Προγνώστες της εικόνας του μελλοντικού κόσμου...

 Κωνσταντίνος Βαθιώτης - Αναπληρωτής Καθηγητής Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΔΠΘ

Δεν χωρεί πλέον καμία αμφιβολία ότι η απόφαση της τ υ ρ α ν ν ι κ ή ς και μ ι σ ά ν θ ρ ω π η ς ελληνικής κυβέρνησης να επιβάλει, κατ’ απόκλισιν προς ό,τι ισχύει στις περισσότερες χώρες του πλανήτη (και μάλιστα με χειρότερη επιδημιολογική εικόνα από την δική μας) το σύνθημα “μάσκα παντού”, το οποίο αμαυρώνει το ανθρώπινο πρόσωπο, κρύβοντας το χαμόγελο και το γέλιο, στοχεύει στα ακόλουθα:

– να αλλοιώσει τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του ανθρώπου που τον διακρίνουν από τα ζώα και τον καθιστούν πρόσωπο, πλασμένο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Δημιουργού,

– να αποξενώσει τους ανθρώπους διευκολύνοντας την αποσάθρωση του κοινωνικού ιστού

– να στερήσει από τον άνθρωπο την χαρά του παιχνιδιού

– να επιτείνει τα συναισθήματα του φόβου και της ανασφάλειας

– να αποσυντονίσει την λειτουργία του εγκεφάλου και εν τέλει

– να προσφέρει καλές υπηρεσίες στον διάβολο, ο οποίος απεχθάνεται τον άνθρωπο και τα θεία δώρα του, ένα εκ των οποίων είναι το γέλιο του.

Μετά ταύτα, επαληθεύεται για μία ακόμη φορά η ανάποδη όψη του “θαυμαστού καινούργιου κόσμου” στον οποίο εκλήθημεν ξαφνικά να προσαρμοστούμε από τον Μάρτιο του 2020: Ενώ η παρούσα κυβέρνηση και τα αργυρώνητα ΜΜΕ διατυμπανίζουν ότι τα σκληρά υγειονομικά μέτρα που έχουν επιβληθεί στους Έλληνες είναι “για το καλό της υγείας τους”, η υλοποίηση του συνθήματος “μάσκα παντού”, όπως φυσικά και τα περίφημα “lockdown”, είναι πλέον ή πρόδηλο ότι δ ι α τ α ρ ά σ σ ο υ ν την ψυχική και, συνακόλουθα, την σωματική υγεία του ανθρώπου, οδηγώντας ταυτοχρόνως σε κοινωνική (αλλά και οικονομική) κ α τ ά ρ ρ ε υ σ η.

Είναι εντυπωσιακό και, ταυτοχρόνως, αξιοσημείωτο ότι τον Μάιο του 2019, η σοκολατοβιομηχανία Ferrero κυκλοφόρησε στην αγορά ένα από τα δημοφιλέστερα προϊόντα της, την σοκολάτα Kinder με τροποποιημένη συσκευασία: Εγκαταλείποντας μια σταθερή παράδοση περίπου μισού αιώνος, το χαμόγελο του παιδιού που εικονιζόταν στην συσκευασία έχει πλέον κρυφτεί. Σημειωτέον ότι το χαμογελαστό πρόσωπο στην συσκευασία της εν λόγω σοκολάτας ήταν εικόνα-έμβλημα για την διαφήμισή της. Μάλιστα, το 2005 αποκαλύφθηκε σε ποιον ανήκε το χαμογελαστό πρόσωπο που από το 1973 κοσμούσε την συσκευασία της σοκολάτας. Δημοσιεύοντας το βιβλίο του “Το παιδί της σοκολάτας” (“Das Kind der Schokolade”), ο συγγραφέας του “ανέλαβε την ευθύνη” του χαμόγελου· το όνομα αυτού Günter Euringer. Στις αρνητικές αναφορές που έκανε ο συγγραφέας, καταγράφοντας μεταξύ άλλων τα δυσάρεστα συναισθήματά του, όταν αντίκριζε τις μεγάλες βλεφαρίδες, τα μπλε μάτια και το κουκλίστικο πρόσωπό του, η σοκολατοβιομηχανία Ferrero αντέδρασε γρήγορα, αντικαθιστώντας το χαμογελαστό πρόσωπο του Günter με εκείνο του Kevin.

Σήμερα, όμως, το χαμόγελο του παιδιού, που επί δεκαετίες υπήρξε σήμα κατατεθέν της συγκεκριμένης σοκολάτας, ο καταναλωτής μπορεί μόνο να το μαντέψει, κοιτώντας το παιδί στα μάτια – το στόμα του, που παίζει καταλυτικό ρόλο για τον σχηματισμό του χαμόγελου, έχει εξαφανιστεί. Η δήλωση που έγινε από τον κατασκευαστή για τον νέο σχεδιασμό του προϊόντος δεν εξηγεί την απόφαση για την διαφημιστική αλλαγή: «Τα σημερινά παιδιά, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε για τα παιδιά των προγενέστερων γενεών, είναι έξυπνα, θαρραλέα και ζωηρά. Αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά θέλαμε να αποτυπώσουμε στο νέο πρόσωπο της συσκευασίας».

