ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ: Η μία πανδημία φέρνει την άλλη…

των Tom G. Palmer και Simon Lee

Πηγή: https://www.contrepoints.org/2020/04/11/368758-une-pandemie-en-cache-toujours-une-autre

Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος

Ο θρίαμβος του θανάτου, έργο του Peter Brueghel l'Ancien (1526-30-1569). | Musée du Prado via Wikimedia

Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα, αλλά με δύο πανδημίες, οι οποίες είναι και οι δύο θανατηφόρες. Η πρώτη οφείλεται σε έναν ιό, ο οποίος εισβάλλει στα κύτταρα ενός ξενιστή, και τα εξασθενίζει, και συνήθως τα εξαφανίζει. Η δεύτερη είναι μια ιδεολογία - ο αυταρχισμός - που εισβάλλει και αποδυναμώνει τους δημοκρατικούς θεσμούς, συχνά μέχρι να τους εξαφανίζει.

Όταν αισθανόμαστε απειλούμενοι, τείνουμε να αναζητούμε και έναν αποδιοπομπαίο τράγο και έναν προστάτη. Σε αντάλλαγμα για την υπεράσπιση της ζωής μας, είμαστε έτοιμοι να εγκαταλείψουμε τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων και των ελευθεριών για τα οποία αγωνιζόμαστε σε φυσιολογικούς χρόνους. Αυτή η ανταλλαγή μπορεί να θεωρηθεί εύλογη κατά τη διάρκεια έκτακτων περιόδων. Το πρόβλημα είναι ότι μόλις παραιτηθούμε από τα δικαιώματά μας και τις ελευθερίες μας, ακόμα και αν αυτό δικαιολογείται προσωρινά σε μια έκτακτη κατάσταση όπως ο περιορισμός, συνηθίζουμε στην κατάργησή τους.

Το έχουμε ήδη βιώσει. Αυτό βλέπουμε και τώρα.

Οι ηγέτες των αυταρχικών καθεστώτων χρησιμοποιούν την πανδημία Covid-19 ως πρόσχημα για την ενίσχυση και την επέκταση αδικαιολόγητων εξουσιών. Στην Κίνα, όπου ο αυταρχισμός  πυροδότησε την εξάπλωση του ιού καταδικάζοντας σε σιωπή και τιμωρώντας τους γιατρούς που προσπάθησαν να προειδοποιήσουν τον πληθυσμό, το Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) μπορεί να υπερηφανεύεται για το γεγονός ότι οι απεριόριστες και αδικαιολόγητες εξουσίες του έσωσαν στην πραγματικότητα την Κίνα.

Αυτές οι ίδιες δυνάμεις πυροδότησαν αρχικά την επιδημία, αλλά αυτό δεν εμπόδιζε τον προπαγανδιστή Dong Yuzhen να διακηρύξει στο επίσημο ευρείας κυκλοφορίας περιοδικό του Κ.Κ.Κ. ότι «από την έναρξη της επιδημίας του κορωνοϊού αποδείχτηκαν για άλλη μια φορά οι αρετές του κινεζικού συστήματος". Διακήρυξε επίσης ότι "το Κ.Κ.Κ., ως κυβερνόν κόμμα στην Κίνα, είναι μακράν το πολιτικό κόμμα με τις μεγαλύτερες ικανότητες διακυβέρνησης στην ιστορία της ανθρωπότητας, ένα κόμμα που φροντίζει πλήρως τα εθνικά συμφέροντα της χώρας και τον κινεζικό λαό."

Το γνώρισμα ενός αυταρχικού κόμματος δεν είναι η χρήση βίας, αλλά η παθολογική εξάρτηση από τα ψέματα, συχνά μέχρι την ψευδαίσθηση. Από τότε που το Covid-19 άρχισε να κάνει ζημιές σε όλο τον κόσμο, το ΚΚΚ, μέσω της μηχανής προπαγάνδας του, ξεκίνησε μια ολόκληρη σειρά εκστρατειών παραπληροφόρησης.

Επιδίωξε όχι μόνο να εκτρέψει την προσοχή σε θεωρίες συνωμοσίας, οι οποίες δεν μπορούν ποτέ να αποδειχθούν ή να αντικρουστούν, αλλά και να μεταθέσει την ευθύνη σε άλλα έθνη.

