Κορονοϊός, εμβόλια και πολιτική

Αιμιλία Ιωαννίδου - Νομικός

"Εκεί όπου φτιάχνουν έρημο, την αποκαλούν ειρήνη" (Τάκιτος) (Ι) 

Σε μια τέτοια συνθήκη, δεν νοείται κανείς να σιωπά. Αυτό που θα συγκρατήσει η Ιστορία από την υπόθεση του κορωνοϊού δεν είναι η βαρύτητα της νόσου ή η σοβαρότητα της επιδημίας (θνητότητα αντίστοιχη της γρίπης και μάλιστα περισσότερο εντοπισμένη ratione personae, περιστατικά μακροχρονίων συνεπειών, όπως πάντα σε αντίστοιχες νόσους, ελάχιστα και αμβλυνόμενα με το χρόνο), αλλά η συγκλονιστική ως προς την ωμότητα, την επικινδυνότητα, τη χυδαιότητα και τη γελοιότητά της συνάμα κοινωνική μηχανική που ενεργοποιήθηκε επ'αφορμή του και σαρώνει όλες τις πολιτικές, κοινωνικές, φιλοσοφικές κατακτήσεις των δυτικών κοινωνιών των τελευταίων αιώνων. Αυτό που συμβαίνει είναι πραγματικά πρωτοφανές και εξαιρετικά απειλητικό για τις κοινωνίες.

Γι'αυτό το λόγο, μερικές σκέψεις, αριθμημένες για να διευκολύνεται η ανάγνωσή τους, αλλά αναγκαία σύντομα διατυπωμένες και παραθετικά παρατιθέμενες, επιβάλλεται να διατυπωθούν:

1. Αντιεπιστημονικότητα.

Αυτό που συμβαίνει συνιστά τον ορισμό της αντιεπιστημονικότητας. Αφιονισμένοι κάτοχοι επιστημονικών τίτλων, εντεταγμενοι αυθαίρετα σε διάφορα όργανα περιβαλλόμενα τη δημόσια εξουσία, χωρίς καμμία διαδικασία εγγυητική μιας στοιχειώδους διαφάνειας και ιδίως μιας στοιχειώδους νομιμοποίησης κάποιου είδους, επαναλαμβάνουν φρενωδώς και με προκλητικά αλαζονικό υφος, ωσεί ουλεμάδες σε μεντρεσέδες, μια σε κάποιες περιπτώσεις επιστημονικοφανή αλλά πάντοτε ανεπαρκώς τεκμηριωμένη "κασέτα", την οποία αμφισβητούν άλλοι συνάδελφοί τους, συχνά κάτοχοι σαφώς περισσοτέρων εγγυήσεων επιστημονικής επάρκειας, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να δέχονται κραυγαλέες πιέσεις, για να πάψουν να τοποθετούνται δημοσίως, ή να υφίστανται ακόμη και διωγμούς διαφόρων ειδών, κυρίως εμμέσους.

Η Ιστορία έχει να δει τέτοιο πογκρόμ εις βάρος επιστημόνων από την εποχή του Γαλιλαίου. Η ακαδημαϊκή και γενικότερα η επιστημονική ελευθερία έκφρασης συνιστά όμως την πρακτική έκφραση της θεμελιώδους αρχής που θέλει την αμφιβολία και το ανήσυχα ερευνητικό πνεύμα στη βάση κάθε επιστήμης. Όταν στις λογικές ερωτήσεις δεν προτείνονται λογικές απαντήσεις, όταν για την ακρίβεια δεν επιτρέπεται καν να τεθούν οι ορθολογικές ερωτήσεις, τότε περνάμε στο φάσμα της θρησκείας.

2. Δημοκρατία, δικαιώματα του ανθρώπου, κράτος δικαίου.

Με αφορμή την επιδημία μίας νόσου χωρίς αξιοσημείωτη επικινδυνότητα για το γενικό πληθυσμό, και με σαφώς εντοπισμένους τους ευπαθείς πληθυσμούς (κάτι που επιτρέπει την ειδική τους προστασία με υλικά και νομικά μέσα), σαρώνεται η οικονομία (κάτι που απειλεί άμεσα ανθρώπινες ζωές, ιδίως σε χώρες που ήδη υφίστανται μείζονα οικονομική πίεση σε άλλα πλαίσια) και εκθεμελιώνονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες του ανθρώπου σε κοινωνίες που διεκδικούν τον τίτλο της δημοκρατίας (η οποία, στη σύγχρονη θεώρησή της, συμπεριλαμβάνει το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα του ανθρώπου γενικότερα).

