Η Ιστορική Εγκύκλιος του Σεβ. Μητροπολίτου Δράμας κ. Παύλου για τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την Εθνική μας Παλιγγενεσία

Μητροπολίτης Δράμας Παύλος

Εὐαγγελισμός, ἀδελφοί! Ποιός νά μή χαρῆ σέ τέτοιο κοσμοχαρμόσυνο μήνυμα;

Εὐαγγελισμός, καί ποιός ὀρθόδοξος νά μή εὐφρανθῆ στήν καρδιά;

Τριπλασιάζω τήν φωνή, Εὐαγγελισμός, καί ποιός νά μή λάβη στήν ψυχή του πνευματικό ἐνθουσιασμό καί πανευφρόσυνη ἀγαλλίασι;”

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά.

Μέ πανηγυρικό τόνο ὁ πολυγραφότατος διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης, ἐγκωμιάζει τήν μεγάλη καί κοσμοχαρμόσυνη ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Ὁ Εὐαγγελισμός μᾶς φέρνει χαροποιά καί οὐράνια εὐαγγέλια γιά τήν σύλληψη τοῦ Θεοῦ Λόγου, γιά τήν ἀνεκλάλητη χαρά τῆς Θεοτόκου, γιά τήν ἀνάπλαση ὅλου τοῦ κόσμου καί γιά τήν αἰώνια σωτηρία τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι ἡ ἀρχή καί τό κεφάλαιο ὅλων τῶν ἑορτῶν· ὅπως τά εἰκοσιτέσσερα στοιχεῖα τοῦ ἀλφαβήτου εἶναι οἱ ἀρχές ὅλων τῶν λέξεων, ἔτσι καί ὁ Εὐαγγελισμός εἶναι ὅλων τῶν Δεσποτικῶν ἑορτῶν ἡ ἀρχή καί τό κεφάλαιο, καί ἀπό αὐτήν ὅλες οἱ ἑορτές ἐξαρτῶνται.

Ὁ μεγάλος βυζαντινός θεολόγος Ἰωσήφ ὁ Βρυέννιος γράφει τά ἑξῆς: «Ὅπως ἡ ρίζα τοῦ φυτοῦ εἶναι ἡ αἰτία καί ἡ ἀρχή τοῦ στελέχους τῶν φύλλων, τῶν κλάδων καί τῶν καρπῶν, καί χωρίς αὐτήν δέν μπορεῖ νά ὑπάρξει καμμία ἐξέλιξη, ἔτσι και χωρίς τήν ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ δέν μπορεῖ ἄλλη ἑορτή νά ἀνατείλει.

Μέ τήν ἑορτή αὐτή ἀρχίζει τό τελευταῖο μέρος τοῦ σχεδίου τῆς Θείας οἰκονομίας γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος λέει ὅτι τρία πράγματα ξέφυγαν ἀπό τόν ἄρχοντα τοῦ σκότους. Ἡ παρθενία τῆς Μαρίας, ἡ σύλληψη τοῦ Κυρίου, καί ἡ Σταύρωση. Ὅπως ὁ διάβολος ἐξαπάτησε τήν Εὔα, ἔτσι καί ἡ Παναγία, ἡ νέα Εὔα, ἐξαπάτησε τόν διάβολο. Ὁ ἱερός Θεοφύλακτος λέει ὅτι ἐπέτρεψε ὁ Θεός νά μνηστευθεῖ ἡ Μαρία τόν Ἰωσήφ γιά νά τόν ἔχει κηδεμόνα στίς δυσκολίες καί γιά νά ἀπατηθεῖ ὁ διάβολος: «ὁ γάρ διάβολος ἀκούσας ὅτι ἡ Παρθένος ἐν γαστρί ἕξει, ἐπετήρει τάς παρθένους. Ἵνα τοίνυν ἀπατηθῇ ὁ ἀπατεών, μνηστεύεται τήν ἀειπάρθενον ὁ Ἰωσήφ, καί σχῆμα μόνον γίνεται συζυγίας, πρᾶγμα δέ οὔ».

