποιό εἶναι αὐτό; Μά, ἡ προσφυγή καί καταφυγή ἐν προσευχῆ καί μετανοίᾳ στόν Θεό διά τήν ἐξάλειψη τῆς μολυσματικῆς νόσου! Ἀναζητῆστε το καί ἐάν μοῦ διέλαθε καί τό ἐντοπίσετε ἐσεῖς, παρακαλῶ, εἰδοποιῆστε με γιά νά διορθώσω ὡς ἐσφαλμένη τήν ἀνωτέρω ἐπισήμανσή μου!
Ἀντ’ αὐτοῦ, ἴσως τοῦ μόνου ἀπαραιτήτου νά ἀναφερθεῖ καί πραγματικῶς ὠφελίμου πράγματος, οἱ Συνοδικοί, ἐγκλωβισμένοι στήν ἐκκοσμικευμένη προσέγγιση τοῦ ὅλου θέματος καί παγιδευμένοι στόν δουλικό φόβο ἔναντι τῶν προσταγμάτων τοῦ Καίσαρος ἀλλά καί τήν κακόδοξη διακήρυξή τους στή λεγομένη «Παραμυθητική Ἐπιστολή» τους ἐν ὄψει τοῦ ἐφετεινοῦ ὀδυνηροῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα (Πρωτ. 1705, 10.4.2020) ὅτι τό ὑπέρτατο ἀγαθό εἶναι ἡ ὑγεία καί ἡ ἐπίγειος ζωή (!)ἀναφέρονται στούς κεκοιμημένους «ἐκ τοῦ Κορωνοϊοῦ«, ἐντελλόμενοι τήν τέλεση (Κυριακάτικα) μνημοσύνου ὑπέρ αὐτῶν, καί δηλώνουν ὅτι προσεύχονται «ἐκτενῶς ὑπέρ τῆς ἐξευρέσεως καταλλήλου θεραπευτικῆς ἀγωγῆς πού θά περιορίσει καί θά ἐξαλείψει τήν πανδημία.»! Πάλι καλῶς νά λέμε πού δέν ἔκαναν καί ἀναφορά περί «ἐμβολίων», ὥστε νά μή διαφέρει σέ τίποτε ὁ λόγος τους ἀπό τήν καθημερινή, μέχρι πρότινος, σχετική ἐνημέρωση τῶν κ. κ. Τσιόδρα καί Χαρδαλιᾶ!
Ἐν κατακλεῖδι, κατόπιν ὅλων τῶν ἀνωτέρω πρέπει νά ἐπισημάνουμε καί τήν ἀνάγκη νά ἐξευρεθεῖ κάποιος ἄλλος κειμενογράφος γιά τέτοιες περιπτώσεις, μέ πιό συγκροτημένο τρόπο ἐκφράσεως, πιό ἐμπνευσμένη σκέψη καί μεγαλύτερη θεολογική γνώση καί ἐγκράτεια, ὥστε νά μήν ἐκτίθεται ὁλόκληρο Συνοδικό, ἔστω καί τῆς Διαρκοῦς Συνόδου, σῶμα Ἱεραρχῶν.
Τοῦτο, πέραν τῶν ἄλλων, ἀναφέρεται καί στόν ἐπιλεγέντα τρόπο ὁλοκληρώσεως τοῦ ἐν λόγῳ κειμένου μέ τίς μή σοβαρές καί μή ἁρμόζουσες σέ Συνοδικό κείμενο ἀναφορές, ὅπως τό «σᾶς ὑποδεχόμαστε….στόν Οἶκο τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ, στόν δικό σας Οἶκο καί σᾶς εὐλογοῦμε πατρικά ὅλους.» καθώς καί τήν παράθεση, σέ νεοελληνική ἀπόδοση ἤ παράφραση, τοῦ Κατηχητηρίου λόγου τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἡ ὁποία διαβάζεται ἀπό τόν Λειτουργό κατά τήν ἀπόλυση τῆς Πασχαλινῆς Θείας Λειτουργίας.
Αὐτῆς τῆς μοναδικῆς γιά τήν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή μας Λειτουργίας τῆς ἑορτῆς τῶν Ἑορτῶν καί Πανηγύρεως τῶν Πανηγύρεων, τοῦ Ἁγίου Πάσχα, τήν ὁποίαν ἀπό κοινοῦ Κρατικοί καί Συνοδικοί ἐστέρησαν ἐφέτος ἀπό τούς πιστούς! Ἐπιβεβαιώθηκε ἔτσι ἡ λαϊκή ρήση πού λέει ὅτι «ἡ γλῶσσα πάει στό δόντι πού πονάει«. Γιά νά μήν ἐπικαλεσθοῦμε τήν ἄλλη ρήση τοῦ θυμοσόφου λαοῦ περί τοῦ…δράστου ὁ ὁποῖος πάντοτε ἐπιστρέφει στόν τόπο τοῦ ἐγκλήματός του!
Κάποιοι ἴσως μᾶς παρεξηγήσουν, ἐπικαλούμενοι τό γνωστόν «τέλος καλό, ὅλα καλά» ἤ τό «ὅ γέγονε, γέγονε» καί ὅτι ἐν τέλει ὀφείλουμε νά συγχωροῦμε. Ἀφήνουμε ἀσχολίαστο τό πρῶτο, διότι δέν ὑπάρχει, ἀκόμη τουλάχιστον, πραγματικό τέλος, οὔτε αὐτό πού φαίνεται ὡς τέλος εἶναι καλό. Ὅσο γιά τό δεύτερο, βεβαιώτατα καί συγχωροῦμε καί ζητοῦμε πρωτίστως ἐμεῖς τή συγχώρηση ὅλων.