Τα δικαιώματα αυτά δεν είναι θεωρίες, φλυαρίες, φληναφήματα, κενός λόγος, αλλά κατακτήσεις που διασφαλίζουν την ύπαρξη κάθε ανθρώπου ως τέτοιου. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν νοούνται καταναγκαστικές ιατρικές πράξεις παρά σε εντελώς ελάχιστες και αυστηρά οριζόμενες εξαιρέσεις, η συναίνεση δεν είναι ελεύθερη όταν ο ενδιαφερόμενος απειλείται άμεσα ή έμμεσα, η αρχή της προλήψεως επιβάλλει αποχή από κάθε έκθεση σε τεχνολογικά επιτεύγματα των οποίων δεν γνωρίζουμε το εύρος των συνεπειών ιδίως, η ιδιωτική ζωή και τα ευαίσθητα προσωπικά ιατρικά δεδομένα των πολιτών δεν μπορούν να χορηγούνται σε εργοδότες, καπετάνιους, πιλότους ή ιδιοκτήτες ταβέρνας.

Oι κυβερνήσεις χρειάζονται ειδική, ενισχυμένη νομιμοποίηση όταν εισάγουν τόσο σοβαρούς περιορισμούς θεμελιωδών νομικών αρχών, η ιεράρχηση ζωών είναι ναζιστικό εφεύρημα (το να θυσιάζονται σε γνωστούς ή αγνώστους κινδύνους υγιείς άνθρωποι "για το καλό των αδυνάμων" συνιστά ιεράρχηση ζωών, η οποία μάλιστα περιβάλλεται θρασέως και από ηθικόμορφο περιτύλιγμα), η υποβολή άνευ συναινέσεως σε πράξεις που μπορούν να επιφέρουν βλάβες της υγείας συνιστά βασανισμό, η ελευθερία έκφρασης συμπεριλαμβάνει το επιστημονικό πεδίο, η κατάσταση εξαίρεσης δεν μπορεί να αποτελεί μόνιμη συνθήκη.

 

3. Το δημόσιο συμφέρον.

Το δε δύσμοιρο δημόσιο συμφέρον, αυθαίρετα οριζόμενο, ή μη οριζόμενο, τυγχάνει επίκλησης για να δικαιολογήσει τις πλέον σκαιές παραβιάσεις των αρχών εκείνων που θεμελιώνουν το κοινωνικό συμβόλαιο. Με αποτέλεσμα βέβαια να κινδυνεύει η ίδια η συνοχή του τελευταίου.

 

4. Δημόσιοι θεσμοί, διάκριση των εξουσιών.

Οι δημόσιοι θεσμοί αυταπαξιώνονται μέσα από τις αντιφατικές δηλώσεις, τον ανόητο αυταρχισμό των μέτρων και την αντίθεσή τους όχι μόνο στις βασικές αρχές της επιστήμης, αλλά και στην κοινη λογική, ή ακόμη την προκλητική αδιαφορία για στοιχειώδεις πολιτικές αρχές που δομούν την κοινωνία.

Η διάκριση των εξουσιών και οι μηχανισμοι θεσμικής και πολιτικής εξισορρόπησης έχουν υποστεί δραματικό πλήγμα (βλ. επί παραδείγματι τη φανφαρόνικη αδειοδότηση του εμβολίου φάιζερ από την FDA, ενώ δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη οι σχετικές δοκιμές ασφάλειας με βάση το χρονικό όριο που έχει ορίσει η παρασκευάστρια εταιρεία, με αποτέλεσμα να καταγράφονται ενστάσεις σε επιστημονικά έντυπα - cf. BMJ), με αποτέλεσμα η θεσμική νόσος να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις ήδη αδύναμες κοινωνίες.

 

5. Κοινωνική συνοχή.

Παράλληλα, τα λαμβανόμενα μέτρα τροφοδοτούν διαρκώς έναν τεχνητό, νοσηρό κοινωνικό αυτοματισμό, μέσα από την εισαγωγή ασύλληπτων για τα δεδομένα του 21ου αιώνα διακρίσεων εις βάρος εκείνων που έχουν επιλέξει να μην εμβολιαστούν ή που δεν μπορουν να εμβολιαστούν (μέσω της προβολής τους ως δυνητικών μιασμάτων, κάτι που σε κάθε περίπτωση είναι αδιανόητο, πόσω δε μάλλον όταν πλέον έχει καταστεί σαφές ότι και οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν, νοσούν και ενίοτε χάνουν τη μάχη με τον ιό και το στιγματισμό ως "ψεκασμένων" όσων εγείρουν την παραμικρή κριτική όχι έναντι του εμβολιασμού επί της αρχής, αλλά ως προς την ασφάλεια ιδίως των εμβολίων κατά του κόβιντ συγκεκριμένα, κοινωνικό αυτοματισμό ο οποίος σε συνθήκες γενικευμένης ένδειας ιδίως, αλλά όχι μόνο, μπορεί να αποβεί εκρηκτικός.

 

6. Αδιαφάνεια.

Αγνοείται πλήρως μια σειρά από αντικειμενικά και έγκυρα στοιχεία που καθιστούν σαφές ότι η (χαμηλή γενική) επικινδυνότητα του κόβιντ δεν δικαιολογεί αυτά τα μέτρα (αρχή της αναλογικότητας) και ότι τα εμβόλια προκαλούν ήδη σοβαρές βραχυπρόθεσμες παρενέργειες, ιδίως δε σε αυτούς που δεν τα έχουν ανάγκη, δηλαδή τους νέους και υγιείς.