Η δήλωση αυτή γεννά το εξής εύλογο ερώτημα: Έπαψε άραγε το χαμόγελο να αποτελεί για τα σημερινά παιδιά το θεμελιωδέστερο γνώρισμα του παιδικού προσώπου που συμβολίζει την ανεμελιά και την αθωότητά του; Ή μήπως η συγκεκριμένη σοκολατοβιομηχανία είχε στις τάξεις της κάποιον σχεδιαστή με προφητικό χάρισμα, ο οποίος προέβλεψε την ανάγκη “προληπτικής τροποποίησης” της συσκευασίας, ώστε να εναρμονίζεται με την νέα εικόνα που θα εμφάνιζαν στην εποχή του κορωνοϊού τα παιδικά πρόσωπα, το χαμόγελο των οποίων κρύφτηκε από την υποχρεωτική χρήση της μάσκας; Φυσικά, αντί να φανταζόμαστε προφήτες, είναι μάλλον ευκολότερο να μιλάμε για π ρ ο γ ν ώ σ τ ε ς της εικόνας του μελλοντικού κόσμου.

Η τελευταία διαπίστωση δεν αποκλείεται να απαξιωθεί και πάλι από τα γρανάζια, τους βραχίονες και τα πλοκάμια του καθεστώτος ως τάχα “συνωμοσιολογική”. Η μομφή αυτή, όμως, δεν μπορεί ούτε κατ’ ελάχιστον να πλήξει την πεμπτουσία του συνόλου των λοιπών αναφορών: Ο κρατικός π ε ι θ α ν α γ κ α σ μ ό ς του πολίτη να κυκλοφορεί σε κλειστούς και ανοικτούς χώρους με κ α λ υ μ μ έ ν α τα χαρακτηριστικά του προσώπου του (κατ’ εφαρμογήν του εωσφορικού συνθήματος “μάσκα παντού”), αποτελώντας έτσι “πρότυπο ν ο μ ι μ ό τ η τ α ς” (ευρισκόμενο, όμως, σε πλήρη αντίθεση με το “πρότυπο π α ρ α ν ο μ ί α ς” που προωθείτο από τους επικίνδυνους κουκουλοφόρους της προκορωνοϊκής εποχής) συνιστά μια πρωτόγνωρη άσκηση β ι ο ε ξ ο υ σ ί α ς που πλήττει βάναυσα την αξία του ανθρώπου, ο οποίος κατά τούτο υποβάλλεται καθημερινά σε μια μορφή β α σ α ν ι σ τ η ρ ί ο υ.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ο Φουκώ, στο βιβλίο του “Η γέννηση της βιοπολιτικής. Παραδόσεις στο Κολλέγιο (1978-1979)” (μτφ.: Β. Πατσογιάννης, εκδ. Πλέθρον, Αθήνα 2012/2020, σελ. 60), ασχολούμενος με το ποινικό σύστημα του 17ου-18ου αιώνος εξηγούσε ότι «όταν ο κυρίαρχος τιμωρούσε –κι αυτός ήταν ο αληθινός λόγος του βασανιστηρίου και της εκτέλεσης–, π α ρ ε ν έ β α ι ν ε ο ίδιος ατομικά κατά κάποιον τρόπο ή, τέλος πάντων, ως κυρίαρχος, όμως παρενέβαινε σ ω μ α τ ι κ ά στο ίδιο το σ ώ μ α του ατόμου, και αυτό το γεγονός του έδινε το δικαίωμα του βασανιστηρίου και της εκτέλεσης, και μάλιστα δημόσια: ο ίδιος ο κυρίαρχος εκδηλωνόταν πάνω σε κάποιον που είχε διαπράξει ένα έγκλημα και ο οποίος διαπράττοντας το έγκλημα είχε προσβάλει κάποιους ανθρώπους, αλλά είχε θίξει και τον κυρίαρχο στο ίδιο το σ ώ μ α της ισχύος του. Και ήταν εκεί ο τόπος διαμόρφωσης, δικαιολόγησης, το ίδιο το θεμέλιο, του βασανιστηρίου και της εκτέλεσης». Την σήμερον ημέρα, το κράτος επεμβαίνει στο σώμα μας προληπτικά, εξαναγκάζοντάς μας να φοράμε “μάσκα παντού”, επειδή όλοι αντιμετωπιζόμαστε ως εν δυνάμει φορείς κορωνοϊού – άρα εγκληματούμε οσάκις τολμάμε να περπατούμε με ακάλυπτο το πρόσωπό μας!