Ὅπως λοιπόν ἡ Ἁγία Τριάδα μέ κοινή συμφωνία ἔπλασε τόν πρῶτο ἄνθρωπο, τόν Ἀδάμ, ἀπό τήν ἀδάμαν, δηλαδή ἀπό τήν παρθένα γῆ (αὐτή εἶναι ἡ ἑρμηνεία ἀπό τά ἑβραϊκά τοῦ ὀνόματος Ἀδάμ), ἔτσι κτίσθηκε καί ὁ νέος Ἀδάμ ἀπό τήν παρθένα γῆ, τήν παρθενική κοιλία τῆς Θεοτόκου, καί προχώρησε στήν ἀνάπλαση καί σωτηρία τοῦ συντετριμμένου Ἀδάμ.

Βλέπετε, ἀγαπητοί, ὅτι ἡ πρώτη ὕλη δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ γῆ. Γι΄ αὐτό καί ὅταν πεθάνουμε, ἐπιστρέφουμε στήν γῆ. Τώρα μέ τά νέα ἤθη πού θέλουν νά ἐπιβάλλουν, προβάλλουν τήν καύση τῶν νεκρῶν ὡς σύγχρονη ἐπιλογή, προπαγανδίζοντάς την σέ τηλεοπτικά προγράμματα καί σειρές. Καί τεχνηέντως περνᾶ στό ὑποσυνείδητο τῶν νέων κυρίως ἀνθρώπων αὐτή ἡ βάρβαρη καί ἔξω ἀπό τίς παραδόσεις μας πρακτική.

Ἡ Κυρία Θεοτόκος μᾶς ἔδωσε τόν σωτῆρα τοῦ κόσμου, τόν ὁποῖο συνέλαβε καί γέννησε κάτω ἀπό ὑπερφυσικούς ὅρους. Ὕμνοι λοιπόν, αἶνοι καί δοξολογίες ἁρμόζουν στήν Παναγία μας πού μᾶς ἔδωσε Θεόν ἐνανθρωπήσαντα.

Ὅσα εἴπαμε ἀποδεικνύουν ὅτι ἡ Θεοτόκος ἀποτελεῖ τόν ἄξονα τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας. Οἱ ἅγιοι Πατέρες, πού διά Πνεύματος ἁγίου ἐγνώριζαν ἐμπειρικά τήν θέση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου μέσα στήν Ἐκκλησία, ὡς Σεραφεικά πνεύματα περιδονοῦνται γύρω ἀπό τήν πάμφωτη Θεοτόκο πλέκοντας ἀτέλειωτους ὕμνους στήν τιμιωτέρα τῶν χερουβείμ γιά τίς δωρεές πού σκορπίζει σέ ἀγγέλους καί ἀνθρώπους.

Ἡ Παναγία μας, προβάλλει ὡς τεῖχος προστασίας τῶν πιστῶν πού ἀγωνίζονται ν᾿ ἀντισταθοῦν στήν σημερινή ἐξαχρείωση. Καί ἐπειδή ἡ ἁμαρτία ὡς πανανθρώπινη νόσος δέν γνωρίζει ἐθνικά ὅρια, τά συμβαίνοντα στήν σύγχρονη Ἑλλάδα δέν εἶναι ὀλιγώτερο ὀδυνηρά ἀπό ἠθική καί πνευματική ἄποψη. Ὅλα τά μέσα ἐκμαυλισμοῦ ἔχει ἐπιστρατεύσει ὁ διάβολος γιά νά κρατάει στό σκοτάδι τῆς ἀποστασίας ἀπό τόν Θεό τούς ὀρθόδοξους Ἕλληνες. Δυστυχῶς οἱ στίχοι τοῦ Θεόγνιδος βγαίνουν ἀληθινοί : «αἰδώς μέν γάρ ὄλωλεν, ἀναιδείη δέ καί ὕβρις νικήσασα δίκην, γῆν κατά πᾶσαν ἔχει»! Δηλαδή : ἡ ντροπή ἔχει χαθεῖ. Ἀδιαντροπιά καί αὐθάδεια ἔχουν κατατροπώσει τήν δικαιοσύνη καί κατέκτησαν ὅλη τήν γῆ! Ὁ Κάλβος ὅταν ἔγραψε ὅτι : «θέλει ἀρετήν καί τόλμην ἡ ἐλευθερία», ὥρισε ὡς ἀπαραίτητα συστατικά τῆς ἐλευθερίας πρῶτα τήν ἀρετή καί ὕστερα τήν τόλμη.

Σήμερα ἐμπορεύονται πρόσωπα καί θεσμοί τήν ἐλευθερία μέ ἀδιάντροπη τόλμη χωρίς ἀρετή. Ὁ Διογένης ὁ Λαέρτιος γράφει γιά τόν ὁμώνυμό του κυνικό φιλόσοφο ὅτι : «ἰδών ποτε μειράκιον ἐρυθριῶν, θάρρει, ἔφη, τοιοῦτόν ἐστι τῆς ἀρετῆς τό χρῶμα». Δηλαδή : ὅταν εἶδε κάποτε ἕνα παιδί νά κοκκινίζῃ, τοῦ εἶπε : Ἔχε θάρρος ̇ αὐτό εἶναι τό χρῶμα τῆς ἀρετῆς.

Μόνον ὁ Χριστός, πού σαρκώθηκε ἀπό τήν Παρθένο Μαρία καί εἰσῆλθε στήν τραγική ἀνθρώπινη ἱστορία γιά νά μεταμορφώσει τά πάντα καί νά ἑνώσει τήν γῆ μέ τόν οὐρανό, μόνον αὐτός, ὁ Ἰησοῦς, εἶναι ἡ ὁδός, ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις. Ὅλοι οἱ ἄλλοι δέν εἶναι παρά κλέπται καί λησταί. Μόνον ὁ ἐκ Μαρίας θά σώσει τήν Ἑλλάδα καί ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Αὐτή τήν ἄχραντη Μητέρα Του τήν προσφέρει ὁ Κύριος σέ μᾶς. Αὐτή εἶναι ἡ Κυρία ὅλων ἡμῶν, τῶν παιδιῶν της.

Ἡ φετεινή 25η Μαρτίου εἶναι ξεχωριστή, διότι ἑορτάζουμε τά 200 χρόνια ἀπό τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821, πού ὁδήγησε στήν ἀνάσταση τοῦ Γένους. Ἄν σήμερα ὑπάρχουμε ὡς ἐλεύθεροι Ἕλληνες διατηρώντας τήν γλώσσα μας, πού καθημερινά κακοποιοῦμε, καί τήν πίστη μας, πού μεθοδικά ἀποβάλουμε ἀπό τή ζωή μας, τό ὀφείλουμε στήν ἁγία ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, στό ὀρθόδοξο φρόνημα τῶν προγόνων μας καί στή θαυμαστή συνέργεια τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Αὐτή τήν διπλή γιορτή τῆς πνευματικῆς καί σωματικῆς ἐλευθερίας, τό ἀψευδές στόμα τοῦ λαοῦ μας τήν ἔκανε δημοτικό τραγούδι πού συμπυκνώνει τά δύο μεγάλα γεγονότα :

«Χαρά πού τὄχουν τά βουνά, τά κάστρα περηφάνια. Γιατί γιορτάζει ἡ Παναγιά, γιορτάζει κι̉ ἡ πατρίδα. Σάν βλέπουν διάκους μέ σπαθιά παπάδες μέ ντουφέκια. Σάν βλέπουν καί τόν Γερμανό, τῆς Πάτρας τόν Δεσπότη γιά νά βλογάει τ’ ἅρματα, νά ̉φχέται τούς λεβέντες».