 

7. Και στο βάθος κήπος;

Συχνά διαβάζουμε ότι οι μεσομακροπρόθεσμες παρενέργειες των εμβολίων αποκλείεται να υπάρχουν αφού έχουν χορηγηθεί ήδη κάποια δις δόσεων εμβολίων. Όσοι το γράφουν, ξεχνούν ότι όσες δόσεις κι αν χορηγηθούν σε μικρό χρονικό διάστημα, λείπει η βασική προϋπόθεση που επιτρέπει να αποκλείσει κανείς τις μεσομακροπρόθεσμες παρενέργειες: η παρέλευση ικανού χρονικού διαστήματος. Δεν έχει περάσει ο απαραίτητος χρόνος.

 

8. Δυτικό κυρίως φαινόμενο;

Το φαινόμενο αυτό σόβησε παγκοσμίως, κάτι που είναι ήδη πρωτοφανές, αλλά εκδηλώθηκε με ιδιαίτερη σφοδρότητα στο δυτικό κόσμο, εκεί δηλαδή όπου οι εγγυήσεις των δικαιωμάτων του ανθρωπου και των κοινωνικών κατακτήσεων είναι ισχυρότερες και οι παραδόσεις κοινωνικών αγώνων σαφώς πιο εδραιωμένες. Κάτι που ασφαλώς οφείλει να προκαλέσει προβληματισμό.

 

9. Υγειονομικοί.

Οι υγειονομικοί είναι άνθρωποι όπως όλοι οι άλλοι. Και μάλιστα μέχρι προ-τινος τους βλέπαμε ως ήρωες, κι ας δούλευαν θετικοί στον κορωνοϊό. Στους χώρους όπου ασκούν το επάγγελμά τους, τηρούνται αυστηρά μέτρα ασφαλείας, τα οποία ενισχύονται σε περίπτωση επιδημίας. Δεν υπάρχει απολύτως καμμία δικαιολογητική βάση για απαίτηση εμβολιασμού τους ανεξαρτήτως εξέτασης της προσωπικής τους συνθήκης. Μπορούν να τηρήσουν μηχανικά μέτρα προστασίας αν χρειαστεί.

 

10. Ποιός θέλει νεκρό το κοινωνικό κράτος;

Γιατί σε μιαν επιδημία, αντί να κινητοποιηθούν μέσα κατάλληλα για την αντιμετώπιση ενός υγειονομικού κινδύνου (ενίσχυση των δομών υγείας, ενίσχυση της έρευνας) χρησιμοποιούνται ακραία μέτρα καταστολής; Επίσης, ποιός τολμά να εισαγάγει λογικές κατάλυσης της καθολικότητας της ασφαλιστικής κάλυψης και της πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας;

 

11. Την ώρα που εσείς φοβάστε, οι άλλοι αποφασίζουν.

Η μηχανική του φόβου είναι εξαιρετικά αποτελεσματική. Οι εγκλεισμοί, οι περιορισμοί και η συνακόλουθη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής δεν ευνοούν τις κοινωνικές κινητοποιήσεις.

 

Πρώτο συμπέρασμα (θα ακολουθήσει και δεύτερο κείμενο): είναι προφανές ότι η σαφώς υπαρκτή αλλά κοινή επιδημία κόβιντ είναι πολύ πρακτική για να επιτευχθεί μια σειρά από άλλες, πολιτικές επιδιώξεις.

Και ενώ σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, με πρώτη τη Γαλλία, γίνονται μαζικές κινητοποιήσεις κατά του παραπάνω παραλογισμού που απειλεί όλες τις κατακτήσεις του σύγχρονου πολιτισμού, όπως και την ανθρωπιά μας, στην Ελλαδα η οργουελο-χαξλεϋο-φουκωϊκή βιοπολιτική σοβεί πατώντας πάνω στο διαλυμένο ΕΣΥ και τους (δικαιολογημένους σε κάποιες περιπτώσεις, αδικαιολόγητους σε κάποιες άλλες) φόβους ενός λαού γονατισμένου από χρόνια οικονομικής κρίσης και απαξίωσης, και ξερριζωμένου από τις πολιτιστικές του βάσεις.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, στο οποίο ανθούν οι εξωφρενικές απαιτήσεις διαφόρων να έχουν λόγο πάνω στα σώματα των άλλων, είναι δυστυχώς αναγκαία η υπενθύμιση του ότι, με τα παραπάνω δεδομένα, ο εμβολιασμός κατά του κόβιντ δεν μπορεί παρά να είναι ζήτημα προσωπικής επιλογής επί τη βάσει ελευθερης και ενημερωμένης συναίνεσης και στηριζόμενη σε προσωπική εκτίμηση κόστους/οφέλους, αφού όπως και ο ιός, έτσι και οι παρενέργειες των εμβολίων δεν μας αφορούν όλους με τον ίδιο τρόπο.

Και ότι η θέση που παίρνει ο καθένας μας σε αυτή την υπόθεση δείχνει ποιός είναι και τι πραγματικά πιστεύει στο πολιτικοκοινωνικό πεδίο.

ΠΗΓΗ elepapadopoulou