Όποιος σκεφτεί να προβάλει την ένσταση ότι το χαμόγελο και το γέλιο του ανθρώπου είναι παραπλανητική υ π ε ρ β ο λ ή να παρουσιάζονται ως χαμένα χαρίσματα του ανθρώπου, εφόσον η απώλειά τους είναι προσωρινή, δηλ. μόνο για όσες περιπτώσεις ο πολίτης υπάρχει περίπτωση να έλθει σε επαφή με αόριστο αριθμό ατόμων που ενδέχεται να βρεθούν μαζί του σε κλειστό ή ανοιχτό χώρο, ενώ κατά τα λοιπά δεν είναι (τουλάχιστον ακόμη) υποχρεωμένος να ζει φορώντας μάσκα, η απάντηση είναι η εξής:

Με την καθημερινή αδιάλειπτη τ ρ ο μ ο κ ρ α τ ί α που ασκεί το κράτος μέσω των εκάστοτε δηλώσεων των πολιτικών αλλά και διά της συστηματικής προπαγάνδας και πλύσης εγκεφάλου των αργυρώνητων ΜΜΕ, κι ενώ διατηρείται εδώ και δύο μήνες το απάνθρωπο καθεστώς ο μ η ρ ε ί α ς των πολιτών που δεν μπορούν να χαλαρώσουν ούτε μία στιγμή, χωρίς να δύναται ούτε κατά προσέγγιση να προσδιοριστεί η στιγμή της ανάκτησης των θεμελιωδών ελευθεριών τους, το χαμόγελο και το γέλιο έχουν π α γ ώ σ ε ι και ε κ φ υ λ ι σ θ ε ί σε μια θ ε ω ρ η τ ι κ ή και μόνο δυνατότητα.

Ολοκληρώνω με λίγη ακόμη τροφή για “συνωμοσιολογική” σκέψη: Ω του θαύματος, όπως ο κατασκευαστής της συσκευασίας της σοκολάτας Kinder εξαφάνισε ωσάν προφήτης το χαμόγελο από το εικονιζόμενο πρόσωπο, μια αντίστοιχη π ρ ο φ η τ ι κ ή (ή μήπως προγνωστική;) κίνηση έκαναν οι συντάκτες του νέου Ποινικού Κώδικα, που ετέθη εν ισχύι από 1ης Ιουλίου 2019: Κ α τ ή ρ γ η σ α ν εκείνη την μορφή διακεκριμένης αντίστασης (άρ. 167 παρ. 2, όπως είχε αντικατασταθεί με το άρ. 5 Ν. 410/1976), σύμφωνα με την οποία τιμωρείτο αυστηρότερα ο δράστης, όταν κατά την τέλεση της πράξης είχε κ α λ υ μ μ έ ν α ή αλλοιωμένα τα χ α ρ α κ τ η ρ ι σ τ ι κ ά του προσώπου του.

Για φανταστείτε, λοιπόν, τι αλλόκοτο φαινόμενο θα προκαλείτο, αν στην εποχή του κορωνοϊού τιμωρείτο βαρύτερα όχι μόνο ο διαπράττων το έγκλημα της αντίστασης με καλυμμένα ή αλλοιωμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου του, αλλά και ο μασκοφορεμένος ληστής τραπεζικών ή εμπορικών καταστημάτων, όπως προβλεπόταν στο έγκλημα της ληστείας μετά την τρoποποίηση που είχε επέλθει με το άρ. 25 παρ. 4 Ν. 3772/2009 (για την καινοτομία αυτή, που κατελάμβανε και άλλες εγκληματικές πράξεις, βλ. Βαθιώτη, Πολίτες – Εχθροί – Κουκουλοφόροι, Ποινική Δικαιοσύνη 2009, σελ. 615 επ.)!

(*) Στο έργο του Λιούις παρουσιάζεται «ο Σατανάς σε διαρκή καταστροφική δράση. Με μια ασυνήθιστη δροσερότητα, ο συγγραφέας πλέκει το δράμα του ανθρώπου που είναι φυλακισμένος στον υλικό κόσμο και προσπαθεί να βρει τον “Αιώνιο”. Περιγράφει με πείρα ασκητού, που πέρασε τη ζωή του παλεύοντας με τον Σατανά, την περιπλάνηση ενός νεαρού Άγγλου τζέντλεμαν, ανάμεσα στην κοινωνία, στην εκτέλεση του καθήκοντος, στους δαιμονικούς πειρασμούς και την Πίστη. Ο έμπειρος Γενικός Διευθυντής της Κολάσεως Τυλιχτής δίνει μαθήματα δι’ αλληλογραφίας στον άπειρο ανεψιό του δαίμονα Άψινθο, πώς να παρασύρει τον νεαρό τζέντλεμαν στον κακό δρόμο. Κύριος σκοπός του Τυλιχτή είναι να εμποδίσει την ανάπτυξη της πίστεως και των αρετών».

ΠΗΓΗ facebook