Τά χρόνια τῆς σκλαβιᾶς, χιλιάδες θυσιάστηκαν μή δίνοντας σημασία σέ τούτη τήν πρόσκαιρη ζωή! Ἡ ἐλευθερία γιά τήν ὁποία θυσιάζονταν δέν ἦταν ἰδέα ἀπρόσωπη. Ἦταν ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Γι’ αὐτό καί γεμίσαμε νεομάρτυρες. Δόξα καί καύχημα τοῦ Γένους.

Ὁ Κωνσταντῖνος Παπαρρηγόπουλος, ὁ ἐθνικός μας ἱστορικός, πού μέ νόμο τοῦ ἑλληνικοῦ κοινοβουλίου στά 1844 περί αὐτοχθόνων καί ἑτεροχθόνων, ἐκδιώχθηκε ἀπό τό ὑπουργεῖο Δικαιοσύνης πού ἐργαζόταν ὡς ἑτερόχθων καθότι γεννημένος στήν Κωνσταντινούπολη, γιός ἐθνομάρτυρα, ἔγραψε: «Τό ἔθνος τοῦ 1821 ὑπῆρξεν αὐτό τό ἔθνος τοῦ 1453̇ ἠθικῶς, διανοητικῶς καί ἀριθμητικῶς ὑπέστη ἀλλοιώσεις· ἐθνολογικῶς οὐδεμίαν». Ὅλη τήν μακρά περίοδο τῆς δουλείας, ἡ ἐθνική ταυτότητα τῶν Ἑλλήνων διασώζεται μέσα στήν Ὀρθοδοξία, καί οἱ ἐκπαιδευτικές δραστηριότητες συνδέονται ἄμεσα μέ τήν Ἐκκλησία. Αὐτό ἀκριβῶς καί ὁ ἐθνομάρτυρας οἰκουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρις τονίζει: «Χάριτι Χριστοῦ ἔχομεν σοφίαν ἐσωτέραν καί πνευματικήν, ἡ ὁποία στολίζει τήν ὀρθόδοξόν μας πίστιν· καί εἰς τοῦτο πάντοτε εἴμεσθεν ἀνώτεροι ἀπό τούς Λατίνους… Ἄν εἶχε βασιλεύσει ὁ Τοῦρκος εἰς τήν Φραγγίαν δέκα χρόνους, χριστιανούς ἐκεῖ δέν θά εὕρισκες, καί εἰς τήν Ἑλλάδα τώρα τριακοσίους χρόνους εὑρίσκεται, καί κακοπαθοῦσιν οἱ ἄνθρωποι καί βασανίζονται διά νά στέκουν εἰς τήν πίστιν τους».

Ὁ Ἕλληνας σκλάβος τό τομάρι του δέν τό ὅριζε. Δέν εἶχε δικό του τίποτε. Εἶχε ὅμως δικό του τόν Χριστό, εἶχε τήν Παναγία, εἶχε τήν Ἐκκλησία του. Καί ἐνῶ δέν εἶχε τίποτε, εἶχε τά πάντα. Γι᾿ αὐτό ὁ σκλάβος παρηγοροῦσε καί τήν ἴδια τήν Παναγία: «σώπασε, κυρά Δέσποινα, καί μήν πολυδακρύζεις…».

Διακόσια χρόνια μετά κινδυνεύουμε νά τά χάσουμε ὅλα μέ τήν ἐθελούσια ὑποταγή μας στήν θεσμοθετημένη πλέον ἁμαρτία. Γι’ αὐτό λοιπόν ἀδελφοί «Ἀμύνεσθαι περί Πάτρης», πού κατά τόν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη σημαίνει τά ἑξῆς: «Ἄμυνα γιά τήν Πατρίδα εἶναι ἡ εὐσυνείδητη λειτουργία τῶν θεσμῶν, ἡ ἐθνική ἀγωγή, ἡ χρηστή διοίκηση, ἡ καταπολέμηση τοῦ ξένου ὑλισμοῦ καί πιθηκισμοῦ (ὁ ὁποῖος διέφθειρε τό φρόνημα καί ἐκφύλισε τό Ἔθνος) καί ἡ πρόληψη τῆς χρεοκοπίας. Νά πάψει, ἡ συστηματική περιφρόνηση τῆς θρησκείας ἐκ μέρους πολιτικῶν ἀνδρῶν, ἐπιστημόνων, λογίων, δημοσιογράφων καί ἄλλων. Ἡ λεγόμενη ἀνώτερη τάξη νά γίνει προστάτης τῶν πατρίων καί ὄχι διώκτρια. Νά μή περιφρονεῖ ἀναφανδόν, ὅ,τι παλαιό, ὅ,τι ἐγχώριο, ὅ,τι Ἑλληνικό. Νά μή νοθεύονται τά θρησκευτικά καί οἰκογενειακά ἔθιμα. Νά μή μένουμε ἐκστατικοί μπροστά στά ξένα. Νά ἀγαπᾶμε καί νά τιμᾶμε τά πατροπαράδοτα. Ἄς σταθμίσουν καλά τήν εὐθύνη τούς αὐτοί πού ἔχουν τή μέγιστη εὐθύνη».

Εἶναι λυπηρό πολύ πού τό ὀρθολογικό πνεῦμα διαβρώνει τήν σύγχρονη Ἑλλάδα. Πάσης φύσεως “σωτῆρες” προβάλλουν “λυτρωτικά” μοντέλα ζωῆς, ὑπόσχονται ἐγκόσμιους παραδείσους, εὐαγγελίζονται ἰδεολογικές καί ταξικές συγκρούσεις χάριν τοῦ λαοῦ, πλανῶντες καί πλανώμενοι, γιατί δέν γνώρισαν τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν. Μόνον ὁ Χριστός πού σαρκώθηκε ἀπό τήν Παρθένο Μαρία, μπορεῖ νά μεταμορφώσει τά πάντα καί νά ἑνώσει τήν γῆ μέ τόν οὐρανό, μόνον αὐτός εἶναι «ἡ τῶν Ἐθνῶν ἐλπίς».

Γιά νά ὑπάρξει πρόοδος, πρέπει νά ὑποταχθοῦμε στόν Θεό καί νά ἀντισταθοῦμε στόν διάβολο. Ὁ ἀπόστολος Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος μᾶς δείχνει τόν δρόμο: «Ὑποταχθῆτε λοιπόν στόν Θεό. Ἀντισταθῆτε στόν Διάβολο, καί θ᾿ ἀπομακρυνθῇ ἀπό σᾶς. Πλησιάσετε στόν Θεό, καί θά σᾶς πλησιάσῃ… Ταπεινωθῆτε ἐνώπιον τοῦ Κυρίου, καί θά σᾶς ὑψώσῃ» (Ἰακωβ. 4, 7 – 10).

Ἐπειδή ἡ Ὀρθοδοξία μας καί ἡ σωτηρία μας, ἀγαπητοί μου, ἐξαρτῶνται ἀπό τό μέγεθος τῆς ἀγάπης μας πρός τήν Κυρία Θεοτόκο, ἄς τήν εὐχαριστήσουμε εἰδικά σήμερα ὡς Ὑπέρμαχο στρατηγό τῆς πνευματικῆς καί σωματικῆς ἐλευθερίας πάντων τῶν χριστιανῶν, ἱκετεύοντάς την νά παραβλέψει «τά πλήθη τῶν πεπραγμένων δεινῶν» μας καί δεχομένη τήν προσφορά τῆς ἀγάπης μας νά μᾶς λυτρώνει ἀπό κάθε συμφορά. ΑΜΗΝ.

Διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο ΔΡΑΜΑΣ Π Α Υ Λ Ο Σ

ΠΗΓΗ exapsalmos