Αν το Κ.Κ.Κ. είχε επιτρέψει στους νοσοκομειακούς γιατρούς να εκφραστούν και στις τοπικές αρχές να αναλάβουν δράση από την έναρξη της επιδημίας, η μόλυνση θα μπορούσε να είχε περιοριστεί. Αλλά το πρώτο αντανακλαστικό του αυταρχισμού είναι να κρύψει την αλήθεια και να καταγγείλει κάθε κριτική ως ψευδείς ειδήσεις.

Αυτή η ολοκληρωτική προπαγάνδα ενθαρρύνεται έντονα από το κινεζικό καθεστώς και τους πολλούς υποδεέστερούς του. Επιπλέον, υιοθετείται από επίδοξους δικτάτορες που επιδιώκουν ακόμη μεγαλύτερη εξουσία, όπως ο Ούγγρος Βίκτωρ Ορμπαν, ο οποίος τώρα κυβερνάει με διατάγματα και χρησιμοποιεί την εικόνα του κινεζικού κράτους ως απόδειξη της ανάγκης της δικτατορίας.

Παρόμοιες καταστάσεις συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο, και στις ΗΠΑ, όπου ο Γενικός Εισαγγελέας πρότεινε να ανασταλεί η διαταγή habeas corpus, μεταξύ άλλων, με το πρόσχημα ότι το κράτος δικαίου και οι αναγνωρισμένες συνταγματικές αρχές αποτελούν εμπόδια σε περιόδους κρίσης.

Οι αυταρχικές ιδέες είναι σαν τους ιούς. Μόλις "μολυνθείτε" από αυτές, σας κατακλύζουν σταδιακά. Είτε εκδηλώνετε αντίσταση και ανοσία, είτε γίνεστε φορέας που τις εξαπλώνει περισσότερο, ακόμα και παρά τη θέλησή σας.

Απαξ και υποκύψουμε στην εξουσία, μετά συνηθίζουμε. Και έπειτα, θεωρούμε ότι οποιαδήποτε κριτική της εξουσίας είναι εγγενώς απειλητική για την επιβίωσή μας. Η κριτική της εξουσίας φτάνει να θεωρείται ως επίθεση στην ίδια την επιβίωση του λαού.

Ουσιαστικά παρουσιάζεται έτσι από τους ηγέτες, και πολλοί καταλήγουν να το αφομοιώνουν. Δεν έχει σημασία αν η αποδεδειγμένη ανεπάρκεια των πολιτικών ηγετών ή εάν η άρνησή τους για την απειλή για τη δημόσια υγεία έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Όχι, μόνο η κυβέρνηση μπορεί να μας σώσει και η κριτική όσων κατέχουν την εξουσία θεωρείται ευρέως απειλή για την επιβίωσή μας.

Μόλις θεσπιστούν νέες εξουσίες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταργηθούν. Ο Ronald Reagan αγαπούσε να λέει ότι "ένας διοικητικός οργανισμός είναι ό,τι πιο αμετάβλητο που μπορούμε να δούμε σε αυτή τη Γη".

Ο Ρόμπερτ Χιγκς, διδάκτωρ της ιστορίας της οικονομίας, κατέδειξε στο βιβλίο του "Κρίση και Λεβιάθαν" ότι υπάρχει ένα φαινόμενο ανεπίστροφου της εξουσίας, δηλαδή ότι τα νέα προνόμια που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης τείνουν να διατηρούνται πολύ πέρα από το τέλος αυτής της κρίσης. Όπως σημείωσε, "Σε όλη την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, οι εθνικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ήταν εξαιρετικές περιστάσεις για την προοδευτική απώλεια ελευθεριών". Αυτό δεν ισχύει μόνο για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ισχύει παντού.

Τα έκτακτα μέτρα σε περιόδους κρίσης, όπως ο περιορισμός και οι απαγορεύσεις  συγκεντρώσεων, δεν πρέπει να αποτελούν ευκαιρία για την καθιέρωση δικτατορίας. Πρέπει να διατηρηθούν οι αρχές του τεκμηρίου ελευθερίας και του περιορισμένου κράτους. Επειδή έτσι και εγκαταλειφθούν αυτές οι αρχές, είναι εξαιρετικά δύσκολο να επανέλθουν. Στην πραγματικότητα, οι ελεύθερες και νόμιμες κοινωνίες είναι πιο ανθεκτικές, πιο ευημερούσες και, από κάθε άποψη, πιο επιθυμητές και ελκυστικές από τις δικτατορίες.

Καθώς αγωνιζόμαστε κατά της απειλής της ιικής πανδημίας, δεν πρέπει να υποκύψουμε στην απειλή της αυταρχικής πανδημίας. Και οι δύο είναι θανατηφόρες.