Η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου

Ιερομόναχος Γρηγόριος

Μετά τον θάνατο του ανθρώπου και μέχρι την ημέρα της τελικής Κρίσεως υπάρχει μια χρονική περίοδος κατά την οποία οι ψυχές προγεύονται τα αγαθά της ουρανίου Βασιλείας ή τα δεινά του οριστικού χωρισμού από την αγάπη του Θεού. Η παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου (Λουκ. 16:19-31) αναφέρεται στην κατάσταση αυτή των ψυχών.

Πολλές είναι οι αλήθειες που διδάσκει η παραβολή αυτή σχετικά με το γεγονός του θανάτου και την κατάσταση των ψυχών μετά τον θάνατο.

Α. Η αιτία για την οποία ο πλούσιος πήγε στον Άδη δεν ήταν αυτά καθ’ εαυτά τα πλούτη του. Αν τα ξόδευε σε ελεημοσύνες θα είχε μεγάλο πνευματικό όφελος. Όμως από την ασπλαχνία που έδειξε στον Λάζαρο, τον οποίο έβλεπε κάθε μέρα καταπληγωμένο στην πόρτα του, καταλαβαίνουμε ότι ποτέ δεν ελέησε πτωχό. Πέρασε την ζωή του μέσα στην καλοπέραση, «ευφραινόμενος καθ’ ημέραν λαμπρώς». Ποτέ του δεν θυμήθηκε τον θάνατο. Μας θυμίζει έντονα τον άλλο άφρονα πλούσιο του Ευαγγελίου που ζούσε μέσα στο άγχος προσπαθώντας να βρη τρόπο να αποθηκεύση τα αυξανόμενα πλούτη του (Λουκ. 12:16-21).

Β. Από την άλλη μεριά το παράδειγμα του Λαζάρου μας δείχνει πόσο εξαγνίζει τον άνθρωπο η πτωχεία και η αρρώστια, όταν αντιμετωπίζονται με υπομονή. Αποταμιεύουν ουράνιο μισθό στον άνθρωπο ο οποίος στερήθηκε τα αγαθά της παρούσης ζωής χωρίς καθόλου να γογγύση.

Γ. Με τον θάνατο του Λαζάρου, Άγγελοι παραλαμβάνουν την ψυχή του και την οδηγούν στους κόλπους του Αβραάμ. Με το πρόσωπο του πατριάρχου Αβραάμ εννοείται ο Θεός, και η έκφραση «εν τοις κόλποις αυτού» σημαίνει την κοινωνία με τον Θεό. Αυτό συμβαίνει με τις ψυχές των δικαίων.

Οι ψυχές όμως των αμαρτωλών παραλαμβάνονται από δαίμονες, οι οποίοι τις απομακρύνουν οριστικά από την αγάπη του Θεού και τις οδηγούν στον Άδη. Στην παραβολή αναφέρεται ότι μεταξύ του Αβραάμ και του πλουσίου υπήρχε μεγάλο χάσμα: «χάσμα μέγα εστήρικται». Μετά τον θάνατο καμμιά επικοινωνία δεν μπορεί να υπάρξη ανάμεσα στους δικαίους και τους αμαρτωλούς.

Δ. Στην παράκληση του πλουσίου προς τον Αβραάμ να στείλη τον Λάζαρο στους αδελφούς του, εκείνος δεν συγκατατέθηκε, λέγοντας ότι εφόσον οι ζώντες δεν ακούνε τους Προφήτες, ούτε εάν κάποιος αναστηθή από τους νεκρούς θα πεισθούν.

Οι λόγοι αυτοί επαληθεύθηκαν όταν ο Χριστός ανέστησε τον τετραήμερο Λάζαρο. Οι άρχοντες των Ιουδαίων όχι μόνο δεν πίστεψαν, αλλά θέλησαν να φονεύσουν και τον Χριστό και τον Λάζαρο (Ιω. 1:44, 12:10). Όπως μαρτυρούν και σύγχρονα περιστατικά, ο άπιστος άνθρωπος ακόμη και νεκρανάσταση να δη μπροστά του δεν θα πιστέψη. Θα την αποδώση σε νεκροφάνεια ή σε κάποια άγνωστη αιτία!

Εμείς οι πιστοί όμως, που καθημερινά ακούμε τους Προφήτες, τους Πατέρες αλλά και τον ίδιο τον Χριστό μέσα από τις Γραφές, μπορούμε να προβάλλουμε άγνοια αν βρεθούμε ανέτοιμοι κατά την στιγμή του θανάτου;

Για να μην βρεθούμε στην θέση του πλουσίου, ο ιερός Χρυσόστομος μας προτρέπει να μην «καλοπερνούμε χωρίς λόγο, συνάζοντας με τον τρόπο αυτό πολλές αμαρτίες, αλλά να προτιμήσουμε τον αληθινό πλούτο και την πραγματική φιλοσοφία, για να πετύχουμε τα ουράνια αγαθά που μας έχει υποσχεθή ο Χριστός».

Μακάριος είναι ο άνθρωπος ο οποίος έχει στη μνήμη του τον θάνατο και τη μέλλουσα ζωή, και με την πνευματική αυτή προοπτική πραγματεύεται σωστά τον χρόνο της επίγειας ζωής του. 

Από το βιβλίο: Ιερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, «Γίνεσθε έτοιμοι. Μία προσέγγιση στο μυστήριο του θανάτου». Άγιον Όρος 2014, σελ. 40 (αποσπάσματα).

ΠΗΓΗ koinoniaorthodoxias