Ὅμως, ἐάν προτιμοῦμε νά ἀληθεύουμε πρός πάντας ἐν ἀγάπη, κατά τόν Θεῖο Ἀπόστολο (Ἐφεσ. δ΄ 15), τότε ὀφείλουμε νά γνωρίζουμε ὅτι ὅπου ἐπέρχεται λήθη, δέν ὑπάρχει θέση γιά τήν ἀ-λήθεια! Καί, ἡ ἀλήθεια, κατά τούς Πατέρες, εἶναι καί αὐτῆς τῆς ὁμονοίας προτιμοτέρα! Τό διακηρύσσει ὁ μέγας Χρυσόστομος λέγων: «Μή προτίμα τήν ὁμόνοιαν τῆς ἀληθείας, ἀλλ’ ἵστασο γενναίως ὑπέρ αὐτῆς ἕως θανάτου» (Ἰω. Χρυσοστόμου εἰς Ρωμ. ὁμιλ. 22)

1 σχόλιο:

  1. Διάβασα την ανακοίνωση της ΔΙΣ.Σε ποιους μιλάνε; Σε παιδάκια νήπια;"Πλούτος αγάπης", τουλάχιστον εν τοις λόγοις, αλλά απροσδιόριστα τα περί κόκκινων γραμμών, στις οποίες αναφέρονται και τις οποίες έχουν υπερβεί πολλάκις, με κορυφαίο γεγονός το συναπάντημα του Κολυμπαρίου.Υποσχέσεις για πράγματα που ήδη ξεπεράστηκαν ασεβέστατα. Ντρέπεται κανείς να διαβάσει το κείμενο. Τίποτε συγκεκριμένο. Οι δεσποτάδες απλώς γλείφουν και κολακεύουν τον λαό, του οποίου έχουν χάσει την εμπιστοσύνη (δες την 12η θέση στο γκάλοπ). Διότι στην λοιπή εν τη διασπορά Ορθοδοξία συμβαίνουν σήμερα τέρατα και σημεία. Περί προσκυνήσεως των εικόνων, περί του τρόπου συμμετοχής στη Λατρεία, περί της συμμετοχής στο Μυστήριο της θείας Κοινωνίας. Φοβερά πράγματα. Παρελκυστικώς κινούμενοι δε ως συνήθως και οι εν Ελλάδι Αρχιερείς και αφού οι εν τη διασπορά, λόγω ευνοϊκών κατά πάντα προϋποθέσεων, ανοίγουν πρώτοι δρόμους ανομίας, τουλάχιστον μέχρι τώρα δείξανε ότι τηρούνε στάση αναμονής, για να τους ακολουθήσουν ασφαλώς και ως έχοντες το προηγούμενο εκείνων ως δικαιολογία. Δεν χρειάζονται αναφορές σε γεγονότα, για τα οποία υπάρχουν αμέτρητα ντοκουμέντα σε γραπτά, σε ήχο και εικόνα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή